Berichten

Informatie m.b.t. de zelfbouwtentoonstelling in oktober.

Zoals aangekondigd houden we tijdens de afdelingsbijeenkomst van 14 oktober een zelfbouwtentoonstelling.

U wordt uitgenodigd om uw fraaie zelfbouwproducten te tonen. We zijn altijd benieuwd wat anderen zoal in elkaar knutselen. Hiervan kan je dan zelf weer ideeën opdoen en afkijken hoe anderen zoal bouwen.

Schroom niet om uw bouwsel(s) te tonen hoor!  Neem maximaal twee zelfbouwproducten mee. Dit mag van alles zijn, als het maar met de hobby te maken heeft. Ook bouwpakketten zijn zelfbouw, immers, u heeft het zelf moeten bouwen! En meestal wordt de behuizing niet meegeleverd. Hopelijk zullen er in ieder geval een paar ATSAMF radio’s te bewonderen zijn.

Er worden tafels opgesteld waar de bouwsels op tentoongesteld kunnen worden. Natuurlijk gaat het ook om de binnenkant, dus deksels eraf! Het apparaat hoeft niet (daar) te werken of in gebruik te zijn.

Om nu onnodige vragen voor te zijn, wil ik vragen om een A4tje bij te voegen met daarop:

  • De naam van de bouwer
  • Wat het voor een apparaat is
  • Is het een eigen ontwerp, nagebouwd of bouwpakket ?
  • Geproduceerd door ? Gepubliceerd in ?
  • Eventuele opmerkingen

Hopelijk kunnen we vele fraaie bouwsels tegemoet zien en inspiratie opdoen.

Best 73es t u,

Rick (PA5NN)

 

 

Verslag afdelingsbijeenkomst 8 april 2022

De afdelingsbijeenkomst van 8 april jl. werd geopend door onze waarnemend voorzitter Maarten (PA3EYC). Op het programma stond zijn presentatie, over het maken van baluns. Voordat hiermee gestart werd was er eerst even aandacht voor diverse mededelingen en vragen.

Op de oproep aan de leden om te ondersteunen bij de bardienst in De Herberg is helaas bijna geen gehoor gegeven, slechts 1 lid heeft zich hiervoor aangemeld. Daarom hierbij nogmaals een oproep om je aan te melden. Peter (PC3M) geeft een update over de enquête, ingevuld door 34 leden van onze afdeling. Inhoudelijk zal de uitkomst van de enquête, inclusief analyse en hoe nu ermee verder, gepresenteerd worden tijdens de mei bijeenkomst. Gert (PA2LO) tenslotte, vraagt zich af waarom de afdeling dit jaar niet meedoet met de PACCdigi contest. De afdeling gaat nadenken hoe/of we volgend jaar eventueel mee gaan doen.

Na al deze mededelingen kon gestart worden met de presentatie van Maarten. Voor een volle zaal met geïnteresseerden deelde hij enthousiast zijn kennis en ervaringen over baluns, ununs en mantelstroomfilters. In zijn verhaal werd de toehoorder meegenomen in de wereld van (un)balanced antennes en voedingslijnen, de uitdagingen (mantelstromen, ongelijke impedantie, etc) daarbij en mogelijke oplossingen hiervoor. Bijvoorbeeld door het aanbrengen van een (1:1) balun en/of een mantelstroomfilter tussen antenne en voedingslijn, maar ook indien nodig een impedantie aanpassing (bv 1:4 balun). Gebruik van het juiste type ringkern(materiaal) blijkt ook van groot belang te zijn voor het frequentiebereik waarvoor men de balun maakt. Met behulp van een NanoVNA kan zelf gemeten worden hoe goed deze het doet voor de diverse amateurbanden. Veel ervaring is opgedaan tijdens de diverse contesten waarvoor Maarten zelf de baluns heeft gebouwd.

Enkele exemplaren had hij meegenomen, evenals diverse typen ringkernen. Na de lezing kon men deze bekijken, wat door veel leden werd gedaan.

Tenslotte was er nog wat tijd voor onderling qso. Al met al weer een heel geslaagde afdelingsavond.

Het pdf-bestand van de presentatie kan je hier downloaden.

De youtube video’s :

#100 Balun part 1

#101 Balun part 2

#105 Balun part 3

Het ontvangen van de kerstboodschap van SAQ

Dit jaar moest het er maar eens van komen: zelf de kerstboodschap van het oudste werkende zendstation ter wereld ontvangen. De zender stamt uit 1924 en is nu (2021) dus 97 jaar oud. Het zendsignaal op 17,2kHz, wordt mechanisch opgewekt door een alternator gekoppeld aan een elektromotor. Het vermogen is 200kW, dat is nog is QRO!

Voor je dit bericht kan ontvangen moet je zelf wel wat doen, want niet alles is kant en klaar te koop. Al jaren kwam dit ter sprake wanneer we als groepje QRPers/bouwers, bij elkaar waren. Als ik er dan in december aan dacht, was de gebeurtenis al te dicht bij om er iets aan te doen. Nu -dit jaar- dacht ik er wel op tijd aan.

Eerst ben ik begonnen met artikeltjes en ervaringen lezen op het internet. Daaruit blijkt dat bijna iedereen voor ontvangst van deze zeer lage frequentie wel een up-convertor gebruikt. Voor de gebruikte antennes zijn de meningen verdeeld in twee kampen. Het ene kamp gebruikt een actieve antenne, zoals bijvoorbeeld het miniwhip ontwerp van PA0RDT, het andere kamp maakt een loopantenne, alleen maar zelfbouw.

Het artikeltje van PC2C sprak mij erg aan dus dit heb ik -min of meer- gevolgd.

Ik ging dus voor ‘het andere kamp’, gewoon omdat zo een raamantenne leuk is om te bouwen. Na de nodige spullen bij elkaar te hebben gezocht werd een raam van ongeveer 80 x 80cm in elkaar geschroefd. Niet al te precies, maar netjes genoeg. Omdat het hier gaat om veel windingen, heb ik een soort kam aan het eind van de houten uithouders gemaakt, met vier groeven. Het aantal wikkelingen op de loop-antennes van de verschillende bouwers loopt erg uiteen. Ik wilde er eigenlijk plusminus 250 wikkelingen opleggen, maar kwam niet verder dan 120, toen was al mijn montage draad op. De koppelspoel heeft 25 wikkelingen. Dit om de Q van de kring niet te veel te belasten in verband met de redelijk lage ingangsimpedantie van de NE602. Na het meten van de inductie van de spoel  (28,1mH),  kan je uitrekenen dat er een condensator van 3,1nF aan moet om de boel resonant te krijgen op 17,2kHz. Om toch een beetje te kunnen tunen wilde ik er ook een afstemcondensator in zetten, zo één uit een oude middengolf radio: 2 x 365pF. Voor de vaste condensatoren heb ik wat betere kwaliteit gebruikt: 2 x 1nF en 1 x 510pF parallel aan de afstemcondensator.

 

Dan komt het controleren en afstellen. Iemand op internet beschrijft hoe dat kan, ik kan echter niet meer achterhalen wie dat beschreven heeft maar…:

Met de toongenerator en frequentie teller aan de loop via een weerstandje van 100k Ohm met de scoop op de koppellus meten en kijken of er gepiekt kan worden. Eventueel C-tjes aanpassen. En? Ja! het piekt.

Volgende stap was de up-convertor. Ik had het ontwerp van Elektuur al eens gemaakt en na een grondige zoektocht in de shack ook weer terug gevonden. Het zat echter niet meer in een doosje, dus ik heb het alsnog ingebouwd. Bij de bouw kon ik het kristal niet precies op 10MHz krijgen. Er bleef zo’n 4,2kHz verschil. Als achterzet wilde ik eerst  de Juma TRX2a gebruiken, maar die heeft toch te veel fluitjes op deze frequenties. Dus overgeschakeld naar de Elecraft K2. Wanneer de hele opstelling dan staat en aangesloten is, kan je met dezelfde meetopstelling en de convertor op de koppellus alles precies afstellen. Dit is wel verstandig omdat er nogal wat ‘onbekende factoren’ in de opstelling zitten zoals:

  • Staat de antenne wel gericht?
  • Hoe hard zal het signaal zijn, kan ik hem vinden?
  • Wat is de verstemming van de omgeving?

Op vrijdag, kerstochtend, om 09:00 zou het dan gebeuren. Al ver voor die tijd was ik in de shack aanwezig en heb de boel aangezet. En wat gebeurt er ..helemaal niks.. oorverdovende stilte.. Met de voedingsstekker eerst de convertor aan en uit, geen ruis vermeerdering.  Daarna het kastje van de convertor open en na druk op het printje te hebben gegeven, begon de herrie. Eindelijk! het bleek dat het IC-tje niet goed contact maakte. Maar er was wel een boel herrie op de frequentie, allemaal geratel en gekras. Jammer genoeg precies op 10.021.4MHz waar SAQ zou uitkomen. Na het uiteindelijk uitschakelen van de eigen voeding van de K2 was het weg. Gelukkig heeft die K2 een interne accu.

Om 08:25 de computer bijgezet op het Youtube kanaal van de Alexander stichting. Men ging gelijk over tot het opstarten van de zender. Heel indrukwekkend om al die 97 jaar oude spullen nog gewoon vlekkeloos aan het werk te zien. Nadat men de antenne had aangeschakeld werd begonnen met V V V -tjes te seinen.
Nu was het tijd om de boel hier op te zoeken en in te stellen. Met wat fijn afstemmen werd het signaal gehoord, S2, maar goed waarneembaar. Na de antenne nog wat beter te hebben uitgericht en bijgesteld was ik klaar voor de boodschap van 09:00. Netjes met de hand geseind in een angstig strak ritme.

Met de telefoon heb ik alles opgenomen op video en ben  na de uitzending heerlijk achterover gaan zitten met een grote grijns op mijn gezicht, missie geslaagd!!

Heerlijk toch, dat zelfbouwen.

AR AR Sk de Rick PA5NN

Ontwerpen en 3D printen van een behuizing

In dit artikel deel ik mijn ervaringen over het ontwerpen en 3D printen van een behuizing voor een eenvoudige V/A meter. Met verwijzingen naar de  gebruikte websites en materialen zodat je dit als startpunt kan gebruiken.

Aanleiding

Regelmatig knutsel ik eenvoudige schakelingen in elkaar, maar het maken van een mooi kastje vind ik lastig. Zo had ik al een tijdje het idee om een Volt/Ampere meter te maken met Anderson Powerpole aansluitingen, dus een mooie gelegenheid om eens kennis te maken met 3D printen.

Schakeling

De schakeling is best eenvoudig, Het betreft de DSN-VC288 module, zo sluit je hem aan:

DSN-VC288 moduleAansluitschema DSN-VC288 module

 

Ontwerp en printen

Na wat uurtjes studeren kon ik zelf de behuizing ontwerpen via het internet op de website www.tinkercad.com

Het gebruik van de website is gratis, na aanmaken van een account kan je aan de slag. Volg wel eerst even de cursus en kijk zo nodig wat youtube videos voor de basis vaardigheden.

Hieronder een plaatje van het ontwerp van het kastje en het uiteindelijke resultaat:

Ontwerp in TinkercadVA-meter in gebruik

Zelf heb ik geen 3D printer, maar na even zoeken op marktplaats op 3D printservice en ik had voor een klein bedrag een aantal dagen later mijn geprinte kastje in huis.

3D printen kan met verschillende materialen, het meest gebruikt is PLA, hier heb ik ook voor gekozen en dit geeft een prima resultaat.

Montage

Het kastje bestaat uit twee houdertjes voor de powerpole connectoren en een boven- en onderkant. In de bovenkant netjes in het midden een gat waarin de module stevig vast klikt. De houdertjes voor de Powerpole connectoren zitten klemvast tussen boven en onderkant. Het geheel zit met vier M3 boutjes en moertjes stevig vast. De truc met de moertjes is om deze te gebruiken:Heat Insert Je zet ze met het dunne ronde stukje in het voor geprinte gaatje en legt de punt van je soldeerbout op de moer. Het moertje wordt heet, smelt het plastic eromheen en zakt recht in het gaatje. Na verwijderen van de soldeerbout wordt het plastic hard en zit het moertje vast, op deze foto zie je ze goed zitten:

Binnenkant V/A meter

Tot slot

Het is leuk om gebruik te maken van nieuwe technieken in onze radiohobby. Over het resultaat ben ik super tevreden, voor mij vanaf nu alleen nog maar kastjes uit de printer. Mijn volgende project is een kastje voor de Morseduino waar ik eerder op deze site over heb geschreven.

De mogelijkheden van 3D printen zijn eindeloos. Denk aan steuntjes, draaiknoppen, trekontlastingen, auto of fiets houders voor je portofoon, opbergsystemen voor kleine onderdeeltjes, naamplaatjes met je callsign enzovoort.

Heb je een ontwerp gemaakt en wil je het delen met anderen dan kan dat op www.thingiverse.com

Het ontwerp voor dit kastje kan je er ook downloaden.

Om ideeën op te doen kan je ook op deze site zoeken op bijv. hamradio

 

Best 73,

 

 

Het ATSAMF project

Eindelijk was het zover….dinsdagavond 18 februari jl…de aftrap van het bouwproject waar Rick (PA5NN) ons tijdens de afdelingsavond in september over informeerde. Toen was het nog een voorstel, nu concreet.

8 bouwers hebben zich bij Rick gemeld voor het project, het bouwen van de ATSAMF, een QRP CW transceiver voor meerdere banden. In Leusden werden we gastvrij door Rick ontvangen en geïnformeerd over het bouwtraject. Bedoeling is dat er gefaseerd (modulair) gebouwd wordt in de periode februari t/m mei. Het bouwen zal thuis moeten plaatsvinden, het showen en/of controleren van het gebouwde zal 1 x per maand in Leusden gebeuren waar de groep dan samenkomt en tevens de uitleg en materialen voor de nieuwe modules krijgt.

Rick had voor alle bouwers de benodigde spulletjes geregeld voor de start, de montage van het chassis (front- en achterpaneel met alle knoppen, luidspreker, display, etc) en de voedingsmodule. Ook uitgebreide informatie voor tijdens de bouw werd bijgeleverd.

Na een gezellig en leerzaam samenzijn ging iedereen huiswaarts met een tas vol materialen.

Over een maand de tweede bijeenkomst, we kijken er alweer naar uit.

 

Veel belangstelling voor lezing QRM-killer

De eerste verenigingsavond van het seizoen 2018-2019 zit er al weer op. Meer dan 50 belangstellenden wisten de weg naar De Herberg te vinden om meer te weten te komen van het QRM-killer zelfbouwproject.

Uitleg en beschrijving van Mans PA0MBJ van het X-phase knutselproject is te vinden op de website van VERON afdeling Wageningen. Daar vind je ook het door Mans ontworpen printje.

 

Naast de interessante lezing, was er ook volop aandacht voor de plannen van de gemeente Nijkerk m.b.t. nieuwe beleidsregels voor antenne-installaties. Het door de gemeente Nijkerk opgestelde beleid neemt in Nederland een nogal bijzondere positie in: zij stoppen alle antenneinstallaties, bedrijfsmatig van telecomproviders maar dus ook bijvoorbeeld  schotelantennes en antennes die door radio-amateurs gebruikt worden, in één beleid.

Daar waar het ontwerp beleid voor telecom providers goed uit te leggen is, is dat bij zendamateurs niet het geval. Tijdens de avond waren zowel de ontwerp beleidsregels aanwezig als de uitgebreide reactie hierop die vanuit de VERON aan het college van de gemeente Nijkerk is toegezonden. Het is voor de burgers van de gemeente Nijkerk te hopen dat het college en de raad zo verstandig is om nog eens heel serieus te kijken naar het voorgestelde beleid: als er geen aanpassingen in plaatsvinden t.b.v. antenneinstallaties van particulieren (waaronder zendamateurs) dan zullen procedures onvermijdelijk zijn, waarbij het evident is dat de gemeente bakzeil zal halen. Wordt vervolgd!