Update 3 november:
De Antenne Battle 2022 is gestreden…de uitslag is bekend. Tijmen (PA3GRM) is, door onze scheidsrechter Maarten (PA3EYC), uitgeroepen tot winnaar! Proficiat!
Rest ons alleen nog een beschrijving te geven van de antennes die gebruikt zijn EN, natuurlijk, de conclusies. In het verloop van dit verhaal refereer ik naar de antenne van Tijmen als GRM en die van mij, Rick (PA5NN) als NN.
Tijmen: Mijn antenne is na modificatie zo’n 4,50 meter lang en de spoel zit op een hoogte van 1,80 meter. Ik heb tijdens de 40m battle 8 radialen gebruikt, vier stuks met een lengte geschikt voor 40 meter en vier voor 20 meter. In de coax lijn heb ik bij de antenne aansluiting een mantelstroom filter gebruikt, dit om een goede HF scheiding te krijgen tussen coax en de antenne. Mijn antenne was in eerste instantie een commercieel exemplaar van de firma Wolf River Coils (https://wolfrivercoils.com). De antenne wordt geleverd met een voet waarin drie aluminium staafjes gemonteerd kunnen worden die gelijk dienstdoen als standaard. De voet is ook gelijk het koppelpunt voor de benodigde radialen nodig om de antenne goed te laten werken. De spoel is gewikkeld met staaldraad op een hardkunststof huis. Met behulp van een kunststof ring en een veercontact die over de wikkeling van de spoel schuift kun je de juiste aftakking instellen om de antenne in resonantie te krijgen (de spoel langer of korter maken). In het originele ontwerp zit de spoel gelijk op het voedingspunt gemonteerd en boven op de spoel zat een telescoop antenne. Lering getrokken tijdens de vorige Antenne Battle op 20m dat dit niet de beste materialen en configuratie waren, daarom de antenne wat aangepast. De hoogste stroom loopt bij deze antenne dicht bij het voedingspunt, Wanneer je de weg omhoog volgt, loopt erboven in de antenne de minste stroom. Dus om het rendement van de antenne te verbeteren moet de spoel verder van het voedingspunt worden verplaatst. Dat is ook gedaan door gebruik te maken van stukjes aluminium draadeind die precies op de voet passen om zo de spoel te verhogen zodat deze niet meer onderaan de antenne maar net onder het midden van de antenne zit. Verder maak ik ook geen gebruik meer van de originele telescoop antenne, de kwaliteit hiervan was niet best. De telescoop antenne is vervangen door een militair exemplaar, een AT-271A/PRC, een antenne die je wel eens op een man-pack ziet. Een compacte robuuste antenne spriet die je snel in en uit elkaar kunt halen.
Rick: Mijn antenne is bijna volledig zelfbouw. Het is een verkorte kwartgolf vertical met de spoel midden in de mast. De antenne staat direct en los op de grond met een viertal radialen. Ook nu weer was het uitgangspunt een super lichtgewicht antenne te ontwerpen die goed in de rugzak meegenomen kan worden. Eigenlijk bedoeld voor de 20meterband, maar het ontwerp laat ook andere banden toe. Omdat de koopmast (Sotabeams) maar 4m is moet er een spoel gebruikt worden om de antenne resonant te krijgen. Ik heb, net als bij mijn vorige vertical, weer gekozen voor een spoel in het midden. Deze spoel is met een 3D-printer van PLA gemaakt, een thermoplastische soort kunststof met als basis o.a. mais. Ook de andere onderdelen zijn met dat materiaal geprint. Om de antenne rechtop te houden gebruik ik een grondpen. Die wordt langs de onderste sectie van de antenne door twee beugels/ringen bevestigd. Dit systeem werkt goed tot een windkracht 6, daarna moet er toch echt getuid worden. De eigenlijke antenne is een soepele koperdraad van 1,5mm2 met vinyl isolatie. Deze loopt van het topje van de mast naar de spoel, halverwege. Om nu geen extra mogelijke storingsbronnen te introduceren, loopt de draad direct door in de spoel. Na de spoel loopt diezelfde draad weer door tot aan beneden. Daar is dan een krokodillenbekje gemonteerd. Dit moet nog eens verbeterd worden, echter heb ik nog niets verzonnen dat voor mijn gevoel voldoet.
Onderaan komt dan mijn ‘geheime wapen’, de tuning mogelijkheid. Alle verticals worden, voor zover ik ze ken, BOVENaan getuned. Dat is leuk voor een éénmalige plaatsing, maar ik bouw die antenne elke middag op en breek hem de volgende ochtend weer af. Tunen aan de top is dan niet handig. Daarom heb ik op de onderste beugel, waar de grondpen langs gaat, een klein spoeltje van 7 wikkelingen gemaakt met een vijftal aftakkingen op gelijke afstand. Aan de onderkant van die spoel zit een klein flexibel snoertje met een krokodillenbekje. Als de antenne eenmaal staat kan ik nu direct, onderaan, de juiste afstemming zoeken d.m.v. de aftakkingen. De radialen zijn ongeveer 5 meter lang en liggen als een kruis op de grond. Als voedingslijn gebruik ik 5 meter RG174 coax. Dat is lekker klein en licht in gewicht. Over die afstand dempt dat niet zoveel. Omdat dit een asymmetrische antenne is gebruik ik een mantelstroomfilter. Viermaal de coax door een ferriet ringkern de ene kant op. Dan schuin oversteken en viermaal de andere kant op.
Rick’s conclusies over de wedstrijd:
Deze grafiek laat in de tijd, de gemiddelde afstand van de 10 verste ontvangststations naar zender(s) zien.
We zijn zaterdag 22 oktober begonnen. Bijna direct na het opzetten kwamen de hits al binnen. Om nog onbekende reden viel op zondagmiddag GRM even uit. Waarom weten we niet, maar hij kwam weer in de lucht. Diezelfde zondagavond viel ook NN uit. Dat was een gevalletje ‘accu leeg’. Maandags om 10 uur was die ook weer operationeel en kon de test verder. Wat direct opvalt is dat de lijnen, blauw en rood dicht bij elkaar liggen. Alleen in de nacht komt GRM verder. Dit zou kunnen komen door een iets andere opstraalhoek.
De Spots: Dit zijn de stations die ons over een bepaalde looptijd gehoord hebben. Blauw voor GRM, rood voor NN en groen voor stations die ons allebei gehoord hebben. Ook de spots komen goed overeen. Als je in het programma (dit is slechts een plaatje daaruit) met de cursor op een spot groene stip gaat staan, dan worden de twee meetwaarden weergeven. Daarbij is GRM bijna altijd een 1 á 2 dB harder. Dit zal niet op een ontvanger te horen zijn, immers een S-punt is 6dB. 
Op de Spot kaart valt echter wel wat op, op sommige spots wordt NN niet gehoord, die zijn dan ook blauw. En ook het tegengesteld, sommige spots zijn rood. Waarom DAT is weet ik niet… Ook de éénmalige super verre spots verschillen sterk. Werd GRM in Koeweit gehoord, NN haalde zelfs Nieuw Zeeland! En dat op 7MHz met maar 100mW WSPR! Dit zal door toevallige reflecterende gebieden kunnen komen, samen met de opstraalhoek van de betreffende antenne. Dan zijn er ontvangst stations die op ‘ de sweet spot’ liggen en daarom veel hits hebben. EA8/DF4UE is er zo één. Als je daar niet gehoord wordt….
Comparison, of wel vergelijk: Deze grafiek laat het signaal sterkte verschil zien naar het aantal spots. Het midden, de 0, zijn hoeveel ontvangststations ons beiden even hard gehoord hebben. De 1, eigenlijk +1, zijn de hoeveelheid ontvangststations die GRM 1dB harder hoorden. Hieruit blijkt dat GRM iets meer harder gehoord werd dan NN.
Buiten mededingen: Gert, PA2LO, had zijn Inverted V linked dipool ook opgesteld. Puur om gewoon eens te zien wat de verschillen zijn. Conclusie hiervan: Als je kan, hang dan een Inverted V op. Op de hoogtes waarop wij ze opstellen gedragen ze zich bijna rondstralend, echter de signalen zijn ALTIJD harder dan onze verticals! Dank Gert!
De grote ham vraag, voor mij (NN), is WAAROM is GRM beter? De antennes zijn namelijk beiden van hetzelfde type:
- Direct op de grond
- Spoel middenin
- Radialen
- Ongeveer even lang
- Ongeveer even veel coax
Dus, wat is dan het verschil? Ik denk dat de spoel van GRM een betere Q heeft. Ook heeft GRM meer radialen op de grond, acht tegen mijn vier. Echter, de verschillen zijn zo miniem dat ik niets ga veranderen aan mijn concept. Ik ben blij dat bewezen is dat een zelfbouw antenne van een paar tientjes het op kan nemen tegen een professionele antenne. Mijn uitgangspunt was het creëren van een super lichtgewicht en goed werkende vertical…en dat is gelukt. QED.
Best 73es t u,
Rick (PA5NN)
Update 22 oktober:
Vanmorgen was het al vroeg gezellig druk bij Maarten (PA3EYC) in Nekkeveld. Naast de strijders Tijmen (PA3GRM) en Rick (PA5NN) waren er meerdere belangstellenden en zelfs nog wat amateurs die hun antenne ook wel eens wilden meten qua performance.
Rond 10:00 uur zijn de antennes geplaatst, het binnen een kwartiertje operationeel moet zijn is maar losgelaten hi. Met 100 mW vermogen worden de komende dagen call, locatie en vermogen uitgezonden via de 2 verticale antennes die deelnemen aan de strijd. Daarnaast is er een dipoolantenne van Gert (PA2LO) geplaatst welke als referentie meedraait.
Hier de link om de battle tussen Tijmen en Rick te kunnen meebeleven:
http://dxplorer.net/wspr/tx/?callsign2=PA5NN&callsign=PA3GRM&band=7&timelimit=1d&key=ATgMAgOJewemVOQTwBphgfaqLHE
Hierbij de link om de resultaten van de referentieantenne te kunnen volgen:
Op de site van DXplorer kan je bv Spots Map selecteren voor een visuele weergave of Spots Table voor de details Tijd in UTC !). Let op: de instelling staat nu zo dat je op de 1 dag weergave komt, dus er moet 1 week geselecteerd worden voor de resultaten over meerdere dagen.
Er zijn foto’s en film gemaakt van het gebeuren, deze volgen nog. Ook zal er regelmatig een update volgen op deze site.
Antenne Battle 2022
Op 22 oktober vind er weer een Antenne Battle plaats tussen Tijmen (PA3GRM) en Rick (PA5NN). De vorige wedstrijd tussen deze heren vond plaats in 2019-2020, toen op 14 MHz, dit keer zal het op 7 MHz plaatsvinden.
Tijmen heeft hiervoor een modificatie gedaan op zijn bestaande SOTA-antenne en Rick een geheel nieuwe antenne ontworpen voor zijn wandelingen in de wildernis. Deze 2 antennes zullen nu t.o.v. elkaar worden getest. De condities zijn gelijk aan de vorige keer en ook dezelfde spelregels worden gehanteerd. De test wordt uitgevoerd met de WSPRlite-modules van de afdeling. De antennes moeten binnen een kwartier operationeel zijn, waarna de zendertjes worden aangezet. Het is de bedoeling dat de test over meerdere dagen loopt.
Het mooie van het vergelijken van antennes op deze manier is dat alle omstandigheden hetzelfde zijn, zoals de propagatie condities, de grond waarop ze staan, het weer EN het tegenstation. Daarom kan onze onpartijdige scheidsrechter Maarten (PA3EYC) aan het einde van de test dan ook zeggen: ’die antenne is beter dan die!’ en de winnaar uitroepen. De winnaar krijgt een kratje bier van de verliezer.
De locatie is bij Maarten en belangstellenden zijn van harte welkom om te komen kijken. De wedstrijd start om 10:00 uur. Zodra de test begint zal er een link op de site gezet worden. Met die link kunnen de beide resultaten tegelijk bekeken worden.
Hopelijk gaat het dit jaar gelijk in één keer goed en kunnen we mooie resultaten verwachten.
Op 14 december as vindt er een special event plaats: HAM meets military. De organisatie is in handen van PI4VBD, het station van het Regiment Verbindingstroepen van de Koninklijke Landmacht.
