4 mei: herdenking gevallen Nederlanders

Op 4 mei 2024 vindt in Nederland de herdenking plaats van de in de oorlog omgekomen Nederlanders. Dat gebeurt op landelijk niveau, maar ook lokaal zullen gevallen Nederlanders worden herdacht.

Hoewel er dit jaar geen officiële herdenking zal plaatsvinden, heeft KPN aangeboden dat het terrein op 4 mei voor belangstellenden toegankelijk zal zijn (zie ook VERON.nl).

Ook  bestaat de mogelijkheid om digitaal een bloem bij het monument te leggen.

Doe mee! Ga naar deze site en klik op “Leg een bloem”.


Tijdens de oorlog zijn radiozendamateurs in het verzet bezig geweest met het plannen en uitvoeren van illegale activiteiten. In veel gevallen hadden hun activiteiten te maken met een vorm van communicatie. Helaas zijn door verraad veel radiozendamateurs in deze periode gevangengenomen en ter dood gebracht, of door de barre omstandigheden omgekomen.

Ter nagedachtenis aan de gevallen radiozendamateurs is door de VERON in 1953 een gedenkteken onthuld. Dit monument staat nu op het terrein van KPN Broadcast Services in Hilversum.


Gedenkteken voor de in 1940-’45 gevallen radio-amateurs

IN Mei 1946 – een half jaar na de oprichting van de VERON – nam de Verenigingsraad het besluit, dat in het toekomstig Hoofdkwartier van deze vereniging van radio-amateurs een gedenksteen zou worden aangebracht ter nagedachtenis aan alle in de oorlog gevallen radiomensen, waaronder uiteraard een groot aantal radio-amateurs. Mede hiertoe werd het „VERON”-Fonds ingesteld.

Verleden jaar was men zover, dat tot uitvoering van de plannen kon worden overgegaan mede dank zij financiële steun van het Wetenschappelijk Radio Fonds „Veder”. Aangezien de V.E.R.O.N. momenteel nog geen Hoofdkwartier bezit, werd in overleg met de Directeur-Generaal der P.T.T., de heer L. Neher, het Radiostation te Kootwijk als voorlopige plaats voor het gedenkteken gekozen.

5 MEI 1953 – Onthulling door de Directeur-Generaal der P.T.T., de heer L. Neher, van de gedenksteen ter nagedachtenis aan de in de jaren 1940—1945 gevallen Radio-amateurs. Op de voorgrond, vl.n.r.: J. Stufkens (PAoJK), Beheerder van het VERON Fonds; H. Meiners (PAoNA), Algemeen Penningmeester; Ph. J. Huis (PAoAD), Algemeen Secretaris en Ir W. J. L. Dalmijn (PAoDD), Algemeen Vice-voorzitter van de V.E.R.O.N.; A. S. M. van Schendel (PA1JF), Chef E.R.D. der P.T.T.; L. J. van der Toolen (PAoNP), Algemeen Voorzitter van de V.E R.O.N.

Een toepasselijke plaats: eenzaam, maar te midden van kortegolfzenders, die dag en nacht in verbinding staan met alle delen van de wereld, zoals de heer L. J. van der Toolen (PAoNP), Algemeen Voorzitter van de V.E.R.O.N., opmerkte in zijn toespraak tijdens de bijeenkomst, die aan de eigenlijke onthullingsplechtigheid voorafging.

Het door de beeldhouwer H. J. J. Danneburg ontworpen gedenkteken symboliseert de in het verborgen werkende radio operators (drie kleine figuurtjes), die met elkaar in contact staan d.m.v. radiogolven (de cirkelsegmenten).

De heer Neher ging in zijn rede hierop verder in door er aan te herinneren, hoe de radio-operators in de bezettingstijd van alle verzetslieden wel het meest in afzondering werkten en op de minst spectaculaire wijze voortdurend in contact stonden met de „vrije wereld”, om zo de uiterst belangrijke berichtenwisseling tussen de verzetsgroepen enerzijds en de Londense regering alsmede de geallieerde autoriteiten anderzijds te verzorgen. Desniettemin werden juist zij het meest gevreesd door de bezetter, die dan ook steeds feller jacht op hen maakte.

Nadat de heer Neher — juist een maand tevoren was hij door de regering van de V.S. van Noord-Amerika onderscheiden met de „Medal of Freedom” in goud, wegens zijn voortreffelijk optreden in de vrijheidsstrijd — zijn treffende herdenkingsrede had uitgesproken, onthulde hij de gedenksteen, welke was ingemetseld in de voorgevel van het hoofdgebouw van Radio-Kootwijk.

Voor de Nationale Federatieve Raad van het Voormalig Verzet in Nederland spraken nog de penningmeester, de heer C. Brink, en de heer A. S. M. van Schendel, Chef Bijzondere Dienst der P.T.T., als oud-leider der berichtgeving.
Een 120-tal amateurs, enkele nabestaanden en delegaties van voormalige Verzetsorganisaties, woonden deze plechtigheid bij.

Na afloop van de plechtigheid was er gelegenheid tot het bezichtigen van het radiostation onder leiding van Ir M. C. Emmen, beheerder van Radio-Kootwijk.

Bron: Radio Bulletin – juni 1953 – blz. 309 en 310

 


Monument voor de in 1940-’45 gevallen radio-amateurs

Op 18 mei 1946 heeft de tweede Verenigingsraad besloten om het VERON-fonds in te stellen. Een van de doelstellingen van het fonds was de vervaardiging van een gedenkteken als eerbetoon aan de in de tweede wereldoorlog gevallen radioamateurs. Dat later, in een toen nog beoogd ‘Headquarter’ van de VERON, zou worden opgesteld ter nagedachtenis aan de in de oorlog gevallen radiomensen.

In de eerste jaren na de oprichting was er niet voldoende geld om deze gedenksteen te bekostigen. Mede door een bijdrage van de Stichting Wetenschappelijk Radiofonds Veder werd in 1952, hoewel van een ‘Headquarter’ ook toen nog geen sprake was, besloten om tot realisatie van het monument over te gaan.

In overleg met de Directeur-Generaal der PTT, Dr. L. Neher, werd besloten de gedenksteen te plaatsen op het terrein van Radio Kootwijk

Het door de beeldhouwer H. J. J. Dannenburg ontworpen monument symboliseert de in het verborgen werkende radio operators (drie kleine figuurtjes), die met elkaar in contact staan d.m.v. radiogolven (de cirkelsegmenten). Op de gedenksteen staat ook de tekst: ‘Radioamateurs offerden hun leven voor de vrijheid gedurende de oorlog’.

Het VERON-monument was bevestigd rechts op de noordelijke voorzijde van Gebouw A (ook wel “de Kathedraal” genoemd) van Radio Kootwijk en werd op 5 mei 1953 onthuld door de toenmalige directeur-generaal der PTT, Dr. L. Neher.

Begin jaren zestig is bij restauratie van Radio Kootwijk het gedenkteken van de muur verwijderd, tegen twee staanders bevestigd en herplaatst aan de linkerkant van de ingang van gebouw A.

In de herfst van 1998 werd aangegeven dat de gebouwen van Radio Kootwijk door PTT zouden worden afgestoten. Ons verzetsmonument zou, op enige termijn, daar verder niet meer kunnen blijven staan. Mogelijk zouden de gebouwen van Radio Kootwijk worden gesloopt.

Lucas Hendriks (PE1LMU), voorzitter van de Evenementen-Commissie, heeft vervolgens het monument in Kootwijk bij Gebouw A verwijderd en naar het Centraal Bureau in Arnhem gebracht om het daar voorlopig in een magazijn van Heyenoord op te slaan.

In de loop van 1999 heeft het HoofdBestuur (HB) officieel bekend gemaakt dat het monument naar een andere plek verplaatst zou gaan worden. Na een oproep in Electron werd in het HB vastgesteld dat het Bevrijdingsmuseum in Groesbeek en NOZEMA in IJsselstein de voorkeur hadden. Twee leden van het HB hebben deze plaatsen bezocht en zijn daarbij tot de conclusie gekomen dat de opstelplaats bij het hoofdgebouw van NOZEMA in IJsselstein de voorkeur zou krijgen. Vervolgens heeft het HB het aanbod van de NOZEMA (Nederlandsche Omroep-Zendermaatschappij) geaccepteerd en is het monument verplaatst naar het plantsoen van het gebouw van de “Binnenlandse Omroep” (zie foto).

Op 2 februari 2000 heeft Din Hoogma (PAøDIN) samen met Lucas Hendriks (PE1LMU) het monument op de nieuwe locatie geplaatst.

Op 4 mei 2000 vindt daar de eerste herdenking plaats. Bij die gelegenheid is de “Last Post” door de hoornist Peter Mourik uit Ede (Sergeant der Verbindingsdienst van de Landmacht) geblazen. Hij heeft dat gedaan in het militaire tenue van 1945, omdat de Verbindingsdienst in die dagen zijn 55-jarig jubileum vierde. Ook tijdens de herdenking van 2005 blies hoornist Peter Mourik de “Last Post”.

In het Electron van mei 2013 lezen we dat de nieuwe eigenaar van het gebouw en het terrein, KPN Broadcast Services, het pand in Lopikerkapel heeft verlaten en is verhuisd naar een nieuwe locatie in Hilversum. Sindsdien was het pand onbewoond. Dientengevolge kon het monument aan de Biezendijk niet meer blijven staan en KPN Broadcast Services heeft de VERON aangeboden om het monument te verhuizen naar het nieuwe adres. Het HB heeft daarmee ingestemd. Sindsdien staat het monument op het terrein van de KPN Broadcast Services aan de Witte Kruislaan 47 te Hilversum.

Ons monument is dus nu op z’n derde plek geïnstalleerd, maar het staat vanaf 1953 wel steeds in de schaduw van een PTT, NOZEMA of KPN Broadcast Services zendstationsgebouw.

De foto toont het monument met de bloemstukken die tijdens de 4 mei herdenking van 2020 zijn neergelegd

Onderzoek uitgevoerd door:
R.F.G. Denker (PAøAGF),
D.J. Hoogma (PAøDIN),
F.W.A. van Hamersveld (PA3DTX),
J. Hoek (PAøJNH) en
E.R.L. Krijger (PAøRSM)

 


Gedenksteen voor de gevallen Radio-amateurs

Op hoofdzendgebouw Radio Kootwijk

(Van onze correspondent)

De heer L. Neher, directeur-generaal van de P.T.T.heeft Dinsdagmiddag een tijdelijk aan de voorgevel van het hoofdzendgebouw van Radio-Kootwijk aangebracht gedenkteken voor de tijdens de oorlog gevallen radio-amateurs onthuld, waarbij hij heeft opgemerkt, dat de vijand tijdens de oorlog nergens zo bang voor is geweest, als voor de nauwkeurige berichtgeving van de radio-mensen, die hij dan ook steeds sterker liet vervolgen, zodat tientallen van hen de dood hadden gevonden.

De genodigden voor het bijwonen van deze onthulling waren tevoren ontvangen in een zaal van hotel Radio, waar de heer L J. van der Toolen uit Santpoort, algemeen voorzitter van de vereniging voor experimenteel radio-onderzoek (VERON), hen had begroet en medegedeeld, dat in Mei 1946 uitgaande van deze vereniging een fonds was gesticht om door de oorlog getroffen en behoeftige radio-amateurs te helpen en een gedenkteken voor de in de oorlog gevallen radio-mensen op te richten, waarbij de vereniging veel medewerking had ondervonden van de vereniging voor wetenschappelijk radio-onderzoek.

Het gedenkteken is een ontwerp van de Amsterdamse beeldhouwer, de heer H. J. J. Dannenburg. Op een plaat van Tsjechische kalksteen van 75 bij 100 cm is een bronzen medaillon bevestigd waarop kleine figuren de sprekende en luisterende radiomens uitbeelden. In de stenen plaat is een eenvoudig opschrift gegrift.
De heer A. S. M. van Schendel, uit Den Haag, de leider van het voormalige radioverzet. Dankte voor het eerbetoon jegens zijn gestorven makkers en de heer C. Brink, uit Amsterdam, was de woordvoerder van de nationale federatieve raad van het voormalige verzet in Nederland. Enkele bloem-stukken werden bij het gedenkteken neergelegd. De bedoeling is, dat later als de VERON een eigen gebouw zal bezitten, het gedenkteken hiernaar overgebracht zal worden.Na afloop van de plechtige onthulling heeft ir. M. C. Ennen, beheerder van bet radiostation Kootwijk de gasten gelegenheid gegeven dit station met zijn wereldbetekenis te bezichtigen.Bron:
6-5-1953 – Dagblad voor Nederland.

 

  Radioamateurs offerden hun leven voor onze vrijheid – deel 1
  Radioamateurs offerden hun leven voor onze vrijheid – deel 2
  Ere wie ere toekomt

QRZ de PB23AMF

Op de jaarvergadering van de VERON Amersfoort memoreerde Eddy (PAøRSM) dat de Nederlandsche Vereeniging Voor Radiotelegrafie (NVVR) in 1923 een “afdeeling Amersfoort en Omstreken” stichtte.

Dus dat dit jaar er vanuit Amersfoort en omgeving al 100 jaar in afdelingsverband radioamateur activiteiten worden georganiseerd.

Hij stelde voor in dit kader een speciale call aan te vragen. Dit werd enthousiast ontvangen door de aanwezigen. Het draaiboek voor een Special Event Station werd snel uit de kast gehaald. Aan de slag dus!

De roepletters PB23AMF werden aangevraagd en voor een halfjaar toegekend. Verder werden webpagina’s aangemaakt QRZ.com, ClubLog, Logbook of the World en eQSL. Hier prijkte ook het QSL-ontwerp van Gert (PA2LO).

Nog precies voor de SSB WPX (World Prefix Contest) konden we met PB23AMF in de lucht komen! Voor onderlinge afstemming (wie gebruikt welke band) werd een WhatsApp groep aangemaakt met de amateurs die aangegeven hadden om de call op enig moment te gebruiken. Buiten de WPX contest werd meestal vanuit huis uitgewerkt.

Eddy (PAøRSM) heeft zich opgeworpen om ook als QSL-manager voor deze SES (Special Event Station) call te dienen. Bij hem loopt sinds 2010 een onderzoek naar de binnenkomst van QSL-kaarten na een verbinding. In de Electron van 2018 staat een artikel voor de geïnteresseerden. Voor de SES call is het onderzoek uitgebreid met de dagelijkse aantal hits op www.qrz.com/db/pb23amf! Het moet nog verder uitgewerkt worden, maar de activiteit is goed te herleiden.

Toen de roepletters in september vervielen is de balans opgemaakt. In totaal zijn ruim 10.000 QSO’s gemaakt. Maarten (PA3EYC) heeft geanalyseerd dat hiervan ruim 7.791 unieke calls waren. We hebben dus veel amateurs in de wereld blij kunnen maken!

Logs zijn ontvangen van: PAøRSM, PA1LEX, PA2LO, PA3AYQ, PA3EYC, PBøACU, PC2F, PC2K, PC3M, PH3T.

Bron eQSL: hierbij zijn ook inbegrepen de eQSL’s van luisteramateurs

 

Ter indicatie het aantal QSO’s per maand In lijn met de hedendaagse trend zijn de meeste verbindingen in digitale mode gemaakt
 

Maart 4413
April 4746
Mei 772
Juni 172
Juli 215
Augustus 40
September 0
 

CW 1814
FM 25
FT8 6867
MFSK 457
PSK 30
RTTY 109
SSB 1056

 

Eddy (PA0RSM)

PA6MB – dat waren toen hele andere tijden

PA6MB is destijds in de 60er jaren ontstaan uit een initiatief van Henk (PA0FAS) en PA0JOP. Ik woonde toen in Ede en was werkzaam als officier instructeur bij de Verbindingsdienst Koninklijke Landmacht. Henk was werkzaam als sales engineer bij High Voltage Engineering in Amersfoort.

Door onze dagelijkse DX-activiteit op 2m was ons bekend geworden dat de propagatie per richting sterk kon verschillen. Als een service voor andere 2m DXers zijn wij toen de DPS begonnen. DPS staat voor Dutch Propagation Service. Aan de hand van de kwaliteit van onze dagelijkse 2m verbinding met de vaste tegenstations PA0ME, G3LTF, F9FT en ON5DK om ca. 19.30 uur werd de propagatie voor die betreffende richting beoordeeld en vervolgens om 20.00 op onze vaste X-tal frequenties omgeroepen. Later is PA0ME (de Vries), hij woonde toen in Vries (Drenthe), als vaste medewerker voor de noordelijke richting tot de DPS toegetreden. De DPS-uitzendingen vonden iedere avond plaats.

Door ons beider interesse (FAS/JOP) voor CW en 2m DX zijn plannen ontstaan om gezamenlijk MS en EME te gaan ontwikkelen. Inmiddels was Fokko (PA0FOC), eveneens werkzaam bij High Voltage Engineering afd. R&D en collega van Henk, ook geïnteresseerd geraakt in onze plannen en wilde daaraan graag meedoen. De groep bestond toen uit PA0FAS, PA0JOP, PA0ME en PA0FOC. Op ons verzoek heeft Cees, PA0QC via zijn kanalen bij de RCD een 1KW high power vergunning voor ons weten te verkrijgen. In dat geval moesten de uitzendingen met PA6MB call sign plaatsvinden. Dat was het begin van PA6MB.

Inmiddels had ik kans gezien om via de Gemeente voor onze eerste testen van de watertoren in Ede gebruik te mogen maken. Zie foto’s QRZ.COM. Netspanning werd “geleend” bij de naastliggende houtzagerij. Vanaf deze locatie werden succesvol de eerste MS-verbindingen gemaakt en meegedaan aan contesten. Hier werden ook de eerste zonneruismetingen op 70cm uitgevoerd. Zie foto QRZ.COM (https://www.qrz.com/db/PA0JOP). Toen na enige tijd de houten trappen naar boven onveilig werden en er plannen waren om de toren te ontmantelen werd de toestemming tot gebruik door de Gemeente Ede ingetrokken. Einde fantastisch QTH.

Als beheerder van het clubstation PI1STC van de verbindingsdienst gevestigd op de Elias Beekmankazerne te Ede heb ik toen bij Defensie het verzoek ingediend om het clubstation PI1STC tevens als basis voor PA6MB te mogen gebruiken. Dat werd ingewilligd. Ook vanaf deze nieuwe locatie heeft PA6MB diverse MS-verbindingen gemaakt. Echter na afloop van mijn 6-jarig contract bij de Verbindingsdienst was gebruik van het clubstation PI1STC voor PA6MB ten einde.

Pas toen kwam Anneke Peters, XYL van PA0FAS in beeld en heeft zij geregeld dat wij het kippenhok in Achterveld konden huren. Inmiddels was PA0ME verhuist naar Naaldwijk (Westland) en bestond de groep nog uit PA0FAS, PA0JOP en PA0FOC. Anneke Peters deed de administratie. Maandelijks werd door eenieder een bepaald bedrag betaald, waaruit de huur en aanschaf van materiaal voor de inrichting werden betaald. De vakwerkmast is door Henk en mij in de avonduren met een aanhanger bij Rovasan Hilversum afgehaald.

Joop Vaartjes (PA0JOP – SK)

 

1940-1945 – radioamateurverzet in Amersfoort en omgeving

Door Eddy Krijger (PAøRSM).

Wellicht herinnert u zich nog mijn artikel ‘onzichtbare verzetsactiviteiten in Amersfoort en omstreken tijdens de Tweede Wereldoorlog’ uit de ‘Electron’.  Als vervolg daarop heb ik als gids van Gilde Amersfoort de vergaderlocatie kunnen bezoeken. Het verslag daarvan is wellicht ook voor u interessant en daarom wil ik het graag met u delen. Er vielen bij mij veel puzzelstukje op elkaar zo mag blijken.

Muurhuizen 55c = Muurhuizen 59

Het Muurhuizenpand heeft een lange geschiedenis. Het huisnummer 59 is echter pas na de oorlog ontstaan. Voor die herindeling bestond het pand uit vier delen zo blijkt uit het adresboek van de Gemeente Amersfoort.

Verzetshaard – Vluchtweg

In mijn eerdere artikel meldde ik dat in 1943 de vergaderingen van de Raad van Verzet (RVV) gehouden werden op Muurhuizen 55c. In de Coronatijd heb ik de zoon van de verzetsman Johan Engel driemaal telefonisch mogen interviewen. Van hem vernam ik dat zijn familie boven de drukkerij woonde; in het pand dat grenst aan de Dieventoren.

Vergaderen was in de bezettingstijd streng verboden, laat staan die van het georganiseerde verzet. In het pand was dan ook een vluchtweg gemaakt via de zolder naar de Dieventoren en vandaar naar de bovenverdieping van Muurhuizen 99. Daar woonde een leraar van de Rijks H.B.S.; dhr. G.C. van Riet. Overigens was éne Rob van Riet ook betrokken bij de Raad van Verzet (RVV); dus ook hier geldt weer ‘ons kent ons’.

. . . Nederland was ingedeeld in 5 deelen, aangeduid met Noord, Oost, Zuid, West en centrum. Er waren dus 5 commandanten Radio. Verder waren er nog andere medewerkers voor de verzorging van de materialen, magazijn, enz. Eens per 14 dagen werd vergaderd in Amersfoort, ten huize van de heer Engel (Schuilnaam JOHAN). De taak van de Radio Commandanten was het bouwen van zenders, het opleiden van bedienend personeel en het zoeken, van voor uitzendingen geschikte perceelen . . .

Uit gevonden bronnen op internet blijkt dat er al vóór 1943 daar ook werd vergaderd, maar dan door de illegale Orde Dienst (OD). Het toenmalig hoofd van de OD-Radio Dienst was overigens Jan Thijssen (schuilnaam ‘Lange Jan’ en na de oorlog tot Postuum Erelid van de VERON benoemd).

Van Johan Engel jr. -destijds een jonge man van circa 17 jaar- vernam ik dat vanuit hun huis de eerste radioproeven werden genomen. Dat zou mogelijk het testen kunnen zijn van een zender die door boer Jan Brouwer was meegebracht. Hierover schreef J.L. Bloemhof:

. . . Deze Jan Brouwer kreeg zijn eerste klus in oktober 1940 toen hij bij een dominee in Grijpskerke een zender moest ophalen. Dat dorpje ligt op het Zeeuwse Walcheren, waar hij in de mobilisatietijd gelegerd was. De zender moest hij overdragen aan Johan Engel, een lichtdrukker die aan de Muurhuizen in Amersfoort woonde . . .

Ons kent ons

Johan Engel jr. vulde aan; “de zendproeven werden nadien voortgezet vanuit het huis van Dokter de Beaufort, aan de Bergstraat 41. Maar veel uitzendingen hebben vandaar niet plaatsgevonden, toen bekend werd dat de Sicherheitsdienst (SD) het huis op 200 meter genaderd was. Door een ‘foutpeiling’ vanaf het Julianaplein (dat heette, tussen 23 februari 1942 en 17 januari 1946; Arnhemscheplein) werd (gelukkig) een verkeerde straat uitgekamd”.

Mij is gebleken dat op het adres van de huisarts W.H. de Beaufort ook zijn familielid Jhr. P.J.H. Röell inwoonde. Deze Jonkheer was een echte radiopionier en reeds in 1931 gelicentieerd met de roepletters PAøWG. Hij had zijn amateurzender echter geregistreerd staan op het adres van Limburg Stirumlaan 20. Dat was van dhr. J.M.F.A. van Dijk, die voor de oorlog een bedrijfje had in radio ontvangstapparatuur.

In het boek van J.L. Bloemhof lees ik verder dat zowel de huisarts de Beaufort, als de heer van Dijk in het verzet actief waren. Verder ben ik te weten gekomen dat de zakenman dhr. van Dijk sinds 1938 actief was als radio zendamateur met de roepletters PAøWT. Tijdens de bezettingstijd werd hij chef Corps Regeerings Berichten Dienst (CRBD).

Huisarts de Beaufort was sinds 1939 radiozendamateur met de roepletters PAoWC en had als arts zeer waarschijnlijk connecties met de Landelijk Organisatie voor Hulp aan Onderduikers, kortweg ‘LO’ genoemd. Naast ‘ons kent ons’ waren de radio suffixen ook verwant: Röell (PAøWG), de Beaufort (PAøWC), van Dijk (PAøWT). De letter ‘W’ blijkt populair in Amersfoort. Uiteraard hebben de heren in 1939 op last van de overheid hun zender moeten inleveren. Voor zover is na te gaan hebben de zenders van Röell en van Dijk opgeslagen gestaan in het Gemeentehuis te Amersfoort. Dit gold ook voor andere amateurs, waarvan (nog) geen verzetsactiviteiten bij mij bekend zijn; te weten Bennink (PAøOE), Fortuin (PAøMJ) en Koster (PAøKE). OM de Beaufort had kennelijk nog geen tijd om een zender te kunnen bouwen.

Raad van Verzet

Op die 31ste augustus kwamen enkele leden van de Raad bij Johan Engel thuis. De kinderen hadden er de woning met oranje versierd en de binnentredende illegale werkers kregen een oranje bloem aangeboden. Dat ging Wagenaar te ver: hij wilde wèl een bloem hebben, maar geen oranjekleurige. Wij willen hopen dat men hem een rode geven kon. Het vijfde bulletin van de Raad van Verzet werd overigens, voor zover valt na te gaan, niet in De Waarheid opgenomen.

Uit: L. de Jong: Het Koninkrijk der Ned. 2e WO – Deel 7 – 2e helft. Mei 43 – juni 44

In het pand Muurhuizen 55c is dus veel gebeurd. De lichtdrukker Engel zorgde voor falsificaties en zijn zoon Johan jr. met zijn oudere zus deden o.a. koerierswerk. Nadat de Raad van Verzet was opgericht, raakte Johan jr. op zijn jonge leeftijd ook betrokken bij de RVV. Omdat er bij hen thuis vergaderd werd, kende hij iedereen van de RVV.

Maar Johan jr. kende ook de problemen rond de RVV. Zo waren er op het einde van de oorlog personen die ‘munt’ uit hun positie wilde slaan voor als de oorlog voorbij was. Vader Engel bleek wars van dat soort politieke spelletjes.

Slot

Over vader Johan Arend Engel heb ik kunnen herleiden dat hij in de bezettingstijd óók actief was voor de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers (LO). Zoals eerder vermeld, vergaderde de OD Radio Dienst bij hem thuis en hij was medeoprichter van de RVV. Met zijn schuilnaam ‘Johan’ werd hij echter nooit ontmaskerd; de bezetter dacht dat ‘Engel’ een schuilnaam was.

Zoon Johan heeft veel met zijn vader gesproken; “Vader was teleurgesteld over de latere erkenning van de RVV. Hij had zitting in het onderscheidingen kabinet met Generaal Koot en ook in een zgn. zuiveringscommissie / tribunaal (dat laatste heeft hem “de nodige klanten gekost”). Na de oorlog wilde vader Engel niet zijn oude militaire dienstplicht uniform dragen en werd als zodanig door Generaal Koot van de lijst geschrapt.“ Dit zou dan ook de reden kunnen zijn dat J.A. Engel pas veel later als “burger” is gedecoreerd.

Bron:

  • Tekst en kleurenfoto: Ed Krijger.
  • Schets: Frank van Hamersveld.
  • Andere illustraties: Internet Archief Eemland.
  • Gilde Amersfoort: RADDRAAIER 2020-1, blz. 10-12
  • VERON: Electron magazine 2021-4, blz. 153-162
  • Documentatiegroep ’40 – ’45: Terugblik 2021-11, blz. 12-21
  • L. Bloemhof: Amersfoort ’40 – ’45, deel I, II en herziene uitgave.
  • nl: De Papieren oorlog (DVD)
  • Interviews: J. Engel jr.
  • Internet

16 april 1923: Oprichting der N.V.V.R. afdeeling Amersfoort en Omgeving

Door Eddy R.L. Krijger (PAøRSM)

De oprichting en wat eraan vooraf ging

“Geen heden zonder verleden” is een tegeltjes wijsheid. In de voorbije Coronatijd kwam dit telkens bij mij naar boven. Al was het maar om mijn omgeving te overtuigen.  De vroege ontstaansgeschiedenis van onze VERON-afdeling is uitgebreid beschreven op onze A03-afdelingswebsite en ook gepubliceerd in de twee Electron nummers van november en december 2021.

Bij het beschrijven van de korte biografie van de benoemde postume ereleden van de VERON, hebben we veel informatie vergaard uit oude radiobladen waarin onze vooroorlogse verenigingen publiceerde. Een echte doorbraak kwam met het digitaal beschikbaar komen van zeer oude radiobladen uit de periode van vóór 1930. Mede daardoor vonden we de eerste oprichting van een afdeling Amersfoort en Omgeving terug.

Voor ons onderzoekers geldt ‘het begint met de feiten’, vandaar deze aanvulling.

De landelijke NVVR en de radioperiodieken

De NVVR, opgericht in 1916, publiceerde haar verenigingsnieuws in diverse tijdschriften. Hieruit zijn onder andere de ledenmutaties herleid.

Tussen 1916 – 1917 werd gepubliceerd in het ‘Maandblad voor Radiotelegrafie en Telefonie’.

Vanaf 1917 t/m 1935 in het eigen maandblad ‘Radio Nieuws’. Die publicaties hadden veelal een wetenschappelijk karakter. Vanaf maart 1923 verscheen, voor het meer actuele verenigingsnieuws, het weekblad ‘Radio Expres’.  Ook werden door amateurs uit de NVVR-afdeling artikeltjes geplaatst in Electro-Radio (1923-1926) en Radio Wereld (1924-1931).

In Radio Expres van 1923 lezen we met het volgende bericht:

In dit blad lezen we later:

De exacte datum van oprichting van onze afdeling Amersfoort lezen we echter in het maandblad ‘Radio Nieuws’ van mei 1923 op bladzijde 173:

En vervolgens kwam De Gooi en Eemlander (11-6-1923) met dit bericht:

Bestuur en leden

Van het oprichtingsbestuur is alleen de Penningmeester dhr. F. J. A. des Tombe, terug te vinden in een oude ledenlijst van 1920. Hij woonde op de Rapenburg 50, Leiden.
In Radio Expres van 1924 nummer 12 lezen we dat wegens vertrek van den heer J. des Tombe uit Amersfoort tot penningmeester van de afdeeling Amersfoort en Omstreken is benoemd de heer J hr. D. Mollerus, Barchman Wuytierslaan 148, Amersfoort. In een later nummer lezen we dat dat op de 5de januari 1925 gehouden vergadering zijn afgetreden als bestuursleden: Dr. H. M. Plas als Voorzitter, welke zich niet herkiesbaar stelde, en de heer Z. J. W. van Schreven als Secretaris. De Heer v. Schreven wordt tijdens deze vergadering door de afdeeling als Voorzitter gekozen en de Heer J. Appel als Secretaris.

Van de ledenlijsten van de NVVR t/m begin 1923 met ‘Amersfoortse’ leden heb ik de postcode aan het huisadres toegevoegd om een inzicht te krijgen in de wijk waar men destijds woonde.

3818 = de Berg Noord

  1. D. Mollerus, Barchman Wuytierslaan 148, 3818 LM Amersfoort.
  2. K. Versteeg, Utrechtscheweg 141, 3818 ED Amersfoort
  3. W. Schutte, Utrechtscheweg 91, 3818 EB Amersfoort.
  4. H. van Brussel, Utrechtscheweg 69 a-b, 3818 EA Amersfoort.
  5. C. Holstvoogd, Pieter Bothlaan 22, 3818 CC Amersfoort.
  6. K. Soutendijk, Res. 2e Luit. der Inf., Pieter Bothlaan 38, 3818 CC Amersfoort.
  7. C. van Rijn, Utrechtscheweg 116, 3818 EP Amersfoort.
  8. H. van der Wijk, J. v. Oldenbarneveltlaan 2, 3818 HB Amersfoort.

3811 = Zonnehof

  1. W. v. Nieuwland, v. Asch v. Wyckstraat 13, 3811 LP Amersfoort.
  2. C. van Rijn, Lange Bergstraat 37, 3811 MR Amersfoort.

3817 = Vermeerkwartier

  1. A. Hakkert Jr., van Miereveldstraat 11, 3817 RL Amersfoort.

3813 = Stadskern

  1. A. J. J. van der Linden, Schimmelpenninckstraat 45, 3813 AH Amersfoort

Zo aan de woningen te zien, bevestigd het mijn eerdere waarneming dat onze allereerste radiopioniers ‘bemiddelde’ mensen waren.

Trivia:

Jonkheer D. Mollerus komen we later tegen met de illegale roepletters ‘ø-WM’. Maar als zo vele oude radiopioniers heeft hij later nooit de moeite gedaan om het zendexamen af te leggen.
Opvallend is dat een suffix beginnend met de letter ‘W’ zeer populair was bij onze Amersfoortse radiopioniers van het eerste uur.

Tot slot

Veel dank is verschuldigd aan mijn mede onderzoekers / materiaal aandragers; te weten Remy Denker (PAøAGF), Frank van Hamersveld (PA3DTX) en in het bijzonder Herm Willems auteur van zijn onderzoek; ‘Geschiedenis van de radio- en televisie- en elektronicatijdschriften in Nederland’, dat ons op het spoor bracht van de oude radiobladen.

Bronnen:

 

Nieuw in de bibliotheek

December 2021

Korte radiobiografie van de bestuursleden VERON Amersfoort (a03)

Bij de inmiddels beschreven geschiedenis van de afdeling Amersfoort van 1945 t/m 1977 hebben we als “bijvangst” uit al die onderzoeken een korte radiobiografie opgesteld van al de bestuursleden uit die tijd. Om dit mogelijk te maken hebben we van alle deze gegevens die we over een amateur hebben verzameld een geheel gemaakt. De verzamelde informatie wordt meestal aangevuld met het achterhalen van wanneer ze lid van een amateur vereniging zijn geworden en een call of luisternummer hebben gekregen. Ook hebben we geprobeerd meer informatie te krijgen door bijvoorbeeld te onderzoeken wat ze voor het radioamateurisme hebben betekend of hebben gedaan.

Aan de hand van de tot nu gevonden gegevens krijgen we een aardig tijdsbeeld van hoe in de loop van de tijd de invulling van onze hobby is veranderd.

Lees meer ->

Oktober 2021

VERON afdeling Amersfoort tussen 1970 – 1977

Eddy (PA0RSM) – Nu “het stof” is neergedaald van ons verenigingsjubeljaar, heb ik toch maar even verder gezocht naar onze recentere geschiedenis. Zoals eerder beschreven was de geschiedschrijving over de periode van vóór 1970 toch wel “een dingetje”.

Maar kort daarna werd ik geattendeerd op het ontbreken van nog een heel klein stukje geschiedschrijving. Dat was namelijk totdat men in Amersfoort een gedrukt convocatie-blaadje uitgaf.

Lees meer ->

Juli 2021

Ere wie ere toekomt

Eddy (PA0RSM) – Het artikel heeft een update gekregen, het is gelukt om van veel amateurs die in het verzet hebben gezeten hun volledige doopnaam te achterhalen en deze zijn nu in de lijst opgenomen.

Samen met recente archiefvondsten in het achterhoofd is de lijst van verzetsstrijders van bladzijde 216 en 217 uit het boek van Dick Rollema (PAoSE) “50 jaar VERON, 100 jaar RADIO” naar de kennis van nu (30 juli 2021) gecorrigeerd en aangevuld.

Lees meer ->

April 2021

Radioamateurs offerden hun leven voor onze vrijheid – deel 1 – update

Eddy (PA0RSM) – Het artikel is nu uitgebreid met een bijlage. Hierin tracht ik de namen van onze gevallenen respectvol en overzichtelijk aan u voor te stellen in de stamkaarten. De bijlage van dit deel 1 beschrijft dan ook de gevallen radioamateurs die voorkwamen op de VERON-herdenkingsplaat van 1946.

Lees meer ->

Ere wie ere toekomt

Eddy (PA0RSM) – Hoe langer je zoekt “hoe meer er boven tafel komt”. Dat mag blijken rond de dappere radioamateurs tijdens de bezettingstijd. Naast de omgekomen zendamateurs waren er gelukkig ook velen die de oorlog overleeft hebben. Hierover heeft Dick Rollema (PAoSE) destijds geschreven in het boek “50 jaar VERON, 100 jaar RADIO”.

Met onze recente archiefvondsten in het achterhoofd heb ik de lijst van verzetsstrijders van bladzijde 216 en 217 in het boek naar de kennis van nu (21 maart 2021) gecorrigeerd en aangevuld.

Lees meer ->

Maart 2021

Radioamateurs offerden hun leven voor onze vrijheid – deel 2

Eddy (PA0RSM) – Die ondertitel “wij herdenken onze dooden” staat te lezen op de voorpagina van het meinummer van de Electron uit 1946. Dit is voor mij het vertrekpunt geworden om, in het vervolg op mijn eerdere schrijven, nog even nader in te gaan op de achtergrond van met name al die omgekomen radioamateurs zonder amateurroepletters.

Zeer waarschijnlijk waren deze radioamateurs lid van de plaatselijke Nederlandse Verenging Voor Radiotelegrafie (NVVR), de Nederlandse Vereniging voor Internationaal Radioamateurisme (NVIR), of de Verenigde Ultra-Kortegolf Amateurs (VUKA). Of op z’n minst bekend bij de leden.

Na de oproep bij de 1e VR waren de lokale afdelingen degene die deze omgekomen radioamateurs voordroegen. Helaas heb ik geen onderbouwing kunnen vinden die de basis vormt voor de lijst met ereleden.

De VERON telt uiteindelijk 28 ereleden, maar uit de legenda’s van twee door de VERON gepubliceerde herdenkingsplaten komen veel meer namen voor. Er zijn overeenkomsten maar ook verschillen in de namenlijst van die legenda’s. Dat trok mijn aandacht; dus tijd voor (weer) een nader onderzoek!

Lees meer ->

Januari 2021

Radioamateurs offerden hun leven voor onze vrijheid – deel 1

Eddy (PA0RSM) – Vorig jaar schreef ik het artikel “Radiozendgroep activiteiten in Amersfoort en omstreken”. Daarin stond ook het verhaal van een verzetsman A. van Schendel en zijn reis tussen Den Ham (Hoogland) en Amersfoort. Vooral na de oorlog werd hij bekend onder de roepletters PA1JF. Overigens was de prefix PA1 destijds toegewezen aan medewerkers van de PTT Radio Controledienst (RCD).

OM. A. van Schendel werkte reeds voor de oorlog bij de RCD.
Normaal vergeet je zo iets, maar bij mijn onderzoeken naar de geschiedenis van de afdeling Amersfoort, viel mijn oog onwillekeurig verschillenden malen op zijn naam.
Dit is de aanleiding voor het schrijven van een stukje achtergrondgeschiedenis van het monument voor de gevallen radioamateurs tijdens de 2e wereldoorlog, dat nu geplaatst is op het terrein van KPN Broadcast te Hilversum.

Lees meer ->

December 2020

Korte radiobiografie bestuursleden VERON Amersfoort

Eddy (PA0RSM) – Hier vindt u een korte radiobiografie van bestuursleden van onze afdeling.

Lees meer ->

VERON afdeling Amersfoort tussen 1950–1970

Eddy (PA0RSM) – In eerdere artikelen heb ik het ontstaan van onze afdeling tussen 1939 en 1950 in drie delen beschreven. Daarna heb ik, vanwege ons 75-jarige jubileum, ook een aantal terugblikken gemaakt met een aantal oud bestuursleden. Daarbij ging terugblik van Wout Koolstra (PA0PHK) het verst terug in de tijd. Helaas zijn de bestuursleden van vóór 1970 inmiddels overleden.
Om het beeld toch compleet te maken, zullen we het “zwarte gat” moeten invullen met gegevens uit het standaardwerk “50 jaar VERON – 100 jaar Radio”, ons A03 archief, de Electron en het Archief Eemland. Gelukkig zijn er ook nog een paar “stamoudsten”, die in hun jonge jaren nog iets meegemaakt hebben van onze afdeling in de “sixties”. Daarmee hoop ik met hun aanwijzingen op het goede spoor gezet te worden en kan ik hun verhaal als anekdote toevoegen.

Lees meer ->

VERON afdeling Amersfoort tussen 1970–1977

== de “laatste lootjes”; geschiedschrijving tot ons eigen convoblad ’t Geruis ==

Door Eddy Krijger (PA0RSM)

Inleiding

Nu “het stof” is neergedaald van ons verenigingsjubeljaar, heb ik toch maar even verder gezocht naar onze recentere geschiedenis. Zoals eerder beschreven was de geschiedschrijving over de periode van vóór 1970 toch wel “een dingetje”.
Maar kort daarna werd ik geattendeerd op het ontbreken van nog een heel klein stukje geschiedschrijving. Dat was namelijk totdat men in Amersfoort een gedrukt convocatieblaadje uitgaf. Het is ooit begonnen in 1974 als bijlage in het “Gagelnieuws”. Dat was een gezamenlijke uitgave met de VERON-afdeling Centrum (Utrecht e.o.). Maar vanaf januari 1977 startte wij met eigen blad “ ’t Geruis” met een oplage van circa 200 stuks.

Het tijdsbeeld van de jaren ‘70

Hiervoor grijp ik ook graag terug op het boek “50 jaar VERON, 100 jaar RADIO” van Dick Rollema (PAøSE), de oude jaargangen van de Electron en aangevuld met mijn eigen ervaringen.

Maar voor deze ontbrekende jaren ‘70 heb ik ook gebruik kunnen maken van onze “oral history”, zoals Wout Koolstra (PAøPHK), Henk de Ronde (PAøJMD) en Jan Tuithof (NL4405 / PDøRDQ).

In de jaren ’70 verdubbelde landelijke aantal leden van de VERON, maar dat werd voor onze afdeling Amersfoort zelfs een verviervoudiging! Wij groeide tussen 1970 – 1977 namelijk van ~50 naar ~200 leden.

Deze groei is deels te verklaren vanuit de jonge bevolkingsaanwas de zogenaamde “Babyboom generatie”. Maar ook in die tijd van de “koude oorlog” gold bij ons nog steeds de militaire dienstplicht. Dit betekende voor de regio Amersfoort (net als in de voorgaande jaren); een komen en gaan van militairen die in de vele kazernes in onze regio verbleven.

De jaren ’70 luidde het einde in van de Noordzee piratenzenders. Zo stopte onder anderen Radio Veronica en Radio Noordzee Internationaal in 1974. Kortom veel radio sentiment.

Op het gebied van de amateurzendmachtigingen veranderde er ook het een en ander. Waren voorheen vrijwel alle Nederlandse persoonlijke prefixen “PAø”. Dat veranderde met de komst van de nieuw ingevoerde D-machtiging. Eind van 1975 werden de eerste D-examens . De geslaagden kregen de prefix PDø gevolgd door een op alfabet uitgegeven drie letter suffix.

Er werd een vergelijkbare systematiek ingevoerd voor de A-machtiging; “PA3”, de B-machtiging; “PB” en de C-machtiging “PE”.

De D-machtiging was bedoeld als een “tijdelijk opstapje” naar het technische C-examen. Maar vermoedelijk was het ook tegemoetkoming voor de 11 meter amateurs. Dit omdat in 1974 ook bezit van zendapparatuur bij wet werd verboden.

Overigens na een stevige politieke lobby, waarbij ook enkele van onze huidige leden (w.o. Bert Pirot (PDøGP) zeer actief betrokken waren, is er uiteindelijk in 1980 een MARC regeling gekomen voor de 27 MHz band.

Kenmerkte de jaren ’60 zich als een overgangsperiode van zelfbouw zenders en omgebouwde legerdump apparatuur. In de jaren ’70 ging het economische ook steeds beter en zo kwamen er ook steeds meer modulen voor de amateurmarkt (firma’s zoals Microwave, DL6HA, Lausen / Semco). Vanwege de grotere afzetmarkt werden de prijzen ook betaalbaar. Dit gold in zekere mate ook voor de fabrieks zendontvangers. Wie herkent de merken van weleer niet: Yaesu Mussen, Trio, Swan, Kenwood, Drake, Icom, Sommerkamp om er zo maar een paar te noemen.

Nieuwe leden (ballotage)

Door een aantal actieve leden was de afdeling Amersfoort in de eind jaren ’60 zichtbaar op vele fronten. En dat zette zich voort. Dit zal ongetwijfeld meegeholpen hebben dat men de weg naar de VERON en onze afdeling wist te vinden.

Er van uitgaand dat men eerst geïnteresseerd is in radio en daarna opgaat voor het zendexamen, geef ik eerst een detailoverzicht in onze leden aanwas. We gaan dus even terug in de tijd en zien een reeks van bekende namen voorbijkomen! Wat te denken van OM J. Ravenhorst in 1971, gevolgd door OM de Ronde en van Oostveen in 1972. OM Tuithof en z’n radiovriend OM Seckel traden in 1973 toe. In 1974 kwamen er veel nieuwe leden erbij, maar geen namen die ik later tegen gekomen ben in het convocatieblad ‘t Geruis. De lichting 1975 leverde ons wel een aantal actieve leden op; OM v.d. Berg, Spierenburg, Over en de Feber. Gevolgd door de jaargang 1976 met OM van den Broek (PAøJJB), Piek (PAøETE) en van der Velde. Peter (NL5557) de broer van Dolf (PDøAAP) opende jaargang 1977 samen met de OM de Vries (PDøDDR) en Sportel (PDøDFN).

Voor de liefhebbers is het volledige overzicht is toegevoegd als bijlage.

Samenstellingen van ons afdelingsbestuur

De actiefste leden zitten of hebben ooit in het bestuur gezeten. Dat is bijna een “tegeltjes wijsheid”.

Dat gold ook in de jaren ’70. Niet in het bestuur, maar wel een zeer bijzondere bindende taak had ook toen al onze Regio QSL manager. Dat was in 1977 OM Kannemans (PEøJKA), wonende aan de Juliettestraat 17 te Amersfoort, zo lees ik in de Electron op blz. 376.

Uit ons eigen A03 archief “bestuursleden vanaf 1945 tot heden” (https://a03.veron.nl/historisch-overzicht/), haalde ik de gegevens voor dit overzicht:

Wout Koolstra (PAøPHK) voorzitter 1970 – 1975
Herman Scheper (PAøBAB) voorzitter 1976 – 1979
Gijs van de Groot (PAøGYS) penningmeester 1969 – 1977
Fred Vorstermans (NL368) bestuurslid 1970 – 1977
H.J. Peters (PAøFAS) secretaris #1965 – 1967
Mevr. A. Peters XYL PAøFAS secretaris #1968 – 1971
A. Meijer secretaris 1972 – 1974
Hans Moorhof (PAøHML) secretaris 1974 – 1979
Pim Seckel (PAøSEC) bestuurslid 1975 – 1978
Jan Over (PEøJHO) bestuurslid 1976 – 1981
Jan Tuithof (NL4405) bestuurslid 1976 – 1981

Landelijke activiteiten

Het had er alle schijn van de ons afdelingsbestuurskoppel OM Claessen en Meijer het goed met elkaar konden vinden; zij lieten zich samen voor een HB-functie kandideren.

Zo werd OM A.H.J. Claessen (PAøCLA) tussen 1970–1972 de algemeen landelijk VERON-voorzitter. En tussen 1971-1972 werd OM A.H. Meijer – de algemeen landelijk secretaris. Dat had kennelijk een wervende werking, want in 1971 stapte ook een van onze “hobby” handelaren OM Matthijssen (PAøYS) ook naar voren; toen voor de Electron een advertentie manager werd gezocht.


ATTENTIE

met ingang van 1 februari 1971 neemt O.M.

R.A. Matthijssen PAøYS

Arnhemseweg 240

Amersfoort, 03490-31339

de behandeling van de commerciële advertenties van OM A.J. Dijkshoorn – PAøTO over.

Onze leden activiteiten.

Lid worden is een, maar actief lid zijn is iets anders. Velen nieuwe leden begonnen met een luisteramateurstation en vroegen een NL-nummer aan.

(Nieuwe) NL-nummers

NL-387 F. Brouwer Zeist – Post Huis ter Heide
NL-486 D. H. Garritsen Amersfoort.
NL-711 A. R. de Jong Baarn
NL-750 B. Peters Hamersveld
NL-756 B. Reinhart Ermelo.
NL-789 J. W. van Essen Amersfoort.
NL-1142 P.H. Hoekstra Harderwijk
NL-1154 P. Taalman Baarn
NL-1540 A. v. Walen Hoevelaken
NL-4175 G.F.M. van Maarseveen Den Dolder
NL-4191 J.M. Moorhoff Leusden
NL-4248 Tj. Bralts Nijkerk
NL-4280 J.J.A.F. Kannemans Amersfoort.
NL-4323 G.J.D. Hamburg Amersfoort.
NL-4405 E.J.F. Tuithof Amersfoort.
NL-4630 W.J.L. Poland Nijkerk
NL-4661 J. Zoetebier Harderwijk
NL-4697 E. Koetsier Barneveld
NL-4772 W.J.M. Marcelis Harderwijk
NL-4773 W.M. Schouten Hoevelaken
NL-4779 F.L.H. Janssen Harderwijk
NL-4814 R. v. Bennekom Maarn
NL-4820 L. de Boer Harderwijk
NL-4955 L. Goldhoorn Amersfoort
NL-4967 A. van Oosten Soesterberg
NL-4970 G. Sleurink Stoutenburg
NL-4983 C.W. v.d. Berg Amersfoort
NL-4999 J. Troost Soesterberg
NL-5006 A. Berkhof Amersfoort
NL-5009 H. Buddingh Amersfoort
NL-5033 H.J.M. Joosten Soest
NL-5034 D.H. van Keulen Amersfoort
NL-5055 J. G. Raaijen Leusden
NL-5099 J. H. Over Amersfoort
NL-5174 A. H. v. d. Teems Harderwijk
NL-5164 W. G. v. d. Stap Amersfoort
NL-5199 R.A. Overdijkink Voorthuizen
NL-5254 J. Kuyer Baarn
NL-5285 J. Kamer Amersfoort
NL-5422 D. IJntema Soest
NL-5458 W.F. de Leede Soest
NL-5503 P. Schouten Baarn
NL-5557 P.J. Butselaar Amersfoort
NL-5593 D. van der Velden Bunschoten
NL-5642 Scouting Nederland Amersfoort
NL-5656 G.J. Horenberg Harderwijk
NL-5717 W.F. Waltman Bunschoten
NL-5738 G.J. Everhardus Barneveld
NL-5794 J.L. van Dalum Amersfoort
NL-5831 T.G. Tilstra Ermelo
NL-5899 N.H. Wehrmann Amersfoort

(nieuwe) Zendmachtigingen

1970 A-machtiging verleend:
PAøPVD R. v. d. Poel Harderwijk
PAøSNW H. j. Pearce Baarn
Verklaring van bevoegdheid C verleend:
S. Achterop Amersfoort
C-machtiging verleend:
PAøFED S. Achterop Amersfoort
PAøGRD G. j. van Dijen Amersfoort
PAøHT C. de Wit Bunschoten.
Vervallen calls:
PAøHT C. de Wit, Bunschoten Bunschoten.
1971 Verklaring van bevoegdheid A verleend:
J.W. van Essen Amersfoort
1972 A-machtiging verleend na aanvullend examen seinen en opnemen:
PAøADT A.F.G.M. van Tilborg Harderwijk
PAøANA P. Reinen, Soesterberg
C-machtiging verleend:
PAøAON A.N.K. Quist Nijkerk
PAøAWW A. van Walen Hoevelaken
1973 A-machtiging verleend na aanvullend examen seinen en opnemen:
PAøFNB D. de Man Nijkerk
C-machtiging verleend:
PAøJCK J.Ch. Koekkoek Amersfoort
PAøSEC W.H.L. Seckel Amersfoort
verklaring van bevoegdheid C verleend:
E. Bos Voorthuizen
1974 A-machtiging verleend na aanvullend examen opnemen en seinen:
PAoJCK J.C. Koekkoek Amersfoort
C-machtiging verleend:
PAoJMD H. de Ronde Amersfoort
PAoHDB H.J. de Boer Voorthuizen
PAoERV E. v.d. Roest Voorthuizen
Verklaring van bevoegdheid C-verleend:
G. Foppen Baarn
J.M. Moorhoff Leusden
1975 A-machtiging verleend:
PAøVDB N. v.d. Brink Amersfoort
PAøSEC W.H.L. Seckel Amersfoort
Verklaring van bevoegdheid A/B verleend:
B.A.P. Lagerweij Soest
C-machtiging verleend:
PAøETE P.J. Piek Amersfoort
PAoLNB L. Nijholt Baarn.
PAoBDO B. Otse Barneveld.
PAoBRI M. V.d. Brink Barneveld
PAoTMA E.Koetsier Barneveld
PAoRRO A.H. Kriegsman Den Dolder
PAoOXA G.H. van Royen Hoevelaken
PAoZXY G.A. v. Hamersveld Hoogland
PAoGNA G. Nap Soestdijk
PAoJPV J. Brons Voorthuizen.
PAoLNB L. Nijholt Baarn
PAoBDO B. Otse Barneveld
PAoBRI M. V.d. Brink Barneveld
PAoTMA E.Koetsier Barneveld
PAoRRO A.H. Kriegsman Den Dolder
PAoOXA G.H. van Royen Hoevelaken
PAoZXY G.A. v. Hamersveld Hoogland
PAoGNA G. Nap Soestdijk
PAoJPV J. Brons Voorthuizen
D-machtigingen – 1e examen nov 1975
Bij deze presenteren wij u de eerste lijst met geslaagden voor de D-machtiging.
De examens werden in november 1975 afgenomen. Alle geslaagden onze hartelijke gelukwensen! Alle roepnamen beginnen met PDø.
PDøABG R. Boomsma Amersfoort
PDøABM F.P.M. Bouwman Baarn
PDøADO F.W. de Feber Amersfoort
PDøAFL R. Hultink Soesterberg
PDøAFR A.A. Jonkers Harderwijk
PDøAGC D.H. v. Keulen Amersfoort
PDøAIT H.J. Pruimboom Putten (Gld.)
PDoAIZ A. van Ravenshorst Amersfoort
PDoAMJ J. v.d. Wall Putten
PDoAML J. v. Weert Amersfoort
PDoARD L.J. v. Dijk Soest
PA0ATQ H. P. Lutgerink Amersfoort
PDoAUE J.G.A. Pols Amersfoort
PDoAUQ J.P.A.J. Spierenburg Amersfoort.
PDoAVD A.H.L. Verkade Amersfoort
1976 De tweede lichting D-amateurs:
PDoBCA C.A. Hogervorst Soesterberg
PDøBCV D. Koning Amersfoort
PDøBGA H.A. Joman Amersfoort
PDoBHU A. Vermeer Putten
PDøAWK J. Kamerbeek Amersfoort
PDoDCH A. van Dijk Amersfoort
A/B machtiging verleend
PA2RNI F.W. de Feber Amersfoort
C machtiging verleend:
PEøDKR J. Dijker Leusden
PEøJKA J.J.A.F. Kannemans Amersfoort
PEøRSD F. Roosendaal Amersfoort
PEøVVA W.G.A.M. v. Appelen Amersfoort
PEoGJG G.J. Geleick Bunschoten
PEoFLJ F.L.H. Janssen Harderwijk
PEoATX P. V.d. Berg Harderwijk
PEoALX A.H.M. Daemen Harderwijk
PEoDKR J. Dijker Leusden
PEoBVS B. Veldhuis Soest.
PEøJHO J.H. Over Amersfoort
PEøJOB R. Faass Amersfoort
Verklaring van bevoegdheid A/B verleend:
H. Uijl Amersfoort
Verklaring van bevoegdheid C verleend:
G.A.H. Schaftenaar Amersfoort
1977 D-machtiging verleend:
PDøBIM W.H. de Koekkoek Doorn
PDøCBA J. Batstra Amersfoort
PDøCDQ J.S. van Oostveen Amersfoort
PDøDBD J. van Nieuwkerk Amersfoort
PDøDCN Mevr. J. Pastijn v.d. Mark Soest.
PDøDDR J.G. de Vries Amersfoort
PDøDEH K.J. Zaagman Amersfoort
PDøDEO J. Westendorp Harderwijk
PDøDET A.G.J. Corbee Amersfoort
PDøDFN A.G. Sportel Amersfoort
PDøDHO M. Honing Eemnes
PDøDJH H. Buddingh Jr. Amersfoort
PDøDJI A Berkhout Bunsch. Spakenb.
PDøDJU R.A Overdijkink Voorthuizen
PDøDLO Mevr. C. Koning Bokkers Amersfoort
PDøDLU L.J. Hol Amersfoort
PDøDMN F.C. Broné Amersfoort.
PDøDMV A. de Weyer-v.d. Maten Amersfoort
PDoCHE W.N. van Royen Hoevelaken
Verklaring van bevoegdheid C verleend:
G.A.H. Schaftenaar Amersfoort
B-machtiging verleend:
PAøKEL R Kelder Leusden
C-machtiging verleend:
PE1AAP A. Butselaar Amersfoort
PE1ABS W. Doornkamp Doorn
PE1AEH J.A van den Ham Amersfoort
PE1ATI J. Kamer Amersfoort
PE1AQZ J. Kamerbeek Amersfoort
PE1AUY H.P. Lutgerink Amersfoort
PE1AVE G.A.H. Schaftenaar Amersfoort
PE1AOQ D.H. van Keulen Amersfoort
PE1AXT D. Ederveen – Janssen Doorn
PE1BAM L.J. van Dijk Soest
PE1ATP JA van Dijken Harderwijk
PE1ARN C.F.J. Sarton Hooglanderveen
PE1AQK H.R. Haase Hoevelaken.
PE1AXX A.C. Blokland Leerdam
PE1ADG R.W.P. V.d. Hulst Leusden.
PE1ABL F.B.J. Goddijn Woudenberg
PE1APG T. Kleinveld Woudenberg
A-machtiging verleend (aanvullend CW):
PAøETE P.J. Piek Amersfoort.
PAøSLW S.L.W. van As Barneveld.

“Amersfoortse” leden activiteiten in de ELECTRON

Bij het doorbladeren van de jaren ’70 Electrons sprong OM Matthijssen (PAøYS), met maar liefst elf technische artikelen, er met kop en schouders er bovenuit.

1971 • RTTY-converter deel 1 en 2 (Blz. 270 en 309)
• Kristalgestuurde RTTY AFSK oscillator (Blz. 58)
1972 • Frequentiemeter voor RTTY (Blz. 58)
• De nieuwe Heathkit SW-717 (Blz. 139)
• Eindtrap voor 2 meter met 4X150A (Blz. 202)
• RTTY notities (Blz. 530)
1973 • Toroidspoelen deel 1,2,3 (blz. 69, 113, 167)
• Eenvoudige AFSK oscillator (blz. 219)

In de Electron van 1977 (blz. 238) stond ook een uitgebreid verslag te lezen over het ballonexperiment van PAøSEC/A van de hand van OM Klein (PAøAAK).

Al deze uitingen in de Electron droegen in den lande ongetwijfeld bij tot het beeld van een zeer actieve afdeling Amersfoort.

Handelsactiviteit

In de periode 1970 – 1977 was er soms ook een vraag naar gebruikte apparatuur. Enkele namen in de rubriek “er aan” zijn OM Matthijssen (PAøYS), OM Petrie (PAøPU), OM van Hamersveld (PAøGPH) en OM Smink (PAøVP)

Wat opvalt is dat regelmatig door onze leden gebruikte spullen worden verkocht in de rubriek “er af”. Het aangebodene varieerde van overtollig legerdump materiaal tot complete shack opruimingen. Veel voorkomende namen zijn OM Matthijssen (PAøYS), OM Vorstermans, OM van Werkhoven, OM v.d. Pol, OM de Jonge, OM de Graaf, OM Petrie, OM v.d. Ham en OM de Leeuw.

Enkelen van deze pseudohandelaren hebben zelfs een bedrijfje opgestart. Te weten van:

  • RDS = Radio Disco Star Electronics (= Vorstermans)
  • TIRA = Telecommunicatie Industrie en Radio Amersfoort (TIRA)

(zie ook hun advertentie op het eind van het artikel).

Kerstpuzzelprijzen / promotie

Tot de gulle gevers behoorde uiteraard de afdeling Amersfoort, al dan niet ook gesponsord door haar in het bestuur zittende handelaren.

1971 500 mA meter (Matthijssen)
Twee PL509 buizen (Matthijssen)
Set transistoren 2N3866 en 2N3553 (Matthijssen)
1972 100 mA meter (Matthijssen)
1973 TEKO kast (Vorstermans)
1974 Geldprijs 10 gulden (afd. Amersfoort)
1975 Instrumentenkast (RDS Electronics – Vorstermans) verzending door afd. Amersfoort
1976 Instrumentenkast (RDS Electronics – Vorstermans) verzending door afd. Amersfoort
1977 Geldprijs 30 gulden (afd. Amersfoort) te besteden bij VERON Verkoopbureau.

Silent Key

In de begin jaren ’70 zijn twee bekende amateurs ons helaas ontvallen; te weten in 1971 OM Bennik (PAøOE), in 1973 OM Ingenegeren (PAøWWP) en in 1977 OM Schaftenaar (PE1AVE).

Extern gerichte activiteiten

Het beeld naar buiten werd meer en meer gevonden. Waren we aanvankelijk een wat naar binnen gerichte vereniging, dat veranderde aan het eind van de jaren ‘60. De Amersfoortse Courant bracht vaak onze activiteiten onder ogen voor een groter publiek. Voorbeelden zijn de JOTA, het internationaal Padvinderskamp, en de dag van de amateur. Hiervan vond ik in de Electron verslagen.

1972 / 310 excursie naar PA6MB voor de delegatieleden van de VHF converentie
1973 / 404 Jamboree on the air
1973 / 533 Koningin bezocht JOTA en opende het hoofdkantoor van Scouting Nederland
1975 / 350 Internationaal Padvinderskamp
1975 / 559 Dag voor de Amateur Veluwehal Barneveld
1976 / 37 DvdA 1975 succes
1976 / 147 VR deelname met een voorstel over zelfbouw en type-goedkeuring
1976 / 229 2e landelijke Radio Scouting Dag in Amersfoort
1977 / 22 loterijprijs sponsor DvdA: Aluminium instrument kast en doos print materiaal (Vorstermans)
1977 / 65 winnaar DvdA loterijprijs: P.J. Butselaar = geldprijs 15 gulden, OM v.d. Ham rekenliniaal.

Bijdrage VerenigingsRaad

1976 voorstel apparatuur voor D-machtiging

Afdelingsactiviteiten

In de Electron is een wisseling van afdelingssecretaris goed merkbaar. Het gezegde “nieuwe bezems vegen schoon” gold ook voor Amersfoort. Uit de Electron zijn daardoor de nodige details te halen.

Overzicht van onze vergaderlocaties

1972, 1973 Hotel Witteveen
1974, 1976 N.K.V.-gebouw, lieve Vrouwenstraat 44, hoek Markthalstraat 42
1977 Eemgaarde (Dorresteinseweg)

Convocatie nieuws (Electron 1974 – blz. 133)

De afdeling Amersfoort meldt dat men voor de nieuwsvoorziening in deze afdeling is gaan samenwerken met de afdeling Centrum. Tien maal per jaar zullen ook de leden van de afdeling Amersfoort het “Gagel nieuws” in de bus krijgen. In dit blad is het mogelijk advertenties te plaatsen. OM Meijer, de afdelingssecretaris, kan U er alles over vertellen.

Komt u ook? / afdelingsbijeenkomsten

Naast gezellig samenzijn, QSL-kaarten brengen en halen, kon men zich ook opgeven voor de zendexamen cursus onder leiding van Wout Koolstra (PAøPHK).

OM Hugenholz hield een lezing over millimeter (golflengte) -diagnostiek; het gebruik van zeer hoge frequenties in de geneeskunde. Overigens OM Hugenholz was huisarts in Bunschoten – Spakenburg.

Verder hield OM Schuurmans – PAøWSS een lezing over weerschepen en radio sondes.

Als Bingo-master verheugt het mij te lezen, dat op de kerstbijeenkomst van 1973 een Bingo gedraaid werd, waarbij de XYL’s ook uitgenodigd werden! Filmavonden waren er toen ook al; zo draaide OM Ravenhorst Philips films.

Dat smaakte kennelijk naar meer, want OM van Werkhoven (PAøIY) hield later dat jaar een lezing over geïntegreerde circuits. Gevolgd door OM de Ronde (PAøJMD) en OM Bleeker (PAøTBW) over respectievelijk transistor schakelingen en amateur TV!

Pas in 1975 wordt en passant verklapt dat men jaarlijks verkopingen houdt! Ook een goed bewaard geheim. Ook toen ging 10% naar de afdelingskas, die wel weer wat kon gebruiken sinds de JOTA, zo schreef men. Van lezingen kreeg men geen genoeg; slow scan TV maar ook een lezing samen met de Gooise afdeling over de OSCAR satelliet in Hilversum.

Overzicht “Komt u ook?”(jaar/maand)

1970 geen annonce
1971 geen annonce
1972/9 convocatie zendcursus met seinen en opnemen
1972/10 begin cursus zendexamen.
1973/1 jaarvergadering en lezing met dia’s over Zeppelins
1973/3 lezing OM Hugenholtz millimeter-diagnostiek
1973/5 lezing PAøWSS over weerschepen
1973/9 cursus ter opleiding voor het zendexamen
1973/12 Bingo-avond waarbij ook uw (X)YL van harte welkom is
1974/1 Filmavond door OM Ravenhorst (Philips films)
1974/9 planning bijeenkomsten t/m maart 1975
1974/12 lezing OM van Werkhoven over IC’s
1975/1 lezingen transistor toepassingen OM de Ronde (PAøJMD) en OM Bleeker (PAøTBW) ATV
1975/2 jaarvergadering met jaarlijkse verkoping
1975/3 lezing slow-scan TV
1975/3 gezamenlijke bijeenkomst met afd. Hilversum lezing OSCAR satelliet
1975/4 aankondigingen in Gagelnieuws.
1975/5 laatste bijeenkomst voor de vakantie, zie verder het Gagelnieuws
1975/6 planning t/m december zie ook het Gagelnieuws van september
1975/11 dinsdag morsecursus en op woensdagavond de theorie en de techniek
1976/5 lezing OM Rollema (PAøSE) “Het staande golvensyndroom“
1976/6 lezing OM Weis (PAøWYS) “QRP transceiver met direct conversieontvanger”
1976/9 lezing OM Mazee (PAøALX) “ontvangertechniek“
1976/10 laatste voorbereidingen voor JOTA van 16/17 oktober a.s.
1976/11 lezing OM Hoek (PAøJNH) “transistor eindtrappen“
1976/12 lezing OM Seckel (PAøSEC) “up converter“
1977/3 zie convo
1977/4 zie convo
1977/5 bijeenkomst in gebouw Eemgaarde
1977/12 programma zie convo

Afdelingsbijeenkomsten verslagen

Het verzoek om sprekers voor de afdelingsbijeenkomsten heeft, zij het dan in zeer bescheiden mate enig resultaat opgeleverd. Hiervoor onze (niet van het HB, maar juist van de leden in de afdelingen, die hier het meeste belang bij hebben) hartelijke dank.

Heeft U nog niet gereageerd, geneert U zich niet, maar laat iets van U horen, in het belang van alle geïnteresseerden!

Van de secretaris van de afdeling Amersfoort ontving Ik een enthousiast schrijven betreffende de door die afdeling georganiseerde avond met demonstratie van zelfbouwapparatuur. Dat zelfbouw dan wel te verstaan in zijn meest uitgebreide vorm, van geheel zelf ontworpen, tot aan een op maat gemaakte bouwdoos. In de afdelingsberichten in dit nummer van Electron ziet U een verslagje van wat er allemaal te zien was. Volgens OM Meijer bestond er zeer veel belangstelling voor het tentoongestelde. Het is tevens een mooie gelegenheid om andere geïnteresseerden eens kennis te laten maken met onze hobby.

Wellicht ook iets voor Uw afdeling?

PAøJNH

In tegenstelling tot onze aankondigingen in “Komt u ook? “, werd er over onze bijeenkomsten slechts beperkt verslag gedaan. Maar die enkele verslagen, van bijna een halve eeuw geleden, zijn een te mooi tijdsbeeld om in te korten of samen te vatten. Daarom geef ik ze in het geheel weer (bron: Electron jaar/blz).

1973/175

Op vrijdag 9 februari werd in de· afdeling Amersfoort een bijeenkomst gehouden, die in het teken stond van de zelfbouw. Er kwamen zoveel leden en belangstellenden op af, dat het zaaltje waarin de bijeenkomsten worden gehouden tot de nok toe gevuld was!

De inzendingen waren sterk uiteenlopend en van eenvoudig tot uitermate gecompliceerd. Er was een complete show van allerlei bouwdozen van uitermate handige toestellen, die maar al te vaak ontbreken in de shack. We noemen uit de aanwezige collectie; transistor/diode tester, diverse universele voedingen, electronische schakelaars, een DLøWW direct conversion ontvanger, zowel klaar als in bouwdoos, een 1 kHz generator, een meetbrug, SWR-meter, antenne-koppelingen, zenders, enz.

Om aan deze activiteit wat meer bekendheid te geven, was de pers ingelicht, terwijl van o.a. door Philips, Amroh en Heath medewerking werd verleend. AI met al een voorbeeld, dat navolging verdient!

1973/508

De afdeling Amersfoort schrijft dat men een nieuw home gaat betrekken (zie: Komt u ook?). Op de eerste bijeenkomst na de vakanties werd uitvoerig gesproken over de mogelijke fusie tussen de beide verenigingen. In de afdeling bestaat geen eenstemmigheid inzake de driedelige vereniging.

Verder wordt u er op attent gemaakt dat er geen convocaties meer worden verzonden. U wordt verwezen naar de rubriek in Electron. De zendcursus zal niet opnieuw van start gaan, daar er slechts één aanmelding was binnengekomen. De oude cursus loopt uiteraard normaal door.

1974/40

Waar een normale afdeling een kwartaal over doet, dat werd in de afdeling Amersfoort op 9 november j.l. in één avond opgevoerd. Wij hadden achter elkaar: 1. Voordracht over de historie van het vliegen over de Oceaan. 2. Demonstratie van het zichtbaar maken op een echte huis-, tuin- en keuken-TV van RTTY signalen door øGRI. De eerlijkheid gebiedt wel er bij op te merken, dat van de kijkdoos het innerlijk zoals dat heette, “iets” gewijzigd was en het systeem werkte op vertical & aftasting. Dat is nu ook weer niets nieuws onder de zon, want dat deden wij jaren voor de oorlog ook, maar toen met 30 lijnen. Bedankt øGRI, menigeen heeft er na afloop nog wel wat meer over gevraagd. 3. Verkoping met zowaar wat grote zendbuizen, een stereo-versterker voor f15, – en aanverwante onvermoede zaken.

1975/257

AMSAT in Hilversum. Voor de gezamenlijke afdelingen Centrum, Amersfoort en ’t Gooi verzorgde AMSAT Nederland een lezing. Een van de sprekers was OM Harry Grimbergen (PAøLQ), die hiervoor een wereldbol had meegebracht.

1977/151

Op 21 januari hield de afdeling Amersfoort haar jaarlijkse huishoudelijke vergadering.

De bestuursverkiezing leverde weer precies hetzelfde bestuur op als het vorige jaar, te weten: PAøBAB, voorzitter; PAøHML, secretaris; PAøGYS, penningmeester en als leden PAøSEC, PEøJHO, NL-4405 en NL-368. De jaarverslagen van de penningmeester en de secretaris werden, na een kleine wijziging in het laatste, goedgekeurd. De docenten van de zendcursus PAøPHK, PAøSEC en PAøSNE kregen een fles rosé aangeboden.

Verder werden nog wat interne zaken besproken. Men had dit jaar geen voorstellen voor de V.R. De hierna volgende verkoping bracht de afdelingskas f82,15 op.

Wedstrijden

De afdeling Amersfoort liet zich ook toen niet onbetuigd op het gebied van wedstrijden.

Als luisteramateur deden OM van Essen (NL789) en Garritsen (NL486) mee in de puntentellingen.

Ogenschijnlijk behoorde PAøHVV, PHK, NV, VP, FRA, BAB, GRF en AAK tot de meest radioactieven in de afdeling. Je ziet ze namelijk tussen 1972 en 1977 regelmatig in de uitslagen van de Afdelings-beker wisselprijs.

Ook onder de vlag van de JOTA heeft de Soekwagroep een wisselbeker in 1975 kunnen bemachtigen met PAøPHK/A!

TRIVIA

  • 1971 op 22 juli hebben zich verloofd: OM Fred Vorstermans uit Amersfoort en mejuffrouw Bep van der Post uit Soest. Alsnog onze felicitaties.

1972 blz. 16

RTTY-amateurs

PAøYS wil een overzicht maken van de zendamateurs die met RTTY kunnen werken. Schrijf even een briefje of kaartje met de volgende gegevens (ook als u nog niet QSO-klaar bent, doch er wél aan werkt)

Gegevens machines:

T.U.
AFSK/FSK unit.
Zender /ontvanger
Antenne.
Vermogen.

Mochten er nog meer bijzonderheden te melden zijn, die eventueel van belang kunnen zijn, dan zijn ook deze welkom.

Werkt u mee? Andere amateurs kunnen hier straks hun voordeel mee doen’

Adres: R.A. Matthijssen (PAøYS), Arnhemseweg 240, Amersfoort.

1972 blz. 74

Er bestaat nog steeds kans op Aurora. Wilt U tijdig gewaarschuwd worden, neem dan contact op met secretariaat afd. Amersfoort.

1973 blz. 408

25 jaar geleden (= 1948)
In Electron van september 1948 begint OM Matthijsen (PAøCO), een serie artikelen over Zendbuizentechniek, met als motto (afkomstig van Hytron) “Matching tubes is easy … if you know how?”

OM J. Roorda vertelt over het onderzoek van versterkers met rechthoekige trillingen, nu gemeengoed, maar toen een nieuwe techniek. Van OM v.d. Aa is er een mooi uitgevoerde buisvoltmeter voor wissel- en gelijkspanningen. In de rubriek Meten is Weten beschrijft om David (PAøCG) een versie van de griddipper In compacte uitvoering met als lang handvat een gordijnroe. Er zit een RV12P2000 buisje in en ter wille van de eenvoud wordt directe voeding uit het lichtnet toegepast. Dit ontlokt aan de Technische Commissie, bij monde van voorzitter Hindriks, een waarschuwend naschrift over het gevaar van deze praktijk bij gebruik van de dipper in de buurt van geaarde apparatuur zoals zenders etc.

Oom Veronicus vervolgt in het Hoekje voor de beginners zijn verhaal over de kristalontvanger met een duidelijke beschrijving van het maken van een goede antenne en een verwisselbare spoel. De eerste reactie op het artikel in het julinummer 1948 over de Clapp-oscillator (van PAøJQ) is afkomstig van OM IJpey (PAøYP), die een theoretische beschouwing en berekeningsvoorbeeld van een Clapp ten beste geeft. De NL-rubriek (toen NL-Post) werd in die dagen verzorgd door NL-manager Ir. E.H. Jager.

In zijn rubriek “op de 80 m boulevard” ontvouwt hij een plan om de onderlinge storing te verminderen door groepjes van zeven à tien amateurs vaste kanalen of “straatjes” te laten bezetten. Dat was gebaseerd op het toen populaire “Oud Karspels kanaal” oftewel Het Straatje. Van de amateurs die dat straatje (was het niet op 3685 kHz?) bevolkten herinnert uw scribent zich o.a. PAøOE, SH, AD, WQ, PRo Een fraaie prent van PAøUB brengt Het Straatje in beeld. OM de Jager vertelt ook nog over een droom die hij had waarin een professor een lezing hield over zendamateurs.

Enige regels daaruit wil ik u niet onthouden:
. . . “Mijne Heren”, begon de professor, “Het was 17 mei 1948, toen een Amersfoortse zendamateur beweerde: “Elke zendamateur heeft iets wat een normaal mens niet heeft”. De Nederlandse regering, op deze uitlating attent gemaakt, benoemde met spoed een commissie om de al-of niet- juistheid van deze bewering te onderzoeken. Mij is opgedragen, wegens de urgentie van deze zaak, een vooronderzoek in te stellen. In mijn eerste lezing wil ik beginnen u iets te vertellen van mijn waarnemingen. Met zekerheid kan ik u nu reeds mededelen, dat het ras der zendamateurs het beste kan worden aangeduid met “langtenig”. Het omgaan met de kortere golven schijnt de teengroei ten zeerste te bevorderen. Door het vele uitknobbelen vertonen die tenen bovendien veelal knobbelvormingen, waardoor ze uiterst gevoelig worden. Dit verklaart ook het feit dat vele PA’s zo snel op hun teentjes getrapt zijn . . . “.

SE

Mijn vraag aan u; wie was de Amersfoortse amateur in bovenstaand stukje?

Dat geldt ook voor dit bericht:

1974 blz. 171

Clandestiene PAøSWD
Van OM Swankhuisen te Dedemsvaart ontvingen we de mededeling, dat sinds ongeveer augustus 1973 diens call, PAøSWD, gebruikt wordt door iemand die zich Bert noemt en uitkomt op de 3,5 MHz band. Hij geeft als QTH op Amersfoort; er wordt gewerkt met telegrafie. Men zij op z’n hoede!

1975 blz. 517

Het eerste Amateur-zendexamen 1946
J.H. de Goede, Eemstraat 82, Amersfoort, PAøQR.

1976 blz. 144

Het gezin van PAøBAB, voorzitter van de afdeling Amersfoort werd verblijd met de geboorte van twee dochters. Proficiat!

Verder viel mij, bij het doorbladeren van al die oude Electrons, en passant het oog ook op een artikel, over ‘de FM detector’ van onze “zij-instromer” Andries Boone (PAøABY), toen nog woonachtig in Rotterdam. (1972 blz. 343).

Ook een cartoonafbeelding van een “dolende vossejager “, gemaakt door bovengetekende, die in zijn jonge jaren actief was als secretaris van de afdeling Den Helder.

Tot slot

Met hulp en adviezen van de geïnterviewden hebben we hiermee dit stukje geschiedenis van onze afdeling Amersfoort tot 1977 vast kunnen leggen. De jaren daarna zijn vastgelegd in het blad ’t Geruis.

Tip: bewaar in de komende vijf en twintig jaar alles goed; want het 100-jarige VERON-jubileum mag door een ander beschreven worden. Hi.

In deze reeks zijn reeds eerder verschenen:

Aanloop tot de oprichting (1939 – 1945) van de VERON Amersfoort (deel 1)
De Amersfoortse VERON oprichtingsdelegatie (deel 2)
De eerste naoorlogse jaren van activiteit in de afdeling (regio)
Amersfoort (deel 3)
VERON afdeling Amersfoort tussen 1950–1970 (deel 4)

Geraadpleegde bronnen:

  • Electron PDF-OCR archief – Frank van Hamerveld (PA3DTX)
  • Boek 50 jaar VERON – 100 jaar radio – Dick Rollema (PAøSE)
  • Archief VR stukken – Jan Hoek (PAøJNH)
  • PAø database – Remy Denker (PAøAGF)
  • https://a03-static.veron.nl/afdeling/amersfoort/geruis/info.htm
  • https://a03-static.veron.nl/afdeling/amersfoort/archief2.htm

BIJLAGEN (bronnen)

nieuwe afdelingsleden 1970 – 1977

Jaar Naam Woonplaats Roepnaam
1970 J. v. Schalm Amersfoort
P. F. Jacobs Amersfoort
G. P. v. Hamersveld Hoogland
W. J. Kerkhoven Amersfoort
B. H. J. Korbeeck Amersfoort
B. Reinhart Ermelo
1971 G. van der Woude Voorthuizen
J. van Berkum Amersfoort
G. Taalman Baarn
J.M. Pastijn Amersfoort PAøJPH
De heer Ravenhorst Amersfoort
R. J. van den Bos Amersfoort
1972 B.A. Lagerweij Soest
F. Buitenhuis Nunspeet
B.H.J. Korbeeck Amersfoort
A. de Ronde Amersfoort
T. Bralts Nijkerk
H. Koekkoek Amersfoort
A. Delmaar Amersfoort
J.S. van Oostveen Amersfoort
J. v.d. Wall Putten
J.M. Diepmaat Amersfoort
H.G. Hooyer Scherpenzeel
J. Kamerbeek Amersfoort
J. Ravenhorst Amersfoort
1973 G.A.H. Schaftenaar Amersfoort
W.A. Feenstra Ermelo
A.F. Dekkers Voorthuizen
H. Schreurs Amersfoort
G. Adolfse Baarn
H.D.J. van Dalen Harderwijk
H. Jansen Voorthuizen
E. Koetsier Barneveld
N. Wiskerke Amersfoort
E.F.J. Tuithof Amersfoort
G. Hamburg Amersfoort
W.H.L. Seckel Amersfoort
N. Fray Harderwijk
J. v.d. Pol Amersfoort
R. van Bennekom Maarn
P.A. Kuiper Soest
W.M. Schouten Hoevelaken
1974 F. Roquas Amersfoort
E.R. Kooyman Leerdam
J.S. Stettler Barneveld
J. Batstra Amersfoort
J. van Dijk Ermelo
W.P. Goes Bunschoten
T. KoeIewijn Bunschoten
H.S.R. Scheper Scherpenzeel
J. Zoetebier Harderwijk
A. van Oosten Soesterberg
M. v.d. Brink Barneveld
J. Brons Voorthuizen
R. Herngreen Amersfoort
A.M. Jongsma Ermelo
R. Marcelis Harderwijk
B. Stoffelsen Kootwijkerbroek
L. de Boer Harderwijk
G.J.D. Hamburg Amersfoort
J.J. Linden Wijk bij Duurstede
F.L.H. Janssen Harderwijk
L.W. Krol Putten
H.W. Nebbeling Amersfoort
1975 R. van Bennekom Maarn
P.A. Kuiper Soest
W.M. Schouten Hoevelaken
H. van den Ham Hoogland
D.H. van Keulen Amersfoort
A.J. Klein Scherpenzeel
J. v.d. Veen Nijkerk
J. van Weert Amersfoort
E.C. Laser Hoogland
F.M. Berggren (o.v) Hilversum
J.L. Dorsman Amersfoort
L.Goldhoorn Amersfoort
C.F.J. Sarton Hooglanderveen
G. Sleurink Stoutenburg
Chr. v.d. Berg Amersfoort
A. Berkhof Amersfoort
N. van den Brink Amersfoort PAøVDB
H. Buddingh Amersfoort
J. Dijker Leusden
H.J.M. Joosten Soest
B.J. van Ommeren Leersum
G. Raaijen Leusden
J. Spierenburg Amersfoort
J. Troost Soesterberg
B. Otse Barneveld
J. H. Over Amersfoort
H. J. Rijnfrank Soesterberg
C. Loef Leersum
W. van der Stap Amersfoort
F. Bouwman Baarn
J. Landkroon, Amersfoort
K. Polman Amersfoort
G. Steenbergen Harderwijk
T. Timmer Baarn
F. de Feber Amersfoort
J. Kramer Amersfoort
H.P. Lutgerink Amersfoort
F. Roosendaal

VERON afdeling Amersfoort tussen 1950–1970

Door Eddy Krijger (PA0RSM)

In eerdere artikelen heb ik het ontstaan van onze afdeling tussen 1939 en 1950 in drie delen beschreven. Daarna heb ik, vanwege ons  75-jarige jubileum, ook een aantal terugblikken gemaakt met een aantal oud bestuursleden. Daarbij ging terugblik van Wout Koolstra (PA0PHK) het verst terug in de tijd. Helaas zijn de bestuursleden van vóór 1970 inmiddels overleden.

Om het beeld toch compleet te maken, zullen we het “zwarte gat” moeten invullen met gegevens uit het standaardwerk “50 jaar VERON – 100 jaar Radio”, ons A03 archief, de Electron en het Archief Eemland. Gelukkig zijn er ook nog een paar “stamoudsten”, die in hun jonge jaren nog iets meegemaakt hebben van onze afdeling in de “sixties”. Daarmee hoop ik met hun aanwijzingen op het goede spoor gezet te worden en kan ik hun verhaal als anekdote toevoegen.

De jaren ’50 en ‘60

In deze periode ontstonden allerlei nieuwe technische ontwikkelingen.  De jaren ’50 kenmerkten zich vooral door de wederopbouw en van de weeromstuit een afname van de beschikbare vrije tijd. Pas vanaf 1961 kwam er voor velen weer meer vrije tijd beschikbaar, door de invoering van de vijf daagse werkweek.

Zendmachtigingen

Het totaal aantal uitgegeven zendmachtigingen in Nederland waren in 1939 nog maar 455. In 1950 was dat aantal verdubbeld naar circa 1000 en in het jaar 1970 telde we er rond 2000. Op 1 januari 1952 werd de A-machtiging ingevoerd met 12 woorden per minuut morse en een hoger zendvermogen. De oudere machtiginghouders (met 8 woorden per minuut morse) kregen zondermeer de B-machtiging. Tegelijkertijd kwam er ook een C-machtiging voor 420 MHz en hoger, maar zonder morse.

Grafiek van OM Grimbergen (PA0LQ, SK)

Met ingang van 26 januari 1956 mochten de C-machtiginghouders ook op 144-146 MHz uitkomen. De bestaande B-machtiginghouders kregen in 1958 de mogelijkheid zonder aanvullend examen de A-machtiging aan te vragen.

Op de grafiek van OM Grimbergen (PA0LQ, SK) is het effect van de invoering van de B- en C- machtiging pas goed te zien nà 1960 en dan nog met name grote toename van C-machtigingen (zonder morse). Deze machtiging blijkt erg populair bij de naoorlogse “babyboomers” generatie. Zij groeiden op in die jaren ’50 met veel techniek en in de jaren ’60 met toenemende luxe en vrijheden.

Zendmachtigingen in onze regio

Tussen 1950 en 1970 hadden we 75 PAo zendmachtigingen. Een deel was van vóór 1950, maar van 69 nieuwe zendmachtigingen heb ik een grafiek als functie van de tijd gemaakt.

Ledenaantallen

In 1970 waren er landelijk dus 2000 zendmachtigingen, in dat jaar telde de VERON 3254 leden. Daarvan waren er 60 lid in onze afdeling Amersfoort. Van de VRZA heb ik helaas geen cijfers gevonden.

Uit het VR stukken archief van Jan Hoek (PA0JNH) ontving ik de ledenaantallen per jaar. Ons afdelingsledenaantal loopt ogenschijnlijk redelijk in de pas met de landelijke trend van de ledenaantallen. Wel zitten in onze VR rapportages enkele hiaten.

Over de landelijke terugloop van het aantal leden lees ik in het boek “50 jaar VERON – 100 jaar Radio” over de jaren ’50: “Financiële redenen speelde een belangrijke rol”. Voor de oorlog was het niet zo gebruikelijk om in één keer de contributie vooruit te betalen. Maar het verhogen van de contributie in 1951 was wel een van de belangrijkste redenen van opzeggen.

Daarnaast ontstond er, vanwege verschillen in doelstellingen, op 23 november 1951 een afsplitsing en de oprichting van de VRZA. Een lagere contributie en het weekblad CQ-PA was hun sterkste troef.

Het is mij niet bekend of en hoeveel van onze afdelingsleden om die redenen hebben opgezegd.

Onze curve 1950 – 1970

Vergroten we de schaal van onze afdeling ledenaantallen grafiek, dan zien we een opmerkelijk variatie. In vijf jaar tijd, op een ledenbestand van 65, een verloop van ruim twintig leden! Dit vraagt om nader onderzoek.

Deze grafiek is uiteraard de som van de instroom en uitstroom van leden. Ledenaantallen kunnen uiteraard wijzigen door allerlei omstandigheden, maar ik geef hier een aantal mogelijkheden aan die deze sterke wijziging in ledenaantallen kunnen verklaren.

  • uitstroom
    Van de uitstroom van bijna 20 leden, kunnen er vijf verklaard worden met de gegevens van vervallen roepletters. Zo vervielen tussen 1951–1956 de roepletters van: PA0ZR, PA0FM, PA0WC, PA0WJ, PA0AAF.  Van PA0ZR (>VE1ABS) en PA0FM is bekend dat zij naar Canada emigreerde. Voor de andere kan verandering van interesse de reden zijn, maar ook “natuurlijk-verloop”.
    De eerder genoemde oprichting van de VRZA kan ook een reden zijn, maar daar heb ik geen gegevens van gevonden. Verder valt mij op dat veel nieuwe leden de kazernes in onze regio als adres hebben. Bekend is dat militairpersoneel regelmatig overgeplaatst wordt. Van hun in- en uitverhuizingen heb ik geen gegevens. Over het binden en vasthouden van de bestaande leden doormiddel van activiteiten, schrijf ik een apart hoofdstukje.
  • toestroom
    Mogelijk is er in de begin jaren ’50 spraken van een stagnatie op de toestroom, omdat de potentiële nieuwe leden immers in de crisisjaren ’30 waren geboren. Bekend is dat de geboortecijfers in de crisis en bezettingsjaren lager waren. De demografische opbouw van de bevolking kan dus ook een verklaring zijn. Wat de ledentoename vanaf 1965 door de naoorlogse ”babyboom” ook zou kunnen verklaren.

Ballotage nieuwe leden

Zoals in een vorig artikel beschreven is ballotage medio 1947 ingevoerd. Sinds die tijd worden aspirant leden in Electron gepubliceerd. Het HB schreef overigens wel: “Candidaatleden worden niet in de ballotagelijst opgenomen, wanneer hun contributie nog niet is betaald”.  In de jaren 1950–1970 traden  totaal 126 leden toe tot de afdeling Amersfoort en omstreken. Die lijst is dus te lang om hier te publiceren, maar een aantal bekende namen wil ik toch even naar voren brengen.

Electron-blz Naam adres plaats
1950-138 B. Kerkhoff Lange Brinkweg 49e Soest
1951-482 J.H. Over a/b Hr. Ms. “Vliestroom” Amersfoort
1951-76 E. Th. Smink Aldegondestr. 53 Amersfoort
1955-27 G. J. v. d. Groot Vincent van Goghstraat 8 Baarn
1956-383 A. H. J. Claessen Baron van Nagellstraat 51 Voorthuizen
1961-11 L. v. d. Knaap Leuvenumseweg 59 Harderwijk
1963-218 H. G. Koffijberg Putterweg 37 Garderen
1963-277 H. J. Peters Haydnstraat 59-b Amersfoort
1965-115 A. W. Peters-Blok Haydnstraat 59-b Amersfoort
1965-320 F. W. de Feber Vlasakkerweg 46 Amersfoort
1965-320 A. Meijer Voorthuizerstraat 75 Putten
1965-320  J. E. W. Mulder Celsiusstraat 6 Amersfoort
1966-322 J.W. van Essen Marnixlaan 80 Amersfoort
1966-322 F. E. A.M. Vorstermans Sint Radboudstraat 37 Amersfoort
1966-65 J.B. Th. Hugenholtz Molenstraat 58 Spakenburg
1967-194 G. J. van Dijen Kruiskamp 116 Amersfoort

Terecht maakte het HB ooit de opmerking: “de ballotagelijst van vandaag is ’t bestuur van morgen”.

Regionale spreiding van onze nieuwe leden

Het is interessant om eens te kijken waar al die 126 nieuwe leden woonden. Ik vind het opvallend dat naast Amersfoort vooral Soest (met Soesterberg, Soestduinen en Soestdijk) en Harderwijk de grootste concentraties telden. De ligging van een aantal grote kazernes zal hier debet aan zijn.

Contributie

Jaar Gulden (NLG) NLG/2,20371
1945 10,-  €          4,54
1951 12,-  €          5,45
1956 15,-  €          6,81
1961 16,-  €          7,26
1964 18,-  €          8,17
1965 20,-  €          9,08
1966 22,50  €        10,21
1968 25,-  €        11,34
1970 27,50  €        12,48

Naast de activiteiten in de afdeling, was een andere belangrijke factor om lid worden (of te blijven) de hoogte van de contributie. Dat bleek vooral na die eerste contributieverhoging van 1951 en dat was goed terug te zien in onze ledenaantallen.

Maar daarna zijn er ook nog een aantal contributie aanpassingen geweest. Ik heb ze even voor u in een tabel gezet.

Financiële afdracht naar de afdeling

De afdelingen ontvangen van het HB een financiële afdracht van lidmaatschapsgeld, waarmee de afdelingen hun activiteiten bekostigen.  Onze landelijk algemeen penningmeester Peter de Bruin (PA3CWS) gaf mij inzicht in de VERON afdrachtgeschiedenis. Van een van zijn voorgangers had hij nog een brief uit 1978. De afdracht is “dakpansgewijs” opgebouwd zo blijkt uit deze passage.  Ik vernam dat deze berekening vandaag de dag nog steeds wordt toegepast.

In het boek “50 jaar VERON – 100 jaar Radio” (blz. 230) lees ik die afdracht rekenmethode “1978” voor die tijd al verschillende malen was aangepast.

Begon men in 1945 aanvankelijk met een afdracht per lid van 25%, maar op de derde VR vergadering van 17 november 1946 werd dit verdeelsysteem voor het eerst gewijzigd en daarna nog drie keer; om precies te zijn in 1955, 1960 en 1968. Dit zuinige HB-beleid had, naast nog een aantal bezuinigingen, tot doel de VERON financieel gezond te houden.

Om te zien hoeveel onze afdeling per jaar te besteden had, heb ik de afdracht berekening even in een spreadsheet gezet.

Deze grafiek heb ik indicatief doorgerekend met de huidige rekenmethode van “1978”. Vanwege de eerdere wijzigingen ik de afdrachtberekening, zal de werkelijke afdracht aan onze afdeling iets hoger zijn dan nu weergegeven.

Overigens, van OM Henk de Ronde (PA0JMD ), afdelingssecretaris 1980–1981, vernam ik dat onze afdeling in de jaren ’60 “straatarm” was. Soms werd aan het einde van een afdelingsavond om een financiële bijdrage gevraagd. Dat “met de pet rondgaan” vond ik ook terug in dit afdelingsverslag.

Helaas heb ik geen financiële afdelingsverslagen gevonden, dus weet ik niet aan welke activiteiten dat afdrachtgeld op ging. Dat brengt mij op het volgende hoofdstuk; onze afdelingsbesturen tussen 1950 en 1970.

Samenstelling Afdelingsbestuur

Uit ons A03 archief (https://a03.veron.nl/historisch-overzicht/) haal ik een fraai overzicht van onze bestuursleden tussen 1950–1970. Uit ervaring is gebleken dat de omvang van een bestuur vaak een weerspiegeling voor de activiteit in een afdeling. Van 1950 tot 1964 had de afdeling Amersfoort minimaal een dagelijks bestuur. Vanaf 1964 werden er meer activiteiten ontwikkeld, met als gevolg een bestuuruitbreiding met leden.

 “Amersfoortse” activiteiten in de ELECTRON

Hierbij een indicatief overzicht van onze activiteiten. De oude Electron jaargangen zijn met zoekterm “Amersfoort” afgezocht.

Bij de gemelde activiteiten in de Electron vallen enkele zaken op. Amersfoort deed veel aan vossenjagen. In de jaren ’60 kwam daar het VERON PinksterKamp (VPK) in mei en het Radio Kamp in augustus bij. Met al deze evenementen toonde de VERON zich aan het grote publiek. Hieruit kan deels de toestroom van onze nieuwe leden verklaard kunnen worden.

Voor het binden en behouden van leden worden normaliter de activiteiten in de Electron bekend gemaakt. In de jaren ’50 gebeurde dit bij de afdeling Amersfoort onregelmatig. Kennelijk was de (voor)wetenschap van een vaste avond in de maand en/of “hoort zegt het voort” via de amateurband voldoende.  Zo heb ik geen convocatie per post gevonden. Om potentiële nieuwe leden te kunnen werven werd soms gebruikgemaakt van de krant om geïnteresseerden uit te nodigen voor een lezing of te wijzen op een komend evenement. Ook is bekend is dat leden “introducés” meenamen.

Komt u ook? / afdelingsbijeenkomsten

In de jaren ’50 waren ook verwante electronica onderwerpen populair; zoals LF versterkers, Hi-Fi audio, bandrecorder. Opvallend er geen afdelingsmededeling te lezen waren in 1951, 1953, 1954 en 1955.

1950/12 OM Veldkamp uitleg en demonstratie met de “Solovox”.
1951 geen
1952/2 nieuw bestuur met OM Kerkhoff (PA0QI) als secretaris.
Lezing en demonstratie OM Manheim (PA0BT) z’n meetzendertje
1952/10 OM Arends die een causerie hield over L.F.-versterkers. Vooraankondiging volgende causerie OM Bennik over z’n U.H.F.-set Onduidelijkheid volgende vergadering
1953 geen
1954 geen
1955 geen
1956/11 meetavond met griddipper van OM Schouten. Kennis over antennes met OM Steffens
1956/12 OM Arends ontvangst van UHF-signalen in Hotel Frank, Stationsplein
1957/1 nieuw bestuur secretaris wordt J.E. Gaillard. Tweede Hi-Fi discussie avond Hotel Frank, Stationsplein
1957/2 OM Huis PA0AD voordracht technische inrichting nieuwe KRO-studio
1957/3 OM Bennik, PA0OE, praatje over zijn zelfgebouwde bandrecorder
1957/4 Demonstratie met Hi-Fi apparatuur Hotel Frank, Stationsplein
1957/5 OM Arends vertelt over voortplantingsverschijnselen bij VHF
1957/6 OM Fortuin lezing synchronisatie van televisieontvangers, met demonstratie
1957/11 OM Simons een praatje over zijn ervaringen met 2 m apparatuur
1957/12 gezellige avond onderling QSO
1958/1 jaarvergadering plaats Hotel Frank, tegenover het station
1958/3 OM Bennik filmdemonstratie met bandrecordergeluid synchroon met film
1958/11 OM Fortuin praatje over ‘Practisch werken met de oscillograaf’
1959/9 causerie bouwen van een eenvoudige peildoos
1959/10 Hotel Frank
1959/11 OM Lehman causerie over luidsprekers Hotel Frank
1959/12 N.V. Philips stereo-Hi-Fi demonstratie Bejaardencentrum, Nieuwstraat 12
1960/3 bijeenkomst Hotel Frank
1960/10 bijeenkomst Hotel Frank
1960/11 bespreking 19-set en griddipper
1960/12 OM Arends lezing Staande golf en filterdoorlaatmetingen in het VHF-gebied
1961/1 OM Coster  diavoorstelling radioverkeer en radio-astronomie.
1961/3 Dhr. Somers over werking van onzuivere kristallijne stof opbouw transistor
1961/4 OM Fortuin selectiviteit van televisieontvangers, OM Van Ingenegeren over EZB
1961/5 OM Varossieau demonstreert met wetenschappelijke films, SFW te Utrecht
1961/9 OM Grimbergen, PA0LQ causerie over vossenjagen
1961/11 Vergadering in Hotel Frank
1962/1 Huishoudelijke vergadering en OM Steffens praatje over solderen
1962/2 OM Steffens lezing over dipolen en voedingslijnen
1962/3 OM De Leeuw, PA0BL over kristallen en hun gebruik in filters en oscillatoren
1962/4 OM Derksen, PA0ADJ, over montage in Hotel Frank
1963/1 jaarvergadering plannen voor vossenjachten en velddag 1963
1963/2 HB voorstel fusie VRZA en causerie van OM v.d. Broek, (PA0JEB) over 2 m apparatuur.
1963/11 PAoMW uit Hilversum op bezoek gehad. MW vertelde een en ander over generatoren
1964/1 huishoudelijke vergadering
1964/2 OM Coster voordracht ontwikkeling van de telecommunicatie met film
1965/1 drie leden van het afgetreden bestuur werden herkozen in andere functies
1965/1 tweede Hi-Fi avond. We bespreken schakelingen die ter tafel komen
1965/2 Hotel Frank. Aanvang 20.00 uur. Nadere bijzonderheden via PA0AA
1965/3 Hotel Frank. Aanvang 20.00 uur, tegenover het station. Nadere gegevens via PA0AA op 5 maart om 20.00 uur
1965/5 wordt onze afdelingsvergadering gehouden in Hotel ‘Frank’ tegenover het station. OM Gaillard zal het hebben over toepassing van de elektronica in de geneeskunde
1966/6 Velddagstation PA0CLA/A op de Leusderheide
1966/8 VERON kamp Leusderheide – PA6AA
1967/5 VERON Pinkster-Radiokamp op de Leusderheide nabij Hotel Waterloo
1967/8 VERON kamp Leusderheide – PA6AA
1968/1 Jaarvergadering bestuurswissel, lezing OM Meyer begin radioamateurisme.
1968/2 PA0NAR lezing over transistoren in Restaurant Amershof, Snouckaertlaan
1968/2 Tot nadere aankondiging: voortaan alle vergaderingen op de 2e vrijdag van de maand
1968/3 PA0UHS uitleg waar 50 Hz van gemaakt wordt en hoe zij bij ons komt
1968/4 lezing over radio modelbesturing met transistoren
1968/5 VERON-Pinkster-radiokamp 1968
1968/6 OM Steffens lezing over compressie in audioversterkers
1968/12 PA0EZ eisen en problemen van de communicatie ontvanger
1969/1 Jaarvergadering en PA6MB meetavond ten huize van PA0FAS
1969/2 bijeenkomst in Amershof Snouckaertlaan
1969/3 OM Manheim film en bandrecorder te Amershof
1969/4 PA0UBF problemen rond RX in Amershof
1969/5 VERON-Radiokamp

Vossenjachten / Bekerjachten / Conferentie

1950/6 bekerjacht, start de Mof
1951/10 Landelijke Bekerjacht en conferentie Hotel Metropole, Stationsplein
1952/4 Avondvossenjacht
1952/9 Finale bekerjacht
1953/9 Bekerjacht en Vossenjagersconferentie Académie de Danse, Langestraat 113
1954/9 Bekerjacht en Vossenjagersconferentie Café-Rest. ’t Tramstation, Stationsplein 4
1955/9 Bekerjacht en Vossenjagersconferentie Hotel Frank, Stationsplein
1956/9 Bekerslotjacht en Vossenjagersconferentie Hotel Metropole, Stationsplein
1957/9 Bekerslotjacht en Vossenjagersconferentie ‘A. G. Huis’, Paulus Buyslaan 1
1957/11 Avondvossenjacht bij de Hertekop, hoek Arnhemseweg en Dodeweg
1958/9 Oefenjacht nieuw regelement samen met afd. ‘t Gooi en Utrecht
1959/9 Bekerjacht en vossenjagersconferentie Café Rest. Frank, Stationsplein
1960/9 Bekerslotjacht en Vossejachtconferentie Restaurant ‘Amershof’, Snouckaertlaan 11
1961/9 Slotjacht en vossenjachtconferentie in de Karseboomcorner, Groest 53-a, Hilversum
1962/9 Slotjacht organisatie 80 meter met afdeling Leiden en Den Haag (2m)
1963/0 Bekerslotjacht en Vossenjachtconferentie Restaurant ‘Amershof’, Snouckaertlaan 11
1964 geen
1965 geen
1966/8 bekerjacht tijdens VERON kamp
1967 vossenjacht tijdens VERON kamp
1968 vossenjacht tijdens VERON kamp
1969 vossenjacht tijdens VERON kamp

Bijdragen VR / Regio bijeenkomsten

 

1950 voorstel tien bekerjachten in diverse streken van het land
1951 deelname regiobijeenkomst te Hilversum
1955 16e VR kascontrole door afdeling Amersfoort
motie rond de organisatiewijze van het Radio Amateur Noodnet
1957 voorstel terugkeer jaarlijkse inhoudsopgave Electron

Tot slot

In de periode 1950 – 1970 waren de (radio)activiteiten in onze afdeling zeer wisselend. Maar dat sluit ook aardig aan op het landelijke beeld wat ik aantrof. Zo kreeg ik van OM Jan Hoek (PA0JNH) zijn onderzoek onder ogen van de vossenjachtgeschiedenis. Met name het beeld dat hij over de jaren ’50 schetst heeft treffende overeenkomsten voor onze radiohobby  in het algemeen.

Nieuwsgierig geworden? Dan geef ik ze hier nog even weer.

Waarom was de belangstelling in het begin in verhouding zo groot?
  1. Kort na de oorlog waren er niet of nauwelijks zenders voor de amateur. Het vossenjagen was een heel goede vervangende tak van de hobby.
  2. Men had geen ander (elektronisch) vermaak thuis dan de radio.
  3. Men ging (nog) niet op vakantie.
  4. Het gezelschap der vossenjagers kon worden beschouwd als een ‘familie’ die elkaar tijdens de vossenjachten ontmoetten.
  5. Er waren vaak zeer fraaie (en dure) prijzen te winnen, die door het bedrijfsleven beschikbaar werden gesteld.
  6. Door PA0AD werden van 1952 tot 1958 de peildoos schildjes gemaakt. Tot (vermoedelijk) 1963 door anderen. Hiervoor was onder de fanatiekere vossenjagers veel belangstelling. 
  7. Zelfbouw van een peildoos voor 80 meter was een vrij eenvoudige zaak. In Electron werden diverse ontwerpen hiervoor gepubliceerd. Begin jaren ‘60 werd dat ook het geval voor 2 m ontvangers.
Waarom is de belangstelling toch afgenomen?
  1. Het werd steeds moeilijker om afdelingen te vinden die de jachten wilden organiseren.
  2. De groep organisatoren die jarenlang de zaak gerund had, viel uit elkaar, deels door vertrek naar het buitenland van PA0AD en het overlijden van OM Bennik. De groep die het zou overnemen heeft de zaak voor een groot deel in de steek gelaten.
  3. De generatie, die vanaf het begin had deelgenomen, raakte erop uitgekeken, of werd te oud. Er was onvoldoende aanvulling met jonge vossenjagers.
  4. De problemen van de reiskosten. Men wilde niet meer per fiets of bromfiets grote afstanden afleggen om ergens in den lande te gaan jagen.
  5. De in het begin der 60-er jaren zeer sterk toenemen van andere mogelijkheden om de hobby te bedrijven. In het bijzonder moet worden gewezen op het toenemen van het aantal mobiele rally’s (per auto) waaraan door amateurs van heinde en ver werd deelgenomen.
  6. Andere evenementen, zoals Velddagen, Pinksterkampen, Dagen voor de Amateur en steeds langer wordende vakanties.
  7. Het sterk afnemen van het stimuleren van de ‘wedstrijdorganisatie’ bij de jongere deelnemers.

Uit dit alles blijkt ook steeds vaker dat maatschappelijke ontwikkelingen ook een rol te spelen. Hiermee kom ik aan het einde van een stukje blootlegging van “onze rijke geschiedenis”, waarover in de Amersfoortse Courant in 1968 werd geschreven.

Mijn onderzoek heb ik veel last gehad van het niet opschrijven of bewaren van onze afdelingsinformatie. Dus als u aanvullingen hebt voor het toekomstige  100 jaar VERON jubileum; bewaar ze goed en denk daarbij aan een goed opslagmedium! In de komende jaren wordt die keuze van belang, willen we niet in de Digital Dark Ages belanden.

In deze reeks zijn verschenen:

Aanloop tot de oprichting (1939 – 1945) van de VERON Amersfoort (deel 1)
De Amersfoortse VERON oprichtingsdelegatie (deel 2)
De eerste naoorlogse jaren van activiteit in de afdeling (regio) Amersfoort
(deel 3)
VERON afdeling Amersfoort tussen 1950–1970 (deel 4)
VERON afdeling Amersfoort tussen 1970–1977 (deel 5)

Geraadpleegde bronnen:

  • Electron archief – Frank van Hamerveld (PA3DTX)
  • Boek 50 jaar VERON – 100 jaar radio – Dick Rollema (PA0SE)
  • Archief VR stukken – Jan Hoek (PA0JNH)
  • Onderzoek Jan Hoek PA0JNH – Vossenjachten bekerjachten (1935 – 1965)
  • PAo database – Remy Denker PA0AGF
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrije_zaterdag

Station PA6KEI in De Flint Amersfoort – 1980

Het station PA6KEI in Amersfoort

PA6KEI in Amersfoort. Openingswoord van de voorzitter van de afdeling Amersfoort, PAoKEL. (Foto B. Noorderwier)

Velen hebben ook dit jaar in de afgelopen zomerperiode weer hun medewerking aan het PA6KEI-gebeuren tijdens de Keistadfeesten te Amersfoort. Medewerking, hetzij als operator, als medewerker/ster achter de schermen of als luisteramateur. En het mag gezegd worden: PA6KEI is wederom een succes geworden. Wij willen dus beginnen iedereen te bedanken voor zijn of haar hulp, op welke wijze die dan ook is verleend. Enkele namen willen we toch noemen, zonder de vele anderen tekort te doen: het hoofdbestuur van de VERON (materialen), PE1BLI (antennes), de firma De Wild (Amersfoort), de firma Jan Tabak (Oldebroek) en de AMCON-groep (eveneens materialen), de V.V.V. te Amersfoort (QSL-kaarten), het Kreatief Centrum De Hof (accommodaties) en de directie van het Kultureel Centrum De Flint in Amersfoort.

Graag willen wij de opening van het gebeuren even memoreren. Hierbij sprak de voorzitter van de afdeling Amersfoort, Rob Kelder (PAoKEL), de hoop uit dat het PA6KEI-evenement ook dit jaar weer een succes zou worden. Hierna verzocht de voorzitter van de werkgroep,  J. P. C. Wimmers (PDoGLB), de heer Drs. A. Vermeer, burgemeester van Amersfoort, het zendstation te openen.

PA6KEI in Amersfoort. De opening van het station werd verricht door Drs A. Vermeer, burgemeester van Amersfoort (midden). De voorzitter van de werkgroep PA6KEI, PDoGLB, geheel links, kijkt verheugd toe! (Foto B. Noorderwier)

Uit het openingswoord van de burgemeester bleek duidelijk, dat deze volledig op de hoogte was van de doelstellingen van de VERON. Zelfs had hij studie gemaakt van de machtigingsvoorwaarden. Zo vertelde hij, dat hij doormiddel van een spoedcursus even snel zijn D-licentie had gehaald door zichzelf het examen af te nemen en een call te verlenen … Al met al een bijzonder geslaagde opening waarbij de ‘Vonkenboer’, gebouwd door Henk de Ronde (PAoJMD), bijzonder goed van pas kwam. Er zijn in de week dat PA6KEI in de lucht was veel verbindingen gemaakt. Velen zullen hebben genoten van het zeer goed werkende zelfbouwstation op 70 en 23 cm. Op 23 cm werd zelfs enkele keren een verbinding gemaakt met Engeland! Een knap stuk werk van Ton Corbee (PE1BQE).

OM Jan Tuithof (NL4405) had wederom veel bekijks met zijn ‘orgel’, een meubelstuk met alles erop en eraan: HF, RTTY, bandopnameapparatuur, tuners, klokken, scoop’s enz. enz. Jan, bedankt!

U begrijpt het al na lezing van dit enthousiaste verslag: wij hopen ook in de toekomst weer QRV te zijn in het kader van de jaarlijkse Keistadfeesten te Amersfoort!

Namens de werkgroep PA6KEI, H. Brandsen (PDoHFS)

Bron: Electron – november 1980 – blz. 637.


‘PA 6 Kei’ is de call

Ieder draagt zijn steentje hij aan de Keistadfeesten. Centraal staat daarbij het contact, de verbroedering van de Amersfoorters met de gastlanden. Wie zich ook bezighouden met het leggen van contacten zijn de zendamateurs.

Leden van de VERON (Vereniging Experimenteel Radio Onderzoek Nederland) afdeling Amersfoort, hebben zich van een gedeelte van creatief centrum “De Hof’ meester gemaakt. Zolang de Keifeesten worden gehouden, zolang ook zullen zij in de lucht zijn. Dagelijks wordt vanaf twee uur ’s middags tot in de kleine uurtjes getracht contacten te leggen over de hele wereld. Tot op heden lijkt dat aardig te lukken.

De zendamateurs hebben ter gelegenheid van de Keistadfeesten een speciale call namelijk PA 6 Kei. Komt een verbinding tot stand, dan worden wat gegevens uitgewisseld en worden de contacten opgetekend in het logboek. Vervolgens wordt een zogenaamde QSL-kaart verstuurd naar het station waarmee de zendamateur verbinding had. De kaart van de Amersfoorters ziet er heel aardig uit. Zo wordt er een beschrijving gegeven van de stad Amersfoort, zodat de ontvanger een indruk krijgt van de Keistad. Inmiddels kwamen verbindingen tot stand met onder andere Japan, Australië, Amerika en Italië. De zendamateurs in creatief centrum “De Hof’, twaalf mannen, waarvan de meesten hun vakantie hebben opgenomen, hebben hun apparatuur zo opgesteld dat belangstellenden duidelijk kunnen zien hoe het zoeken en contact maken in zijn werk gaat. Daarbij kunnen liefhebbers alle informatie krijgen die zij maar wensen. Ook zijn er informatiepakketten.

De zendamateurs houden zich niet bezig met gezellige praatjes. Het is bij hen een puur technische aangelegenheid. Constant wordt dan ook gewerkt aan verbetering van de apparatuur. De hobby kent vele aspecten. Zo zal de één het liefste alsmaar proberen een verbinding tot stand te brengen, terwijl een ander alleen zoekt naar verbetering van de apparatuur, of zich alleen maar bezighoudt met de antennes.

Zendamateur word je niet zomaar. Hij moet een machtiging hebben, te verkrijgen vanaf de zestienjarige leeftijd. Die machtiging krijgt hij pas als hij cursussen heeft gevolgd en de staatsexamens met goed gevolg heeft afgelegd. Er zijn drie klassen. De D – C – A. De eerste twee staan voornamelijk voor de technische kneepjes, de laatste slaat op kennis van de morseseinen.

Heeft men niet de financiën meteen om over een complete apparatuur te beschikken, dan is het ook mogelijk eerst een ontvangstinstallatie aan te schaffen. De amateur kan dan zelf niet zenden, maar hij kan wel tot stand gekomen verbindingen beluisteren en die noteren in zijn logboek. Hij verstuurt ook QSL-kaarten naar de opgevangen contacten. Een zendamateur in Nederland kan bijvoorbeeld een gesprek opvangen van een Australiër die een verbinding heeft met een Japanner.

Bron: Amersfoortse Courant – september 1980

Omkijken met Hilde (PA3EKW) en Koos (PA3BJV) Sportel

Afdelingsvoorzitterfamilie: 1986 – 1992 (PA3BJV) en 2003 – 2012 (PA3EKW)

Door: Eddy Krijger (PA0RSM)

Zo aan het eind van de reeks terugblikken met oud bestuursleden, heb ik dit keer mijn oog laten vallen op een paar “jongere ouderen”; Hilde Sportel-Jansen (PA3EKW) en haar man Koos Sportel (PA3BJV). Wie kent ze niet zou ik zeggen, maar toch komen er nog een paar leuke weetjes bij. Kortom; veel leesplezier door de teksten die mij werden aangeleverd!

Koos en Hilde zijn in 1972 getrouwd. Het gezin woonde aanvankelijk in een flatje op de Magelhaenstraat 18b (Jan Tuithof (PD0RDQ) was hun bovenbuurman), ze zijn daarna verhuisd naar Schothorst en begin 1990 naar een grote eengezinswoning in Zielhorst. De kinderen zijn inmiddels het huis uit, maar die hebben niet zoveel met radio begreep ik van ze. “Behalve onze zoon die heeft een 27 MHz setje op de tractor,” voegde Koos toe.

Nu we het over kinderen hebben; ooit waren zij dat zelf ook. Dus gaan we even verder in de tijd terug. Eigenlijk mag ik het niet aan een dame vragen, maar Hilde is een oudjaarskind van 1944. Haar wiegje stond in Hotel Zum Krone in het “Heilklimatischer Kurort” Rengsdorf. U raadt het al, dat is in Duitsland, deelstaat Rheinland Pfalz. Het ligt ten noorden van Koblenz. “Im Westerwald” vult Hilde aan,“maar mijn moeders familie komt uit de Eifel.” Voor de liefhebbers voeg ik een kaartje bij. Rengsdorf is QRA locator JO30RM…

Hilde’s vader kwam uit Achterveld. Tijdens de bezettingsjaren werd hij, net als vele andere jonge werkelozen, door de Arbeitseinsatz naar Duitsland gezonden. Daar heeft hij haar moeder leren kennen. Het gezin verhuisde in 1947 naar Achterveld waar Hilde opgroeide. Vader werd melkrijder en moeder ging werken in de porselein fabriek in het dorp.

Het verhaal van Koos begint op 19 februari 1949 in Hardenberg. Koos z’n moeder was een boerendochter uit Bruchterveld. Ik moet bekennen dat ik ook deze plaats moest opzoeken. Wikipedia schrijft daarover “landelijk gelegen” in het zuiden van de gemeente Hardenberg. En dan lees ik weer een clou: “Bruchterveld grenst ten oosten aan een uitloper van het Bentheimer Wald rond de grens met het Duitse Landkreis Grafschaft Bentheim”. Dus die jaarlijkse gang naar de DNAT in Bad Bentheim is dus ook een beetje “back to the roots.”

Z’n vader had destijds werk gevonden als zakkendrager in de haven aan de rivier de Vecht in Hardenberg. In 1951 verhuisde het gezin naar Muiden (NH), waar vader als patroonvuller werkte op de kruitfabriek “De Krijgsman”. “Niet geheel ongevaarlijk werk, want hij heeft drie grote explosies overleeft,” vult Koos aan.

Tien jaar later weer een verhuizing vanwege het werk, maar nu naar Amersfoort. Koos vader werd daar voorman bij het schoonmaakbedrijf Asito. In Amersfoort groeide Koos verder op en ging in de jaren ’60 naar de Ambachtsschool aan de Kaliumweg, met als studierichting electrotechniek.

Over zijn werkzame leven vertelt Koos: “na de Ambachtsschool, ben ik in militaire dienst gegaan. M’n vader sprak ‘in het leger kun je nog wat leren’. Zo gezegd zo gedaan; na de opleiding een vervolg vakopleiding V.E.V. Radio monteur gedaan en daarna overgeplaatst naar het Duitse Seedorf. Waar ik vier jaar als radiomonteur bij 103 Verkenningsbataljon heb gediend. Weer terug in Amersfoort, als burger werknemer doorgegaan bij Defensie op de Bernhardkazerne, waar ik in 2014 met pensioen mocht gaan.”

Hoe we elkaar hebben leren kennen? Nou dat zit zo; ik werkte bij Defensie samen met Jan Tuithof, Jan wist mij te vertellen dat bij zijn alleen wonende buurvrouw (Hilde) haar TV defect was. Dus ik op een regenachtige septemberavond (ik weet het nog goed: 16 september 1972) naar Jan, samen gingen we naar een verdieping lager, belden aan en daar stond ze. Toen is er iets gebeurt wat de rest van mijn leven veranderd heeft. Nou die TV is nooit gerepareerd. Ik ben naar Anthonie van Ravenhorst gegaan en een mooie tv gekocht. Drie maanden later op 21 december 1972, waren we getrouwd!” Hilde voegt toe: “geen moetje hoor, want de eerste kwam pas in 1974”. Koos vervolgt: “Ik weet nog goed dat toen ik bij Hilde thuis werd geïntroduceerd als ‘radioamateur’ en dat haar moeder dat niet prettig vond. Maar dat had een voorgeschiedenis uit de laatste oorlogsmaanden. Hun dorp werd op een gegeven moment gebombardeerd doordat een “geheim Funker” aanvalsdoelen had doorgeseind naar de geallieerden. Deze traumatische gebeurtenis is Hilde’s moeder altijd bijgebleven, maar het is later allemaal goed gekomen tussen mij en moeder Barbara.”

Ik begrijp hieruit dat Hilde pas radioactief geworden is nadat ze Koos leerde kennen. Dus maar even aan Koos vragen wanneer hij interesse kreeg voor de radiotechniek. “Dat was vanwege Dr. Blan en de Amroh radiofabriek in Muiden, dus daar werd het radiozaad gezaaid, later in Amersfoort werd ook de Jampot ontvanger van Dr. Blan gebouwd.”

Na deze opwarmer kwam Koos in de comfortzone en vervolgde hij: “begin jaren ’70 was mijn hobby de 27 MHz band, eerst actief in AM en EZB. Samen met Jan Tuithof, heb ik allerlei soorten antennes gemaakt. Ik woonde dus bij Jan in dezelfde flat aan de Magelhaenstraat. Daar heb ik ook voor het eerst kennis gemaakt met de 2 meterband en hoorde ik in Amplitude Modulatie Henk de Ronde (PA0JMD) met Peter van Werkhoven (PA0IY) in QSO.

Toen wij verhuisden naar de Turpijnplaats kwam de 27 MHz verder tot ontwikkeling met antennes op het balkon. In 27MHz club verband heb ik aan vele protestacties meegedaan om bij staatssecretaris van Hulten de 27 MHz vrij te krijgen, maar ook in de tijd dat Neelie Smit-Kroes in de regering zat protesteerden wij. Toen kwam er een oplossing; een D-machtiging met zes kanalen op de 2 meter. Dat was wel even wennen en het duurde dan ook nog een paar maanden alvorens we tot inzicht kwamen. Dus met de studie voor de D-machtiging begonnen bij de heer Joman, achter in zijn electrozaak aan de Vermeerstraat. Tijdens die studie kon je een TR-7200G van Kenwood bestellen en die mocht je dan op afbetaling betalen, ik heb dat toen gedaan samen met de studiegenoten.

In het voorjaar van 1977 heb ik examen gedaan in de Jaarbeurshallen van Utrecht samen met 2270 mede kandidaten het examen afgelegd, GESLAAGD!!! Na honderd dagen wachten kreeg ik de roepletters PD0DFN, de nieuwe zender was afbetaald en nu de band op! Later begon het weer te kriebelen want dat SSB op 2 meter is toch ook wel mooi. Dus studeren maar weer met goed resultaat; PE1BZO werd de nieuwe call.

Maar toen zei Hilde, wat jij kan kan ik ook!!! Dus op cursus bij Peter Stuart (PE1DSW) en Dolf Butselaar (PE1AAP) in het van Randwijckhuis. Dat ging goed en Hilde werd PD0LVK, zij heeft veel verbindingen gemaakt met deze call en later onder de call PE1LDV, zelfs heeft zij de Regiocontest gewonnen! Dus Hilde ging er helemaal voor.”

Koos was inmiddels samen met Jan Willem Walraven-Borst (PE1CLP) begonnen aan het leren van morse. Dat werd elke week naar Hilversum. Ze studeerden in de oude studio Santbergen en thuis waren ze elke dag om 20:30 uur op 144.100 MHz zo’n 45 minuten naar elkaar aan het seinen en nemen zonder te spreken. Dat hebben ze een jaar volgehouden en toen werd de call voor Jan-Willem PA3BHQ en Koos PA3BJV.

Deze studie bracht ze op het idee om zelf een morsecursus te starten in Amersfoort. Ze vonden John Piek (PA0ETE) bereid om een CW cursus voor hun te maken op zijn TRS80 computer. Elke donderdagavond, zond hij de nieuwe les over de 2 meter band naar de keukentafel. Daar stond niet alleen de ontvanger om de les binnen te halen, maar ook een cassetterecorder die alle lessen keurig opnam. De leerlingen draaiden ook via hun cassetterecorders de lessen en zo kon de dagelijkse training beginnen.

Deze CW cursus is nu na 42 jaar nog steeds actief. Helaas is Jan-Willem (PA3BHQ) ons ontvallen. Ron de Vries (PA3DAM) en Hilde hebben zijn taak van het begeleiden van cursisten overgenomen.

“Hilde dacht”, zo vervolgt Koos, “dat CW wil ik ook, maar geef je eigen vrouw maar eens CW les!? Dat is een bijna onbegonnen zaak, maar het is toch gelukt. Alhoewel, bijna niet, want zes weken voor haar CW examen brak ze haar pols. Dus met de niet getrainde hand verder ploeteren. We gingen naar het examen, maar ze zou niet deelnemen, dus ze was daar alleen voor de begeleiding van de leerlingen. Groot was mijn verbazing toen Hilde opeens opstond en verdween in de examenzaal en later als A-amateur naar buiten kwam! Het werd PA3EKW. Zo zijn we dus tot onze machtigingen gekomen.”

Zoals eerder gezegd is Hilde een verbindelaar en Koos wat meer een bouwer. Dat komt mooi samen in de volgende anekdote: “Dat was bij een eerste verbinding, na het gereed komen van mijn zelfbouw transverter. Een van 2 meter naar 20 meter; ik schakel het apparaat in op de keukentafel en uit de luidspreker van mijn Yaesu FT290 2 meter achterset komt het onmiskenbare korte golf geluid van de 20 meter band! Ik was trots en ik hoorde VE3JPP, Peter een ‘weg gelopen’ Nederlander, ik waagde het om hem aan te roepen met 20 milliwatt op de 2 element HF-beam, hij hoorde mij niet. Dus vraag ik aan Hilde om het eens te proberen en zowaar; na twee keer roepen hoorde hij Hilde! Kortom; een kort QSO maakte duidelijk dat mijn bouwwerk werkte. Met 20 milliwatt de grote plas over! Helemaal toen hij zei: ‘mijn power is 1500 Watt’. Hij was verbaasd toen Hilde zei; ‘mijn power is 20 milli Watt uit een 2N1613 torretje’!

Ook mijn bouwwerken op 10 GHz samen met Bert Delmaar (PA3AGW), waren voor mij een grote stap, met Gunn diode’s in een WG 16 Golfpijp, in 1979 een bouwsel gemaakt op het gaspitje van Hilde in de keuken op de Turpijnplaats, zijn voor mij fantastische herinneringen om op terug te kijken. Een echte zendontvanger heb ik er toen mee gemaakt en het werkte ook nog!!!”

In de loop de jaren is er dus heel wat gebouwd. Dat is ook terug te zien op de foto’s. In Zielhorst is hun zolder geheel voor de radiohobby ingericht.

Koos was tussen 1985-1992 onze afdelingsvoorzitter. Hij nam de voorzittersfunctie over van Juul Geleick (PE0GJG). Koos wist niet meer waarom hij voorzitter werd, maar wel dat het was om onze VERON afdeling verder te dragen. Voor die tijd, vanaf 1984, waren Koos en Hilde al actief op landelijk niveau. Zoals bijvoorbeeld als medewerkers op de Dag van de Radio Amateur en bij het VERON Pinksterkamp met opbouw en administratie, met tussen 2005 en 2015 de volledige organisatie. Hilde was jaren lang in Leusden de stem van Radio AA en Koos gaf ondersteuning aan de Radio AA techniek. Voor dit alles zijn zij beide terecht door de VERON onderscheiden met de “Gouden Speld”, vervolgens benoemd tot landelijk “Amateur van het Jaar 2008” en in 2016 “Lid van Verdienste” voor het leven.

VERON a03 afdelingsbestuur 2010, met van links naar rechts: Bart, Roel, Edwin, Hilde, Adriaan, Ron en Eddy.

Terug naar Koos en het afdelingsbestuur dat bestond tussen 1985 en 1992 in verschillende samenstellingen uit secretaris: George d’Arnaud (PA3BIX), Herman Seubring (PA3EPT), Gerard van Buuren (PA0BUR), Hans de Jong (PB0AMH); penningmeester: Cor van de Wetering (PA3COM), Joop Lagemaat (PE1LGG); leden: Rinus Doeland (PA3AZH), Dominic Hoogsteder (PD0LDC), Frank van Hamersveld (PA3DTX), Jan van Dalum (PE1JHU), Henk Warnitz (PE1LIO), Jaap van Nieuwkerk (PD0DBD), Willem Polhout (NL10330), Fred Broné (PD0DMN), Sjaak Kamerbeek (PE1AQZ), Jan Spierenburg (PD0AUQ) en Hans Verberne (PA3GDQ).

Hilde was in 2002 al als bestuurslid actief, toen het jaar daarop de voorzittersfunctie vacant kwam nam zij de voorzittershamer over. Tussen 2003 en 2012 was ze afdelingsvoorzitter met wisselende samenstellingen. Even wat namen: secretaris: Ron van der Velden (PA3HBI), Bart van Gorp (PA3CSX), Gert van Loo (PA2LO); penningmeester: Tijmen de Jong (PA3GRM), Roel Craanen (PB0ACU); leden: Hans Witjes (PA2JWN, Gerard Overbosch (PD5GO), Frans Snoeks (PE1NET), Eddy Krijger (PA0RSM), Ron de Vries (PA3DAM), Henk Teubler (PA1HT), Edwin de Looze (PA1EDL) en Adriaan van den Brink (PA1LIO).

Vanuit de afdeling Amersfoort werd door hen beiden meegedaan aan verschillende activiteiten. Zo waren ze eind 70er jaren actief bij PA6KEI en hebben aan alle JOTA’s meegewerkt bij de Karel Doorman groep. Verder verleende zij medewerking aan de laatste uitzending van Radio Nederland Wereldomroep, waren jaren lang begeleidingstation bij de ballonvossenjacht en namen deel aan de slotuitzending van Scheveningen Radio vanuit Radio Kootwijk.

Tot slot

Koos en Hilde zijn nog steeds actief tijdens contesten en helpen ze bij de PACC contest met het opbouwen van het station en nemen actief deel aan deze contest. Verder heeft Hilde jaren lang het depot van het VERON servicebureau beheerd, de VAM onder haar hoede gehad en doet ze nog steeds de barbediening in ontmoetingscentrum De Herberg. Koos is al jaren actief als de veilingmeester van de afdeling, waar hij met verve artikelen aanprijst en aan de man brengt. En verder geven zij, zoals eerder vermeld, samen met Ron (PA3DAM) de morsecursus in Bunschoten.

Dus wees nu niet bang dat Koos en Hilde na hun pensionering aan het afbouwen zijn, want zo vertrouwde Hilde mij toe: “mijn tweede hobby is onder andere Geocachen, handwerken (breien, haken) en zingen samen met Koos in het Middelpuntkoor. Koos doet ook aan amateur video filmen en is bestuurslid van de Filmclub ‘De Eemfilmers’. Daarnaast zijn we samen ook vaak op reis; dus nog een hobby!”

Dus nu begrijpt u de reden dat het stukje over hen “Omkijken” heet.

Geraadpleegde bronnen:

  • https://de.wikipedia.org/wiki/Rengsdorf
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Bruchterveld
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Achterveld_(Leusden)
  • http://www.rigpix.com/kenwood/tr7200g.htm
  • https://a03.veron.nl/historisch-overzicht/
  • ontwerp QSL-kaart PD0LVK is van Fred Broné (PA3GSJ)
  • ontwerp gezamenlijke QSL-kaart is van Hans Witjes (PA2JWN)