VERON A03 – Vakantie Antenne Vergelijk Manifestatie

VERON A03 – Vakantie Antenne Vergelijk Manifestatie Eindverslag

Acht afdelingsleden hebben hun vakantie antennes tegelijk op een veldje opgesteld met als doel inzicht te krijgen in de werking van hun antenne en om de onderlinge verschillen duidelijk te krijgen. Voor de details verwijs ik graag naar de vorige artikelen. De antennes stonden in een vak van 14×14 meter zo opgesteld dat ze met de favoriete afstraling richting dezelfde kant op stonden, richting oost-west.

We gebruikten de 20 meterband en de WSPRlite-modules stonden op 100mWatt ingesteld. KP4MD stelt dat 200mWatt WSPR overeenkomt met zo’n 1000Watt op SSB en 80Watt CW.
Derhalve zou 100mWatt, de helft van die 200mW, dan moeten overeenkomen met 500Watt SSB en 40 Watt CW. Nu lijkt me dat 500Watt SSB op een camping nou niet zo ideaal. Beter is dan die 40Watt. Temeer daar men op de camping de antenne kan aanraken tijdens zenden, reden te meer om meer CW te gaan bedrijven….;)

Het was de bedoeling de systeempjes ongeveer 5 dagen te laten werken, maar we kwamen niet verder dan 4 dagen. Ik had voor elke antenne een setup gemaakt met een accu, een spanningsomzetter en het WSPRlite module. Die omzetter is een speciaal hier voor gemaakte DC/DC convertor met een gewone 7805 op een printje. Helaas vergat ik dat die 7805 de helft van het vermogen uit de accu in warmte vergooit… gevalletje ‘STOM’!

Puur uit interesse had ik bij mijn antenne, in ‘de waterdichte behuizing’ een temperatuurslogger gestopt. Toch wel leuk te zien hoe de temp varieert. Die behuizing was een gewone stevige plastic zak, stevig dichtgebonden. Vandaar de hoge temperatuur die gemeten is.

Gebruikte afkortingen

  • AA – Antenne Analyser, in mijn geval een professionele van Anritsu.
  • DX10 – dit is de lijst met verste 10 stations die ons gehoord hebben onderaan staat de gemiddelde afstand van die stations.
  • GRAPH – de grafiek van DX10 stations, gemiddelde dus, in de tijd gezien.
  • MAP – dit is de wereldkaart met ons als middelpunt. De stippen zijn de diverse RX-stations. De kleuren geven de sterkte van ontvangst weer.

Helaas kan je alleen op de site van DXplorer.net met mouse-over zien welk station onder de puntjes zit en de gerapporteerde sterkte.

Nu zal je moeten gokken qua ligging welk station dat zou kunnen zijn en die dan in de lijst met alle hits opzoeken.

De antennes en hun verhaal

Daar ik GEEN antenne specialist ben, en me nog steeds afvraag hoe die dingen kunnen werken, geeft ik dan mijn eigen visie op de resultaten. Mocht er iemand verder willen met de gegevens, dan is een mailtje voldoende en ik stuur alles op. Bijna alle categorieën van populaire vakantie antennes waren er wel, de magnetische loops, draad-dipool achtigen, verticals en een soort Deltaloop. Echter één zeer populaire categorie ontbrak helaas: de EndFed. Vergelijken gaat alleen binnen dezelfde categorie, daarbuiten is het meer de eigenschappen bezien.

De meest gestelde vraag was: ’Wie heeft er gewonnen?’. Die vraag blijft onbeantwoord omdat het geen wedstrijd was, het is maar de vraag ‘Wat je wilt’. Beter is de vraag: ’Wat is beter voor mijn doel?’

Hier moet dan met een wedervraag op geantwoord worden: ‘Wat wil je dan doen op je vakantie?’, ‘Hoeveel plek heb je’ en ‘Hoeveel wil je opvallen?’ Wil je snel klaar zijn, zoals uitklappen, neerzetten en de band op, dan zou je voor een Mag-loop kunnen gaan. De grafieken tonen wel aan dat dit een antenne voor Europese contacten is, hoewel ook zo nu en dan Noord-Amerika werd bereikt. Wil je wat verder weg, dan wordt een draad antenne interessant. Een solide antenne is dan de Inverted-V dipool. Omdat die antenne niet op de optimale hoogte opgehangen wordt, gaat het toch meer als een NVIS antenne werken. Wil je op verschillende banden zenden, dan is de Trapped-Dipole misschien wel wat. Een variant hierop is dan de VP2E antenne. Een soort mix van Inverted-V en FD4. Wel een dipool, maar dan uit het midden gevoed. Wat opmerkelijk is, is het feit dat deze antenne in de draadrichting afstraalt. Wil je meer DX dan lokaal werken, dan is een Vertical misschien wel wat. Je zou verwachten dat een fullsize vertical het veel beter doet dan een verkorte versie. Dat is wel zo, alleen het verschil is minimaal voor zover wij hebben kunnen bepalen. Een uitgebreid grondnet is ook niet echt altijd nodig. Wil je echt alleen maar ‘ver en veul’ … dan moet het beslist een Deltaloop worden. Het vergt wel wat opzettijd, maar dan krijg je ook wat…

Magnetic Loops

Rienus, (PA0RBA)

Rienus had een Travelloop meegenomen. De lusdraad wordt door ‘stokjes ‘uitgespannen. Je krijgt dan een soort vierkant op z’n punt. Opgesteld op een statief, zo’n 1,5 meter hoog. De AA gaf een prachtige scherpe dip op frequentie en een goede SWR. Helaas waren er toch opstart problemen met deze setup. Eerst werkte de WSPRlite module niet goed. De volgende dag bleek dat de instellingen verlopen waren, waarschijnlijk door opwarmen en door gebruik van plastic folie, om de antenne te beschermen tegen de weersinvloeden. Bekijk je de plotkaart dan zie je eigenlijk alleen maar puntjes in West Europa. Toch is het signaal wel op de Canarische eilanden EN in de V.S. gehoord! De kleur van de puntjes geeft de SNR aan, Signal to Noise Ratio. Ik weet niet in hoeverre die getallen geijkt EN gelijk per station zijn, maar, laten we maar aannemen dat dat zo is. Bij de loop van Rienus zie alleen maar geel en rood. De SNR zit in het bereik van -20 t/m -40, wat net hoorbaar is. Kortom niet hard, wel waarneembaar, maar ja, met een verstemde antenne en een SWR van 1:4 toch netjes.

Koos (PA3BJV)

Deze versie was een FietsVelgLoop. Binnen no-time opgesteld. Afgeregeld met de AA en bedrijfsklaar in 5 minuutjes. Ook deze Loop stond op een statief op 1,5 meter boven de grond. Deze antenne geeft een ‘verwacht’ patroon. Veel puntjes in gebruikelijke vakantie landen in west- Europa, met ‘goede kleuren’ en op menselijke tijden. Ook nu weer EA8, wat een blijkbaar sweetspot voor ons in PA is. Weer is de V.S. bereikt, met bruikbare signaalsterkten. Maar dan moet je wel of vroeg op of na een gezellig avondje laat borrelen nog even achter de set. De vraag is dan wel, hoe goed is je CW dan nog ? Toch geeft de GRAPH aan dat je gewoon af en toe kan gaan slapen hoor. Goed zichtbaar is de dodezone, een cirkel van pakweg zo’n 600km. Kortom een solide, snel op te zetten vakantie antenne voor een leuk babbeltje of ragchew met het thuisfront.

De vergelijking tussen beide loops is hier te zien.

Dipool-antennes

Gert (PA2LO)

Ook Gert voldeed aan het verwachte profiel. Hij had zijn classy Buddystick Dipole op een mastje mee. Buddipole™ Deluxe Package. Dit is een koop antenne die erg populair is bij de Yank’s die offgrid gaan. Een mooi gemaakte en degelijke antenne. Alles gaat in een speciale foudraal, echter naar mijn mening, wel loodzwaar. (SOTA???) Het is een dipool met verstelbare traps in de elementen. De opstelhoogte was zo’n 3 meter boven de grond. Op de Map zie je een plaatje wat je van een vakantie antenne verwacht, veel puntjes in de vakantielanden EN veel puntjes in de VS. Ook de kleuren zijn goed. Ook hier de skipzone. Speciaaltjes zijn EA8, Nova Scotia, WA9FIO half in de VS, EN die stip boven Groenland!
Dit is eigenlijk Canada, het station VY0ERC in Eureka, Ellesmere Island, Nunavut, Canada. Niet bepaald de ideale vakantiebestemming, zelfs voor mij niet.

De GRAPH laat meer continuïteit zien, dus weinig slaap gelegenheid. De lijst DX10 laat zien dat K1HTV geregeld te werken zou zijn geweest, verder toch wel éénmalige contacten.
Kortom, een mooie en degelijke antenne om mee te nemen (in de auto) en redelijk snel opgezet. Wel hadden we eigenlijk ietsje meer van de antenne verwacht om eerlijk te zijn.

Rient (PA3GXP)

Weer zo’n solide vakantie antenne. Met zijn specifieke eigenschappen. Rient had zijn beproefde zelf gemaakte vakantie trapdipool mee. Een ontwerp van Koen, PA0KNW. Dit is een 40 / 20 meterband versie. Opgesteld op een mastje van ca. 4 meter, als Inverted-V. Na ook wat opstart problemen ging het heel erg netjes met die antenne. De MAP geeft veel puntjes in Europa met ‘leuke kleurtjes’. De skipzone is er weer en veel puntjes in de VS, met ook goede kleuren. De oostkust is herhaaldelijk bereikt. Het signaal is ook nu weer in EA8 en VY gehoord. Leuk zijn de puntjes in IJsland en Turkije. Speciaal is VK5ARG, één ping op maandag om 18:06 uur! De GRAPH laat een continu bereik zien van zo’n 400km. Kortom, heb je wat plek op je kampeerstekkie dan is deze antenne zekers een aanrader. Makkelijk zelf te maken en solide in gebruik en werking.

Lex (PA1LEX)

Had een versie van de bekende VP2E antenne mee, ontwikkeld door HB9SL. Meer info hier. De VP2E is een uit het midden gevoede inverted-V dipool antenne. Het zou een ideale DX QRP antenne zijn. Een opmerkelijke eigenschap is dat de afstraalrichting met de draad mee is. Ook deze antenne stond op zo’n 4meter boven de grond. In eerste instantie had Lex de antenne als dipool geplaatst, maar na het lezen van ‘het boekje’ heeft hij hem later een kwartslag gedraaid. Helaas is het moeilijk te achterhalen wat het verschil was. De MAP laat een paar leuke feitjes zien. De dodezone is goed zichtbaar. Het is nu bijna een cirkel, denk dat dat met de latere draaiing te maken heeft, wel leuk zo! Veel puntjes in Europa, niet allemaal even hard zoals bij Rient echter. Voor DX zijn er wel veel meer puntjes te zien. EA8 is er weer, evenals VY en TF. Nu komt er ook nog HK, Colombia, bij en de westkust van Canada. Klapper zijn natuurlijk VK en ZL! De DX10 laat dan ook per DX een paar hits zien, met maar één enkele ping van KV0S. De GRAPH laat ook een solide ‘bereik’ zien met ook nu weer een minimum van 400km. Heb je plek en een beetje tijd, thuis en op de camping en ‘wil je wat’ dan is deze antenne zeker het proberen waard.

De vergelijking tussen de drie dipolen is hier te zien.

Verticals

Klaas (PC2K)

Had al aangekondigd dat hij zijn mobile HF vertical ‘wel eens zou opstellen’ ! Een Hustler mobile spriet van nauwelijks 2 meter. Het onderste deel is van fiber, dan komt de verwisselbare verlengspoel en het topdeel is van verend rvs. Onderaan komt dan een voet die, normaal, op de bumper van je auto komt. Hij kwam dan ook met dat stokkie aan en een 40mm aluminium buis van zo’n 1,7 meter. Boorde met een grondboor en gat en plaatste die buis in dat gat. Aanstampen, antenne op de bovenkant en binnen 5 minuten klaar. ‘Ik doe maar geen radialen eraan, dit is sneller’ zei hij nog. Na een check met de AA bleek dat alles goed stond. Elektronica eraan en dan maar wachten op de resultaten. Nou, die kwamen er hoor en behoorlijk ook. De MAP geeft ook nu weer een mooie dodezone. Goed is de rondstraal eigenschap van de vertical te zien. Veel puntjes in Europa, met goede kleuren. Buiten EU veel VS hits met redelijke sterkten. Wel weer VY en EA8. Geen HK! Opmerkelijk is BV5ON, Taiwan! Erg mooi zijn natuurlijk VK en ZL. Tasmanië is niet één keer gelogd, maar 10 keer. DX10 geeft dan ook meerdere hits bij de DX stations. De GRAPH laat een mooi gemiddelde zien, ook nu weer een minimum van 400km.(zou dat de minimale dodezone zijn?). Kortom, erg snel opgezet en een grandioze werking voor DX. Het verbaasde ons dan ook echt deze resultaten te zien.

Rick (PA5NN)

Ik had mijn SBvertical mee. Deze antenne was speciaal ontwikkeld voor mijn rugzak hike in SM2, noord Zweden. Het bestaat uit een fiber lichtgewicht mastje van 4 meter, vandaar de naam S(ota) B(eams) Vertical. De eigenlijke antenne is een draad die langs de mast loopt. De draad gaat in het midden direct over op een spoelvorm en loopt daarna door naar beneden, aan één stuk! Onderaan zit dan nog iets om de coax en radialen aan vast te maken en er zitten ringen aan waar de grondpen door loopt. De mast staat ongetuid, op die grondpen. Het is de bedoeling dat de antenne in de middag, na het lopen, opgezet wordt en de volgende dag weer afgebroken. Die ene nacht kan meestal wel zonder tuien gewerkt worden. Omdat de lengte al aardig in de buurt komt van een kwartgolf, heeft de spoel niet al te veel wikkelingen. De werking was al eens getest tijdens de tweede Antenne-battle. MAP geeft bijna een gelijk patroon als de antenne van Klaas, hoe kan het ook anders. Ik ben ook niet in HK gehoord! Wel weer in VY, BV5, VK, VK7 en ZL. De GRAPH laat een wat constanter beeld zien dan de Hustler, gemiddeld zo rond de 2500km. Ook ‘ik’ heb de dip op 400km. De DX10 is bijna hetzelfde, mijn gemiddelde ligt net 200km hoger dan die van Klaas.

De vergelijking tussen de drie verticals is hier te zien.

En dan is er Kees…

Kees (PA3CWO) is onze, soms wat stille, antenne wizard. Hij was al met iets leuks bezig, zei hij. Lekker prutsen is zijn ding en dat kan wat moois opleveren hoor! Aangekomen op het proefveldje begon hij gelijk te bouwen en prutsen. Het resultaat bleek een soort verkorte Deltaloop te zijn. Mastje van een meter of 6, geloof ik en dan een partij draden. Op de mast een bevestigingsplaat en een coaxje. Na het in de lucht zetten was ik toch wel erg benieuwd hoe deze antenne zou presteren. Nou, dat hebben we geweten, WOW, wat een DX-kanon zeg! De MAP geeft toch wel Europa, zelfs een hit binnen ‘onze’ dodezone! Verder goede kleuren. Buiten EU veel hits in de VS, echter toch wel zwakker, Niet alleen Eastcoast, ook middel VS en Westcoast, als enige van de antennes. Voorts EA8, HK, HI (Dominicaanse Republiek), VY en twee maal Taiwan. Dan een paar keer VK (VK5ARG 12x) , VK7 Tasmanië ook 12x en ZL, zowel noord als zuid eiland. Als je de GRAPH bekijkt zie je dat de DX10 niet onder de 1500km uitkomt…HEEL indrukwekkend hoor!!!

Manifestatie geslaagd ?

Gezien de resultaten EN lovende mailtjes denk ik dat het zeker een geslaagde ‘manifestatie’ was en dat er veel van geleerd is door de deelnemers. Rest mij nog de deelnemers te bedanken voor hun meedoen en Maarten (PA3EYC) voor het ter beschikking stellen van zijn veldje en tot slot de diverse OM’s die hun WSPRlite modules aan ons hebben uitgeleend voor dit experiment.

Rick (PA5NN)

 


VERON A03 – Vakantie Antenne Vergelijk Manifestatie

Zaterdagochtend 15 april was het dan zover: een achttal leden van onze afdeling hadden hun vakantie antennes opgesteld om met elkaar te vergelijken. Op 19 april worden de antennes weer opgeruimd.
Het werkterrein is het veldje van Maarten (PA3EYC), aan het Nekkeveld te Nijkerk. Iedere deelnemer kreeg een vak van 14×14 meter om zijn vakantie antenne op te stellen. Er werden diverse soorten antennes geplaatst, inverted-V’s, dipool, loops, en verticals.

Toen de antennes opgesteld waren werd er een WSPRlit- module aangekoppeld, gevoed door een accu-pack en een hiervoor speciaal gemaakte omvormer. De antennes zullen, hopelijk, minstens vier dagen operationeel zijn. Er zijn diverse soorten antennes geplaatst, inverted-Vb’s, dipool, loops en verticals.

Deze WSPRlite-modules zenden periodiek met 100mW uit op 14.097 MHz met de WSPR modulatie methode. Wereldwijd staan er automatische ontvangststations opgesteld die allemaal naar één database rapporteren. Die database is dan te bevragen en zo kan je zien waar ter wereld je gehoord wordt. Door die speciale modulatievorm staat zo’n module gelijk met een CW-station met ca. 500 Watt output.

Mocht iemand van het weekend ‘niets te doen hebben’, dan kan dit fenomeen gewoon ter plekke bekeken worden hoor. Er staan bordjes bij de antennes die aangeven van wie dat bouwsel zijn en wat voor soort antenne het is. Het is wel zaak om letterlijk over de middenlijn te lopen EN laarzen aan te trekken. Dit om geen radialen omver te lopen.

Vanuit de luie stoel kan ook meegekeken worden hoe de antennes het doen. Klik op onderstaande links om de resultaten per deelnemer te zien:

Gert – PA2LO
Rient – PA3GXP
Rienus – PA0RBA
Kees – PA0CWO
Klaas –  PC2K
Koos – PA3BJV
Lex – PA1LEX
Rick – PA5NN

Eind volgende week komt er een soort eindverslag en later misschien wel een toelichting tijdens een van de afdelingsbijeenkomsten.

We gaan het zien EN beleven.

Rick (PA5NN)

Op http://www.dxplorer.net/wsprlite/ vind je uitleg over dit programma.

Activiteit vanuit Saint Vincent en de Grenadines

J8/AJ4YX is QRT

Van 10 tot 21 februari was Gert PA2LO actief vanaf het Caribische eiland Saint Vincent (J8) met de roepletters J8/AJ4YX. Inmiddels is hij weer thuis. Gert laat weten dat hij heeft genoten van zijn verblijf en maar liefst 7.241 QSO’s heeft gemaakt. Bij zijn activiteit had hij in het bijzonder aandacht voor contact met het verre oosten: daar staat J8 namelijk op plek nummer 34 van de most wanted DXCC lijst. Alleen al met Japan zijn 847 QSO’s gemaakt, of te wel 11,7% van alle QSO’s. Met amateurs in Nederland zijn 343 QSO’s gemaakt. Ook verschillende amateurs uit onze eigen afdeling wisten in het log terecht te komen. Op een later tijdstip zal Gert tijdens een afdelingsavond meer vertellen over zijn trip.

 


Activiteit vanuit Saint Vincent en de Grenadines

Van 11 tot 21 februari bezoekt Gert (PA2LO) het eiland Saint Vincent (IOTA NA-109), het grootste eiland van het in de Caribbean gelegen Saint Vincent en de Grenadines. Tijdens zijn bezoek zal Gert actief zijn op de HF banden, met de roepletters J8/AJ4YX.

Saint Vincent en de Grenadines staan op dit moment op plek 121 van de most wanted DXCC’s. Het land is daarmee redelijk zeldzaam om te kunnen werken. De afgelopen jaren was de activiteit vanaf Saint Vincent erg beperkt: alleen in 2013 was er een serieuze dxpeditie op het eiland actief.

Gert verwacht de eerste signalen in de lucht te zetten tijdens de PACC en hoopt tijdens zijn activiteit (ook) veel leden van de afdeling Amersfoort in het log te kunnen zetten. Activiteit is van 10 tot 80 meter in CW, SSB en FT8. Uitgebreide informatie (zodra Gert op het eiland is ook foto’s) zijn te vinden op www.pa2lo.com/j8.

CW-cursus: ‘Neem je paddle mee!’

Bij de CW-cursus van Koos (PA3BJV) en Hilde (PA3EKW) is het dit seizoen ongekend druk. Als iedereen aanwezig is, zijn we met 16 personen. Er zijn daarom een drietal groepen gevormd, die je het beste kan aanduiden met het aantal seizoenen/jaren dat de cursisten bezig zijn.

De eerstejaars zijn dit seizoen dus begonnen. Hilde heeft hen onder haar hoede. Alle tekens moeten nu bekend zijn en ze zullen binnenkort beginnen met seinen. Jammer dat ze in een ander deel van het gebouw zitten, want het hardop meetellen is altijd een komisch gehoor. Zeer serieus voor de deelnemers, tamelijk grappig voor de omstanders. Echter, dit is DE manier om het ritme erin te krijgen. Morse is n.l. een taal! Als iemand mompelt of slecht articuleert is die niet te verstaan en hetzelfde is bij CW het geval. De informatie zit in de verhoudingen van piepjes en spaties. Zijn die niet goed, dan is het dus NIET te verstaan! Ze zullen binnenkort ook met split-ear aan de gang gaan. Hierbij heb je EN een audiofile EN de te seinen tekst. De audiofile wordt daarbij op één kant van de koptelefoon afgespeeld en op de andere kant hoor je je eigen seinschrift. Met deze methode wordt geleerd om de timing goed te krijgen en dus je ‘verstaanbaarheid’.

Dan is er de groep 2e/3e jaars. Koos heeft hen onder beheer. Deze groep is nu bezig om de snelheid erin te krijgen en voor hen geldt het motto: elke dag oefenen, al is maar een beetje! Dat zal zeker niet voor iedereen makkelijk zijn in deze drukke tijd, maar wel noodzakelijk.

Tenslotte zijn er de meerderejaars, meer een CW-liefhebbers-vrienden-groepje. Deze diehards houden zichzelf bezig met diverse CW-opdrachten, al is de toon wel zeer serieus hoor. Elke bijeenkomst is er één van hen die lesgeeft. Aan het begin van het seizoen bepaalt men wat het thema van dat jaar wordt. Dit jaar is dat o.a. 18 tot 20 WPM teksten nemen en seinen/oefenen met de ‘recht op en neer’ sleutel, o.a. om de feeling hiermee te houden. Echter om de seinsnelheid omhoog te kunnen brengen naar 18 tot 20 WPM, en de ervaring met de automatische sleutel niet te verwaarlozen, is besloten om deze ook weer te gaan gebruiken. Nu staat zo’n automatische seinsleutel ook wel bekend als PADDLE.  Tijdens de voorlaatste les werd dan ook gemeld: ‘Neem volgende keer je paddle mee!.

Hans (PA1ALV) en Rick (PA5NN), namen die kreet echter wel erg letterlijk en kwamen met een paddle aanzetten……..hi.

Het duurde even voordat alle cursisten de woordspeling doorhadden, maar uiteindelijk zag iedereen er de lol er wel van in. In mei is het einde van dit CW-cursusjaar en zal het seizoen afgesloten worden met examens en testen.

 

Verslag afdelingsbijeenkomst 20 januari 2023

De eerste afdelingsavond  in het nieuwe jaar is alweer voorbij. Na het uitwisselen van de beste wensen opende waarnemend voorzitter Maarten (PA3EYC) de bijeenkomst en zijn onder meer de volgende zaken besproken:

Vacatures

Na het vertrek van Frans (PC2F) als voorzitter neemt Maarten deze functie nu tijdelijk waar, tijdens de huishoudelijke vergadering op 17 maart kiezen we als leden een nieuwe voorzitter. Tot nu toe zijn er GEEN aanmeldingen binnen gekomen, wie meld zich aan als kandidaat ? Aanmelden kan via deze website maar ook direct bij Maarten.

Roel (PB0ACU) en Bep hebben aangegeven te stoppen met de bardienst vanaf juni dit jaar. Dus ook hier vrijwilligers gezocht die deze werkzaamheden over willen nemen.

Koos (PA3BJV) heeft gemeld dat hij op de veilingavond op 17 november voor de laatste keer veilingmeester is. Ook hier zoeken we iemand die dit van hem overneemt en dit samen met Koos dit jaar wil verzorgen.

Helaas  gaat het runnen van een verenigings-afdeling niet vanzelf. De laatste jaren zijn we misschien verwend geraakt door bovenstaande vrijwilligers die hier tijd en energie in hebben gestoken, maar de afdeling dat zijn we samen. Dus hierbij nogmaals een dringende oproep aan alle afdelingsleden zodat we deze openstaande functies snel in kunnen vullen.

PACC

In het weekend van 11 en 12 februari doen we als afdeling weer mee met de PACC contest onder de call PI4AMF. We zoeken nog operators voor zowel SSB als CW. De contest vindt plaats bij Klaas te Bunschoten. Heb je ervaring met contesten en wil je hier ook eens aan deelnemen, geef je dan op bij Maarten (PA3EYC). De contest start op zaterdag om 13.00 uur LT en duurt 24 uur.

Wisselbeker

De VERON Amersfoort Wisselbokaal is dit jaar gewonnen door Klaas, van harte gefeliciteerd !

Verenigingsraad

Er zijn door onze leden geen voorstellen ingediend voor de Verenigingsraad 2023.

Expeditie Saint Vincent

Gert (PA2LO) gaat van 11 tot en met 21 februari op vakantie naar Saint Vincent (prefix J8). Hij neemt zijn radio apparatuur mee en is actief in CW, SSB en FT-8 op de HF banden van 10-80m. Gert heeft hiervoor de callsign J8LO aan gevraagd, mocht de goedkeuring hiervoor niet lukken dan kan je hem werken met roepletters J8/AJ4YX.

Heb je thuis geen mogelijkheden voor een QSO met Gert op deze bijzondere lokatie dan kan dit ook vanaf Bunschoten. Neem contact op met Klaas om dit verder af te spreken.

40m Vertical voor 160m

Maarten bouwt een vertical antenne voor deelname aan de ARRL International DX Contest op de 160m band. De  constructie wordt 40 meter hoog en is voor zover wij weten een record antennehoogte binnen onze afdeling.

Radiomarkten

De  jaarlijkse radiomarkt te Rosmalen gaat niet door. Meer info lees je hier.
De eerstvolgende radiomarkt is op 25 februari in ’t Harde. Deze wordt dit jaar voor de 25e maal georganiseerd door onze buurtjes: de VERON afdeling Noord Oost Veluwe.

U komt toch ook ?

We zien u graag bij de volgende afdelingsbijeenkomst. Op vrijdagavond 17 februari 2023 vertelt Dick (PA0MBR) over radio onder 1 MHZ.

 

 

Uitnodiging CW contest training

Uit de A03-enquete blijkt dat 50% van de respondenten interesse heeft in deelname aan HF contesten. Daarbij wordt aangemerkt dat er wel meer aandacht moet komen in het begeleiden/opleiden van beginners.

Het bestuur neemt nu hierop actie en nodigt de leden uit om eens deel te nemen aan een CW contest om gevoel en ervaring op te kunnen doen, onder begeleiding van een ervaren operator. Uitleg over bediening van radio en logprogramma (N1MM) maken onderdeel uit van de ervaring. Ook niet-leden of leden uit andere afdelingen zijn welkom. Deze kunnen ook van het aanmeldformulier gebruik maken.

De volgende CW contest is gekozen om binnenkort aan deel te nemen:

Locatie is Radio Club Bunschoten.

Tijdstip aanwezig nog te bepalen in overleg met Maarten (PA3EYC).

Aanmelden via onderstaand aanmeldformulier:

Fout: Contact formulier niet gevonden.

Naast de CW training zullen we binnenkort ook een SSB contest training verzorgen. We zullen daarover apart berichten.

Antenne Battle 2022

Update 3 november:

De Antenne Battle 2022 is gestreden…de uitslag is bekend. Tijmen (PA3GRM) is, door onze scheidsrechter Maarten (PA3EYC), uitgeroepen tot winnaar!  Proficiat!

Rest ons alleen nog een beschrijving te geven van de antennes die gebruikt zijn EN, natuurlijk, de conclusies. In het verloop van dit verhaal refereer ik naar de antenne van Tijmen als GRM en die van mij, Rick (PA5NN) als NN.

Tijmen: Mijn antenne is na modificatie zo’n 4,50 meter lang en de spoel zit op een hoogte van 1,80 meter. Ik heb tijdens de 40m battle 8 radialen gebruikt, vier stuks met een lengte geschikt voor 40 meter en vier voor 20 meter.  In de coax lijn heb ik bij de antenne aansluiting een mantelstroom filter gebruikt, dit om een goede HF scheiding te krijgen tussen coax en de antenne.  Mijn antenne was in eerste instantie een commercieel exemplaar van de firma Wolf River Coils (https://wolfrivercoils.com). De antenne wordt geleverd met een voet waarin drie aluminium staafjes gemonteerd kunnen worden die gelijk dienstdoen als standaard.  De voet is ook gelijk het koppelpunt voor de benodigde radialen nodig om de antenne goed te laten werken.  De spoel is gewikkeld met staaldraad op een hardkunststof huis. Met behulp van een kunststof ring en een veercontact die over de wikkeling van de spoel schuift kun je de juiste aftakking instellen om de antenne in resonantie te krijgen (de spoel langer of korter maken). In het originele ontwerp zit de spoel gelijk op het voedingspunt gemonteerd en boven op de spoel zat een telescoop antenne.  Lering getrokken tijdens de vorige Antenne Battle op 20m dat dit niet de beste materialen en configuratie waren, daarom de antenne wat aangepast. De hoogste stroom loopt bij deze antenne dicht bij het voedingspunt, Wanneer je de weg omhoog volgt, loopt erboven in de antenne de minste stroom. Dus om het rendement van de antenne te verbeteren moet de spoel verder van het voedingspunt worden verplaatst.  Dat is ook gedaan door gebruik te maken van stukjes aluminium draadeind die precies op de voet passen om zo de spoel te verhogen zodat deze niet meer onderaan de antenne maar net onder het midden van de antenne zit. Verder maak ik ook geen gebruik meer van de originele telescoop antenne, de kwaliteit hiervan was niet best. De telescoop antenne is vervangen door een militair exemplaar, een AT-271A/PRC, een antenne die je wel eens op een man-pack ziet. Een compacte robuuste antenne spriet die je snel in en uit elkaar kunt halen.

Rick: Mijn antenne is bijna volledig zelfbouw. Het is een verkorte kwartgolf vertical met de spoel midden in de mast. De antenne staat direct en los op de grond met een viertal radialen. Ook nu weer was het uitgangspunt een super lichtgewicht antenne te ontwerpen die goed in de rugzak meegenomen kan worden. Eigenlijk bedoeld voor de 20meterband, maar het ontwerp laat ook andere banden toe. Omdat de koopmast (Sotabeams) maar 4m is moet er een spoel gebruikt worden om de antenne resonant te krijgen. Ik heb, net als bij mijn vorige vertical, weer gekozen voor een spoel in het midden. Deze spoel is met een 3D-printer van PLA  gemaakt, een thermoplastische soort kunststof met als basis o.a. mais. Ook de andere onderdelen zijn met dat materiaal geprint. Om de antenne rechtop te houden gebruik ik een grondpen. Die wordt langs de onderste sectie van de antenne door twee beugels/ringen bevestigd. Dit systeem werkt goed tot een windkracht 6, daarna moet er toch echt getuid worden. De eigenlijke antenne is een soepele koperdraad van 1,5mm2 met vinyl isolatie. Deze loopt van het topje van de mast naar de spoel, halverwege. Om nu geen extra mogelijke storingsbronnen te introduceren, loopt de draad direct door in de spoel. Na de spoel loopt diezelfde draad weer door tot aan beneden. Daar is dan een krokodillenbekje gemonteerd. Dit moet nog eens verbeterd worden, echter heb ik nog niets verzonnen dat voor mijn gevoel voldoet.

Onderaan komt dan mijn ‘geheime wapen’, de tuning mogelijkheid.  Alle verticals worden, voor zover ik ze ken, BOVENaan getuned. Dat is leuk voor een éénmalige plaatsing, maar ik bouw die antenne elke middag op en breek hem de volgende ochtend weer af. Tunen aan de top is dan niet handig. Daarom heb ik op de onderste beugel, waar de grondpen langs gaat, een klein spoeltje van 7 wikkelingen gemaakt met een vijftal aftakkingen op gelijke afstand. Aan de onderkant van die spoel zit een klein flexibel snoertje met een krokodillenbekje. Als de antenne eenmaal staat kan ik nu direct, onderaan, de juiste afstemming zoeken d.m.v. de aftakkingen. De radialen zijn ongeveer 5 meter lang en liggen als een kruis op de grond. Als voedingslijn gebruik ik 5 meter RG174 coax. Dat is lekker klein en licht in gewicht. Over die afstand dempt dat niet zoveel. Omdat dit een asymmetrische antenne is gebruik ik een mantelstroomfilter. Viermaal de coax door een ferriet ringkern de ene kant op. Dan schuin oversteken en viermaal de andere kant op.

Rick’s conclusies over de wedstrijd:

Deze grafiek laat in de tijd, de gemiddelde afstand van de 10 verste ontvangststations naar zender(s) zien.

We zijn zaterdag 22 oktober begonnen. Bijna direct na het opzetten kwamen de hits al binnen. Om nog onbekende reden viel op zondagmiddag GRM even uit. Waarom weten we niet, maar hij kwam weer in de lucht. Diezelfde zondagavond viel ook NN uit. Dat was een gevalletje ‘accu leeg’. Maandags om 10 uur was die ook weer operationeel en kon de test verder. Wat direct opvalt is dat de lijnen, blauw en rood dicht bij elkaar liggen. Alleen in de nacht komt GRM verder. Dit zou kunnen komen door een iets andere opstraalhoek.

De Spots: Dit zijn de stations die ons over een bepaalde looptijd gehoord hebben. Blauw voor GRM, rood voor NN en groen voor stations die ons allebei gehoord hebben. Ook de spots komen goed overeen. Als je in het programma (dit is slechts een plaatje daaruit) met de cursor op een spot groene stip gaat staan, dan worden de twee meetwaarden weergeven. Daarbij is GRM bijna altijd een 1 á 2 dB harder. Dit zal niet op een ontvanger te horen zijn, immers een S-punt is 6dB. Op de Spot kaart valt echter wel wat op, op sommige spots wordt NN niet gehoord, die zijn dan ook blauw. En ook het tegengesteld, sommige spots zijn rood. Waarom DAT is weet ik niet… Ook de éénmalige super verre spots verschillen sterk. Werd GRM in Koeweit gehoord, NN haalde zelfs Nieuw Zeeland! En dat op 7MHz met maar 100mW WSPR! Dit zal door toevallige reflecterende gebieden kunnen komen, samen met de opstraalhoek van de betreffende antenne. Dan zijn er ontvangst stations die op ‘ de sweet spot’ liggen en daarom  veel hits hebben. EA8/DF4UE  is er zo één. Als je daar niet gehoord wordt….

Comparison, of wel vergelijk: Deze grafiek laat het signaal sterkte verschil zien naar het aantal spots. Het midden, de 0, zijn hoeveel ontvangststations ons beiden even hard gehoord hebben. De 1, eigenlijk +1, zijn de hoeveelheid ontvangststations die GRM 1dB harder hoorden. Hieruit blijkt dat GRM iets meer harder gehoord werd dan NN.

Buiten mededingen: Gert, PA2LO, had zijn Inverted V linked dipool ook opgesteld. Puur om gewoon eens te zien wat de verschillen zijn. Conclusie hiervan: Als je kan, hang dan een Inverted V op. Op de hoogtes waarop wij ze opstellen gedragen ze zich bijna rondstralend, echter de signalen zijn ALTIJD harder dan onze verticals! Dank Gert!

De grote ham vraag, voor mij (NN), is WAAROM is GRM beter? De antennes zijn namelijk beiden van hetzelfde type:

  • Direct op de grond
  • Spoel middenin
  • Radialen
  • Ongeveer even lang
  • Ongeveer even veel coax

Dus, wat is dan het verschil? Ik denk dat de spoel van GRM een betere Q heeft. Ook heeft GRM meer radialen op de grond, acht tegen mijn vier. Echter, de verschillen zijn zo miniem dat ik niets ga veranderen aan mijn concept. Ik ben blij dat bewezen is dat een zelfbouw antenne van een paar tientjes het op kan nemen tegen een professionele antenne. Mijn uitgangspunt was het creëren van een super lichtgewicht en goed werkende vertical…en dat is gelukt. QED.

Best 73es t u,

Rick (PA5NN)

 

Update 22 oktober:

Vanmorgen was het al vroeg gezellig druk bij Maarten (PA3EYC) in Nekkeveld. Naast de strijders Tijmen (PA3GRM) en Rick (PA5NN) waren er meerdere belangstellenden en zelfs nog wat amateurs die hun antenne ook wel eens wilden meten qua performance.

Rond 10:00 uur zijn de antennes geplaatst, het binnen een kwartiertje operationeel moet zijn is maar losgelaten hi. Met 100 mW vermogen worden de komende dagen call, locatie en vermogen uitgezonden via de 2 verticale antennes die deelnemen aan de strijd. Daarnaast is er een dipoolantenne van Gert (PA2LO) geplaatst welke als referentie meedraait.

Hier de link om de battle tussen Tijmen en Rick te kunnen meebeleven:

http://dxplorer.net/wspr/tx/?callsign2=PA5NN&callsign=PA3GRM&band=7&timelimit=1d&key=ATgMAgOJewemVOQTwBphgfaqLHE

Hierbij de link om de resultaten van de referentieantenne te kunnen volgen:

Op de site van DXplorer kan je bv Spots Map selecteren voor een visuele weergave of Spots Table voor de details Tijd in UTC !). Let op: de instelling staat nu zo dat je op de 1 dag weergave komt, dus er moet 1 week geselecteerd worden voor de resultaten over meerdere dagen.

Er zijn foto’s en film gemaakt van het gebeuren, deze volgen nog. Ook zal er regelmatig een update volgen op deze site.


Antenne Battle 2022

Op 22 oktober vind er weer een Antenne Battle plaats tussen Tijmen (PA3GRM) en Rick (PA5NN). De vorige wedstrijd tussen deze heren vond plaats in 2019-2020, toen op 14 MHz, dit keer zal het op 7 MHz plaatsvinden.

Tijmen heeft hiervoor een modificatie gedaan op zijn bestaande SOTA-antenne en Rick een geheel nieuwe antenne ontworpen voor zijn wandelingen in de wildernis. Deze 2 antennes zullen nu t.o.v. elkaar worden getest. De condities zijn gelijk aan de vorige keer en ook dezelfde spelregels worden gehanteerd. De test wordt uitgevoerd met de WSPRlite-modules van de afdeling. De antennes moeten binnen een kwartier operationeel zijn, waarna de zendertjes worden aangezet. Het is de bedoeling dat de test over meerdere dagen loopt.

Het mooie van het vergelijken van antennes op deze manier is dat alle omstandigheden hetzelfde zijn, zoals de propagatie condities, de grond waarop ze staan, het weer EN het tegenstation. Daarom kan onze onpartijdige scheidsrechter Maarten (PA3EYC) aan het einde van de test dan ook zeggen: ’die antenne is beter dan die!’ en de winnaar uitroepen. De winnaar krijgt een kratje bier van de verliezer.

De locatie is bij Maarten en belangstellenden zijn van harte welkom om te komen kijken. De wedstrijd start om 10:00 uur. Zodra de test begint zal er een link op de site gezet worden. Met die link kunnen de beide resultaten tegelijk bekeken worden.

Hopelijk gaat het dit jaar gelijk in één keer goed en kunnen we mooie resultaten verwachten.

 

 

 

2022 IOTA-team PI4AMF: hard en lekker gewerkt!

Update 15-9-2022: Uitslag IOTA Contest 2022 bekend

Eind juli deed PI4AMF mee aan de Islands on the air contest. Inmiddels is de uitslag bekend: een nette 14de plaats in de Multi Two klasse. De organisator (de RSGB) laat weten dat zij 2.300 logs heeft mogen ontvangen. Winnaar in de Multi Two klasse waarin PI4AMF/p in deelnam was het station D4Z op Kaapverdië, gevolgd door OJ0DX op Market Reef.

Tijmen de Jong (PA3GRM), één van de operators van PI4AFM/p geeft aan: “Als we alleen kijken naar het aantal gemaakte QSO’s staan we op plek 11. Omdat we tijdens de contest te weinig gelet hebben op het werken van multipliers, zijn een aantal andere stations ons in de einduitslag voorbij gegaan. Jammer, maar een goed leermoment voor volgend jaar. Desondanks ben ik heel tevreden: we hebben een mooi weekend gehad en hebben onze afdeling weer flink gepromoot op de banden. ”

IOTA-team PI4AMF: hard en lekker gewerkt!

Ook dit jaar was de afdeling Amersfoort weer actief in de Islands on the Air (IOTA) contest. Het IOTA-team van PI4AMF/p bestond dit jaar uit Maarten (PA3EYC), Tijmen (PA3GRM), Hans (PE1KWH), Gerard (PA0PIW) en Gert (PA2LO).

Op vrijdagmiddag werd het station opgebouwd in het Zeeuwse Bruinisse. Het station bestond uit twee Elecraft K3s-radio’s, beide aangesloten een SPE Expert versterker. Voor 40 en 80 meter werd een home-made windom gebruikt en voor 10, 15 en 20 meter was een hexbeam beschikbaar. Op zaterdagochtend, voor de start van de contest, hebben Gerard en Hans nog twee flora & fauna parken geactiveerd: PAFF-0015 (Oosterschelde) en PAFF-0213 (Schenge). In de tussentijd zorgde Tijmen ervoor dat de laptops “contest-ready” gemaakt werden. Ook mochten we nog een bezoeker verwelkomen: Arno (PH2A) uit Roosendaal kwam even aanwaaien: hij had onze antenne zien staan tijdens een fietstochtje.

Tijdens de contest zijn een aantal hints en tips die zijn opgedaan tijdens de laatste Contest University (CTU) toegepast. Met succes, want aan het eind van de wedstrijd stonden er ruim 2.600 verbindingen in het log. Een behoorlijke verbetering ten opzichte van vorig jaar: toen maakte PI4AMF/p “slechts” 1.880 verbindingen. Maarten: “Iedere keer dat we meedoen aan een velddag of IOTA leren we weer nieuwe dingen. Ook nu hebben we weer nieuwe dingen “ontdekt” die we in de toekomst kunnen toepassen. PI4AMF wordt door deelname aan dit soort activiteiten dus steeds wat beter in het “spelletje” radio-contesten.”

Gert (PA2LO)

Verslag afdelingsbijeenkomst 9 september 2022

De afdelingsbijeenkomst van 9 september jl. werd geopend door Maarten (PA3EYC). Op het programma stond een lezing door Rob (PE1NUV), over het zelf ontwerpen van printen met KiCad. Voordat hiermee gestart werd waren er eerst diverse mededelingen.

Maarten gaf een terugblik op de afdelingsactiviteiten welke in de afgelopen zomerperiode hebben plaatsgevonden, met name deelname van PI4AMF/p aan de IOTA en SSB-velddag. Voor de komende periode staan er diverse activiteiten gepland welke gerelateerd zijn aan de uitkomst van de enquête. Zo zal er een contest-opleiding opgestart worden, welke zal plaatsvinden bij Radio Club Bunschoten. Ook zal er meer aandacht komen voor zelfbouw.

Rick (PA5NN), de zelfbouwgoeroe van onze afdeling, informeerde de leden wat hij van plan is m.b.t. de afdelingsbijeenkomst van oktober, welke in het teken staat van een zelfbouwtentoonstelling. Daarnaast kwam hij met een leuk zelfbouwvoorstel voor de afdeling, namelijk een VLF-converter en raamantenne, waarvan hij een voorbeeld had meegenomen. Overige mededelingen:

  • Evert (PA3AYQ) heeft aangegeven dat hij op 2 oktober as. weer met de Ronde van Amersfoort zal starten en daarbij zal uitkomen onder de roepletters PI4AMF.
  • Hans (PE1KWH) informeerde de leden dat hij distributeur is geworden van radiozendapparatuur. Voor meer informatie zie zijn website: www.hamradioland.nl.
  • Er zal binnenkort weer een Antenne Battle komen, hou de website in de gaten.

Na deze mededelingen kon gestart worden met de presentatie van Rob. Voor een zaal met geïnteresseerden deelde hij enthousiast zijn kennis en ervaringen met het programma KiCad, een krachtig print ontwerpprogramma. In zijn verhaal werd de toehoorder meegenomen in de vele mogelijkheden die dit open source pakket biedt. Op een gestructureerde manier werd er uitleg gegeven over de basisonderdelen waaruit het pakket bestaat, namelijk componenten-bibliotheek, schema- en printlayout-editer. Door het pakket kan een Gerber-file gegenereerd worden waarmee vervolgens printen gemaakt kunnen (laten) worden, bijvoorbeeld in China. Rob heeft een uitgebreide handleiding voor het gebruik van het pakket hier op GitHub staan.

De tijd na de pauze was voor onderling QSO. De meeste aanwezigen verzamelden zich rond het biljart waar Rick en Hans hun zelfbouwsels hadden tentoongesteld. Ook lagen hier foto’s van Rick zijn avontuur in Lapland en de gebruikte radioapparatuur.

 

SSB Velddag 2022: “Zullen we er maar mee stoppen?”

Wie vaker aan radiowedstrijden meedoet, kent het. Zo’n contest waar je je als een roepende in de woestijn voelt. Jij zit er helemaal klaar voor, maar er komen nauwelijks stations terug op je aanroep. De SSB velddag 2022 was zo’n weekend.  

Zaterdagochtend rond 10 uur startte het velddagteam van PI4AMF met de opbouw van het station. Als eerste werden de antennes geïnstalleerd: een drieband yagi (10-15-20m) op de TA16 mast van de verenigingsaanhanger en een windom antenne voor 40, 80 en 160. Daarna werd de partytent neergezet en ingericht, met onder andere een Elecraft K3S en SPE Expert versterker. Als stroomvoorziening stond dit jaar een Honda EU 22i te pruttelen: wat een fijne superstille generatoren maakt Honda toch.

Ook dit jaar waren we ruim op tijd klaar met de opbouw en was er tijd voor een lunch met de traditionele broodjes met knakworst. Klokslag 15 uur zat Peter (PC3M) popelend klaar achter de set en kon het feest beginnen. Dat feest bleef alleen uit: de eerste twee uur kwamen er met moeite 100 stations in het log. Misschien was het te warm voor veel amateurs om in de shack (of buiten) te zitten? Aan ons signaal lag het in ieder geval niet, want verschillende stations uit de VS, Canada en Afrika kwamen terug voor ons met complimenten over het signaal wat we als portable station wisten neer te zetten. Eerder dan normaal zakten we dus maar af naar 40 meter waar wat meer activiteit te vinden was. Maar ook daar was het zeker niet druk. “Zullen we er maar mee stoppen?” verzuchte een van de operators, nadat al een kwartier lang geen nieuwe stations werden gelogd.

Gelukkig kwam juist op dat moment Henriëtte vragen of we kwamen eten. Wat zij weer allemaal op tafel wist te toveren was sowieso een goede reden om even te stoppen. Na het samen nuttigen van de maaltijd werd PI4AMF/p weer in de lucht gezet. In de avond en nacht was het aanbod redelijk, maar zeker niet wild. Tijmen (PA3GRM), Maarten (PA3EYC) en Gerard (PA0PIW) hadden bij vlagen moeite om wakker te blijven achter de set.

Ook op zondag bleef het naar de zin van de operators te rustig. Op 10 en 15 meter was het aanbod beperkt maar werden toch nog wel een paar leuke multipliers in het log gezet, waaronder 3X1A en V55V/p.

Uiteindelijk is de teller blijven staan op ruim 850 QSO’s. Beduidend minder QSO’s dan we gewend zijn tijdens velddagen. Toch was deelname weer een feest, vooral ook dankzij het mooie weer, de fantastische locatie (Polder Arkemheen), de onderlinge gezelligheid en niet te vergeten de gastvrijheid van Maarten en Henriëtte.

Station-beschrijving

Roepletters PI4AMF/p
Categorie B (MOST) Multi operator, single transmitter
Operators PA0PIW, PA2LO, PA3EYC, PA3GRM, PC3M, PE1KWH
TRX Elecraft K3S
Amplifier SPE Expert 1.3k-fa
Antennes Zelfbouw drieband yagi (10, 15, 20m) en Windom 40, 80 ,160m
Antennebevestiging Mobiele TA16 mast op aanhanger en bomen
Stroomvoorziening Honda EU22i aggregaat

 

SSB-velddag 2022 (aankondiging)

Het eerste weekend van september staat altijd in het teken van de SSB-velddag. Dit jaar vindt deze plaats van zaterdag 3 september 13:00 UTC tot zondag 4 september 12:59 UTC.

De afdeling komt vanuit de locatie Nekkeveld (bij Maarten) in de lucht als PI4AMF/p in de klasse Multi Operator, Single Transmitter (MOST).

U bent van harte welkom om langs te komen en te ervaren hoe de ervaren crew van PI4AMF/p te werk gaat.


Zie ook de site van PI4AMF.